Ek nooi hom in, bied koffie aan. Terwyl die ketel kook, skuif hy op die kroegstoeltjie by my kombuistoonbank rond.
“Meneer Texeira, kan ek jou ’n persoonlike vraag vra?”
Ek kyk vinnig om. “Ja, natuurlik. Wat is dit?”
“Hoe was jou verhouding met jou oorlede vrou?”
Ek draai om, leun terug teen die opwasbak, arms gevou. Waarheen is dit op pad?
“Dit was baie goed. Ons was maar ’n paar jaar getroud. Hoekom vra jy?”
Hy is nou duidelik baie ongemaklik. “Het julle enige huweliksprobleme gehad?”
“Nee, glad nie!” Ek begin moerig raak.
“Is jy seker?”
“Ek is seker. Liesl was baie goed vir my.”
“So jy sou haar nie wou … laat verwyder nie?”
“Ek haar …? Is jy van jou sinne beroof?” Hy sê niks, kyk my vraend aan terwyl ek kan voel hoe die woede rooi in my wange opstoot. “Adjudant, ná maande wat jou ondersoek absoluut fokkol opgelewer het, wil jy nou huweliksprobleme as ’n motief ondersoek? En dat ek ’n hit op haar laat sit het?”
“Dis nie nodig om te vloek nie, meneer Texeira. Ons doen wat ons kan.”
“Ek het elke rede onder die fokken son om te vloek, man! Jy’t niks! Fokkol! Ná maande, terwyl ék al jou fokken ondersoekwerk doen? Is dit hoe ’n man optree wat ’n hit op sy vrou gesit het? Dink, man! Waar het jy dié idee gekry? Nog ’n onsigbare getuie sonder naam wat uitkyk vir skoongewaste karre?”
Hy trek homself orent, reg om hom te verdedig. “Wel, ons hét ’n anonieme tip gekry. Gisteraand. Iemand wat laat weet het ons moet kyk na jou verhouding met jou vrou. Dat dit soms gewelddadig was. So ek vra jou weer – hoe gesond was jou verhouding met jou Liesl?”
“Ek het jou reeds gesê. Dit was uitstekend. Beter as die meeste mense s’n. My fok, man, ons was omtrent nog pasgetroud! Wat verwag jy?”
“Tog het jy ’n geskiedenis van gewelddadigheid, meneer Texeira. Jy was ’n soldaat. Ja, ons het jou file gesien. Ons weet van jou werk, waar jy was. Julle recces het mos baie aksie gesien. Miskien ervaar jy posttraumatiese stres. Miskien het jy dit so effe verloor …”
Watson se gesig verhard. “So moenie vir my lieg nie. Ons gaan jou bure vra, ons gaan jou kollegas vra. Ons gaan jou shrink vra, as jy een het. Of as sý een gehad het. En as ek ’n hint van geweld kry, gaan ek jou boek. Dan praat ons weer. In die selle.”
“Adjudant, be my guest. Ek’s reg vir jou.”
Hy staan op. Die water het pas gekook, maar hy gaan nie bly vir koffie nie, want ek hou die voordeur vir hom oop.
* * *
Die res van die oggend dwaal ek weer rond in my huis, my gedagtes ’n warboel: Carlos, MI se Mosambiekse operasie en die nuwe verwikkeling in Liesl se saak is beurtelings op die voorgrond.
Ná twee, drie maande se geploeter sonder hoop, wat my na aan ’n senu-ineenstorting laat draai het, voel ek die eerste keer weer soos ’n mens. Dit smaak my ook ek het weer rigting noudat ek ’n slag uit die huis was.
Maar MI se versoek neuk met my planne. En nou Watson se aantyging. Ek wil nie spoed verloor met my ondersoek nie, vir my eie kopgesondheid moet ek eers vrede vind.
Onderliggend aan alles is ek ook nie gereed vir so ’n operasie nie. Dit voel of ek geen greep op my omgewing het nie. As operateur is dit ’n móét: beheer hou oor jou lewe. In my huidige geestestoestand is ek baie ver verwyder van daardie totale fokus, daardie broodnodige beheer – my ontploffing teenoor Watson het gewys hóé ver.
Nee, fokkit, ek het tyd nodig. Helena Paxton se kaartjie lê op my toonbank. Ek soek haar nommer. Sy antwoord omtrent met die eerste lui.
