Die familie reken hy gaan vandag hier opdaag. Hierdie mense grond hulle afsprake skynbaar op hulle kennis van mekaar se manier van dink en doen.
Die haas om hom te sien, spruit soos ’n vurige varing in haar. Hopelik kom Mother nie saam nie. Sy hou ’n brief gereed wat Frans terug moet vat. Watter tyding gaan Mother se oë die grootste laat rek: dat Zaverius sy studie in Stellenbosch laat vaar het en op hierdie oomblik in die Goudstad sit, of dat haar dogter met ’n Johannesburger gaan trou en bruidskat verlang?
Waar Judit dit uitkrap, is háár saak. As sy niks oorhet van die losieshuis nie, kan sy Stiefpa melk. Maar dat sy sal gee, is doodseker. Deur die jare het sy agtergekom dat Mother vir haar bang is. Dat sy ’n wapen teen Mother het, al weet sy self nie wat dit is nie.
Maar Mother het ook die slag om alles te bederf.
Sy en Zaverius kom goed oor die weg tot Mother instap, dan begin hy die mislike ouer broer speel. Vir haar dogter se aansien in die Ladies’ Seminary kon Mother ook nie veel doen nie. ’n Losieshuisvrou, met iewers in haar verlede boonop die klad van verpleging. En die fluisteringe toe Judit oornag padgee en in die Transvaal loop trou. Wellington is ’n klein plekkie.
Memorie het ná Judit se telegram haar koshuiskussing nat gehuil. Mrs Viljoen se seun … Frans se stiefpa! Dis ’n gemene set. Sy gaan nie met Mother saamkoek nie. Frans moet ’n ander plan maak as hy haar so graag wil hê.
Toe het sy nog geglo dat sy en Frans sal trou. Nou is hy nie meer deel van haar planne nie.
Sy vou haar hande in haar skoot, ringvinger bo. Tussen druiweblare en half geslote wimpers deur val die son op die blouwit diamant, toor vonke uit.
Dit wil nie na behore troos nie. Daar is ander dinge wat haar teister vandat sy gister hier aangekom het. Soos die ontsteltenis met die kat. Die simpel dogter Naomi wou haar alles wys. So moes sy, ná die grillige bêrekelder in die kombuisvloer, ook na “Vader” se blaasbalk gaan kyk.
Die oop sinkdeure van die waenhuis het Memorie botstil laat vassteek. Sy het angstig gewag dat dit stadig moet toeskuur. Net daar gooi Naomi die kat op haar. Sy skrik en gil: “Is jy mal, meisiekind?”
’n Geweldige flater. Die ander peul te voorskyn. Ostfedt se oë wys wit, sy vrou se lippe pers alle pienk weg. Dis Mrs Viljoen wat verduidelik: “Ons gebruik nie die woord ‘mal’ nie, Miss Meyer. Sy het met geboorte seergekry.” Tot eer van die ou dame moet sy sê dat dit nie teregwysend was nie, eerder simpatiek. Maar die “Miss”? Is sy nie ’n stiefkleindogter nie?
Naomi het geen aanstoot geneem nie en uitgelê dat Kietsie nie sal byt of krap nie.
“Dit maak nie saak nie, ek hou nie van die manier waarop ’n kat so heen en weer sit en kyk nie.” Rilling op rilling, die knelling van haar korset sodat sy nie asem kry nie.
“Maar Kietsie kyk stip.”
“Wel, ek hou nog steeds nie van katte nie.”
Ook die roostuin wou Naomi haar wys.
“Ek hou nie van rose nie.” Die versmorende reuk gee haar ’n dik pyn hoog in haar neus, reg tussen haar oë.
“Waarvan hou jy dan?” Leë, dog verwonderde blik.
Van Frans Viljoen, o los my tog uit!
Loomheid sak oor haar toe. Die laat Johannesburgnagte eis hulle tol. En gisternag het sy tot laat wakker gelê. Alles hier is so vreemd anders. Dis waar die beskawing ophou. Verder noord is net wildernis en waspore. Naomi het tot gekwordens op haar viool gespeel, eenvoudige stukkies op vertoon gerig, maar op ’n manier angswekkend weemoedig.
Verder het Ostfedt tot diepnag gewerk. In haar verwarde drome het hy grof en gesigloos geword. Vanmôre was sy verbaas toe hy die fyn goue halssnoer wat Eddie haar gegee het en waarvan ’n skakeltjie gebreek het, kundig kon regmaak met daardie twee pote van hom.
Hy kom dit langs haar brekfisbord neersmyt.
Sy vra fatsoenlik: “Wat skuld ek, Mr Ostfedt?”
Waarop hy bars antwoord: “Niks, Miss Meyer. Geniet maar die goud solank dit hou.”
Natuurlik is hulle vies oor wat sy aan hulle godjie “Franna” doen. Hulle kan nie anders as om oor hom te praat nie, hoewel oor haar kop. Dis nou wanneer hulle nie oor stiefsus Betta se bekveldse bruilof praat nie.
As hulle so vinnig met mekaar gesels, kan sy hulle kwalik volg. Teenoor Kaapse Afrikaans klink hulle uitspraak soos uit ’n ander land. Nogal sangerig as dit uit geoefende monde rol.
Eddie stel ook graag sy kennis van die Taal ten toon. Hy dink seker sy verwag dit van hom, en sy help hom nie reg nie. Sy wil absoluut niks doen wat hulle snelle verhouding kan verongeluk nie.
“Franna sit ook graag in daardie wingerdstoel.”
Memorie skrik gesteurd op. Dis sowaar weer die lastige Naomi. Volgens die sagte vorm van haar voorskoot is die kat daarin toegedraai.
Maar sy spits tog haar ore. Om te dink dat die lyne van sy lyf ook in hierdie lus gerus het. Die skouers wat hy daardie nag so geduldig tot beskikking van haar angsvallige greep gestel het. Ware skouers, nie aangehelp deur die stopsels van ’n tuniek nie.
Sy kon met haar volle, deurweekte gewig aan hom hang, haar koue wang in sy nekholte druk, waar sy ’n kragtige pols kon voel klop. Later wóú sy nie meer op haar eie bene staan nie.
Totdat hulle voordag aangekom het by die plaashuis waar lampe en kerse op die lae, diep vensterbanke brand, vure in die kaggels knetter, helpende vrouehande hulle meevoer na stomende baddens, sagte handdoeke en droë klere.
“Ons gaan netnou winkels toe, ek en Mamma en Ouma. Gaan Miss Meyer saam?” Naomi streel sagkens oor die tafsy wat glans met golfmerke soos van water.
“Nee wat, Johannesburg het groter winkels.” Sy hoop tog Frans kom solank hulle weg is. Sy was vanmôre vroeg wakker van die stoele wat in die eetkamer geskuif word, die gevryf van borsels oor die donkerblink plankvloere. Dit alles vir Frans, terwyl sy ’n buiteling is.
O ja, hulle het haar ordentlik ontvang. Ostfedt het haar Ladies Travelling Case en hoededoos na die vrykamer gedra. Die bed, hoog opgeskud, was oorgetrek met handgeborduurde bêrelakens en kussingslope. Daar was warm water in die wasbeker. Die bak rose het sy in die silwerskoon slopemmer laat sak en die versierde emalje deksel sagkens teruggeplaas.
“Is dit waar dat Miss Meyer se kêrel die ring gekoop het?”
“Wel, die diamant kom van Kimberley.” New Rush, waar hy sy eerste fortuin gemaak het. Cecil Rhodes het die mode vir diamantverloofringe geskep. Maar sulke inligting sal op die kind vermors wees. Ook dat Eddie die steen in Amsterdam laat slyp en solitêr in goud laat set het.
Vir wie, oorspronklik? Die ring is effe groot aan haar vinger. Daar heers ’n stille ooreenkoms dat hulle mekaar nie oor die verlede uitvra, of oor motiewe nie. Hy vermoed tog seker dat dit nie sy voorkoms is wat ’n beeldskone meisie sal aantrek nie, eerder sy vooruitsigte. Hy weer soek ’n metgesel wat hom met grasie kan bystaan as hy binnekort ’n bekende Randlord word, een van die Upper Ten.
“Mrs M.” Sy hóór dit al. Dit sal gons oor waar sy woon, wat sy aantrek, watter winkel en watter liefdadigheid sy ondersteun, wie se name op haar gastelys pryk.
Tot dusver was ’n Britse offisiersbal by die Kasteel in Kaapstad vir haar die toppunt van plesier. Militêre of Kaapse bruin orkeste. Die fraai jong dames wat die hart van menige offisier breek, hetsy die gesogte vlootoffisiere in hul blou of die militêre in hul rooi tunieks.
In die twee jaar sedert haar Coming of Age het sy dit reggekry om enkele van die gesogte geleenthede in die Cape Season by te woon. Stilletjies. Naweke en vakansies. Sy het dan in die Kaap oorgebly. As dit uitlek, sou sy by die Seminary gemerk word as ’n wilde meisie. Deur ’n vriendskap met Victoria Ingleby, die dogter van ’n Britse Lord, ’n Parlementslid,