“Tex?” So sy het my nommer op haar foon. En ons noem nou mekaar sommer op die voornaam. Mooi, man.
“Helena, kan ons gesels?” Ek skuld haar ’n verduideliking, maar nie oor die foon nie.
“Ek kan na jou toe kom? Ek’s naby.”
Hoe de hel …? Maar natuurlik sal sy weet waar ek bly. Ek sal nie verbaas wees as ek al geruime tyd dopgehou word nie. En dit is ontstellend – die blote feit dat ek niks opgemerk het nie.
“Wel, ja, oukei. Ek’s by die huis. Siende dat jy weet waar dit is.” Ek kan myself nie help nie, die sarkasme glip uit.
Sy reageer nie daarop nie, sê net sy sien my oor ’n halfuur.
4
Lynnwood, Pretoria, 8:20 vm.
Die deurklokkie lui en ek spring op van my kombuisstoel.
Helena Paxton lyk vars, uitgeslaap, netjies uitgevat in ’n donker broekpak en baadjie, groen serp om haar keel. Ek verwonder my ’n paar oomblikke – te lank na my eie sin – oor hoe die serpie die kleur in haar oë uitbring.
“Wel, goeiemôre vir jou ook,” sê sy met ’n skalkse glimlag toe ek haar nie dadelik binnenooi nie. Dan haal my maniere my in en ek wuif haar na binne. Idioot.
“Die water het nou net gekook. Koffie?”
“Dankie.” Sy kyk rond, neem die sitkamer met ’n vrou se oog in, sien seker die agteruitgang in my lewe. Want kort daarna, toe sy by die kombuistafel sit, kom dit uit:
“Hoe gaan dit met jou, Tex? Ná jou vrou se dood?”
Ek dink voordat ek antwoord, hou my besig met die skink, melk en suiker aanskuif. “Dis hoekom ek met jou wil praat. Ek is nie oortuig my kop is al reg vir ’n operasie nie.”
Sy sê niks, skink melk, en sit dan met albei hande om die beker voor haar gesig. En wag dat ek oopmaak, haar groen oë neutraal, sonder oordeel.
“Ek was maar in ’n terrible toestand die afgelope maande. Dit het my sleg gevang, en ek het nog nie vrede gemaak nie. Die saak draal, want die polisie se ondersoek was van die begin af ’n gemors.”
Ek noem ’n paar voorbeelde.
“Ek het nog nooit so ’n aborsie gesien nie,” sê ek oplaas. “En die jongste is nou dat hulle dink ek het ’n aandeel gehad in die moord.”
“Wat?” vra sy skerp, haar oë geskreef, en sit die beker neer. “Hoe weet jy?”
“Die ondersoekbeampte was kort voor jou hier gewees. AO Dieter fucking Watson,” sê ek bitter, en voel onmiddellik sleg. “Ekskuus. Hy het my kom sê hy het gisteraand ’n anonieme wenk gekry dat ek ’n gewelddadige verlede het en dat my verhouding met my vrou nie so goed was nie.”
Sy hou haar hande vraend op. “En …?”
“En niks verder nie. Hy het my bloot kom beskuldig. Om te sien hoe ek reageer. Standaardprosedure. Maar toe laat hy val hy het my file gesien, weet wat ek in die oorlog gedoen het, en insinueer toe dat ek aan PTSD ly en ek daarom ’n hit op my vrou gesit het!”
Sy skud haar kop uit ongeloof, haar oë hard. “Dit klink of iemand jou wil brand, Tex. Enige idee wie? En hoekom?”
“Nee, glad nie. Ek het skaars enige vriende, wat nog te sê vyande. En die meeste van dié is dood!”
“Jy’t gesê jy voel nie reg vir ’n missie nie? Hoekom so?”
Ek sug, vryf my oë en dink oor hoe ek dit moet stel. “Dit gaan oor fokus, Helena. Die vermoë om totaal te kan fokus, sonder sideshows. Dit bring selfvertroue, dit bring die vlak van konsentrasie wat jy nodig het om jouself aan die lewe te hou. En dis erger as jy ander mense saam met jou het, mense wat op jou staatmaak. Ek het te veel sideshows op die oomblik.”
Haar oë is weer op die beker in haar hande. “Wat is die sideshows?”
“Die