Alisha draai sy gesig na haar toe. Sy glimlag en raak aan sy netjiese baard. “My liefste John, glo my, daar is niks wat ek meer sal begeer as om jou vrou te word nie.”
John het geen verdere uitnodiging nodig nie. Triomfantlik trek hy haar op teen sy bors en bedek haar gesig en hals met passievolle soene.
Alisha voel lighoofdig van die ekstase wat deur haar liggaam stu, ’n gevoel wat sy geglo het nooit weer vir haar beskore sou wees nie. Sy weet dat sy van nou af niks vir hierdie man sal kan weier nie.
* * *
Deborah durf driftig die laaste steilte na die fontein hoog in die bergkloof aan. Die Februarie-son skroei witwarm op haar neer. Die hitte van die dag wedywer met haar eie woede. Hopelik sal die yskoue water van die bergfontein haar afkoel.
Terwyl sy boontoe klim, maal die gebeure van die afgelope drie maande deur haar kop. Alisha en John is in November getroud, slegs enkele weke ná die eerste herdenking van haar pa se dood. Waarskynlik het net sy en die plaasmense vir Heinrich von Albein onthou.
John het aangedring op ’n wittebrood in die Kaap, wat uit Sorgenfrei se kwynende fondse geborg moes word. Sorgenfrei het ook betaal vir die koffers vol klere wat hy vir hom en Alisha gekoop het.
Sedert hulle terugkeer het John hom by die kontrei se mense probeer ingrawe met sy nuutverworwe status as landheer, soos hy homself dikwels beskryf.
Die een swierige onthaal ná die ander word nou op Sorgenfrei gehou; weekliks onttrek hy aansienlike bedrae geld. Dit weet Deborah maar te goed, omdat sy steeds die boekhouding behartig. Sy het geweier om die boeke aan hom te oorhandig. Die onaangenaamheid wat dit tot gevolg gehad het, het weke lank voortgeduur.
Moontlik was dit weerwraak wat hom al hoe meer geld op onnodighede laat verkwis het. En Deborah is magteloos om dit stop te sit. Haar ma is soos klei in die man se hande. Haar inskrywings toon dat die nuwe egpaar in die afgelope drie maande reeds meer as vyfhonderd pond uitgegee het.
Deborah stap die ruigte wat die poel omring binne. Die bitterheid oor die oggend se gebeure lê soos ’n klip in haar ingewande. Sy stroop die ryjurk, bloes en onderklere van haar af en gooi dit oor die bos se takke. Dan draai sy om en kyk siende blind na die donker, koel water van die poel.
Die ontsteltenis dryf die trane tot vlak agter haar ooglede. Sy het vanoggend net betyds teruggekom van die perde in die bergkamp af om te sien hoe April hulle pronkmerino’s uitkeer. Hy het ontsteld beduie dat dit op John se bevele was. Bitsig – té bitsig – het sy hom gebied om die skape terug te jaag.
Deborah het Alisha alleen by die opstal gekry en haar gekonfronteer. Haar woede het tot uitbarsting gekom en haar ma moes al die maande se opgekropte drif verduur. Hoe durf Alisha haar toestemming gee! Sorgenfrei se teeldiere was die lewensbloed van die plaas – hoe kón sy John toelaat om hulle te verkoop?
Alisha het huilerig en verward geraak en uiteindelik erken dat sy ’n week gelede wél skriftelike toestemming gegee het vir die transaksie. Een van hulle bure het geld aan John voorgeskiet in ruil vir Sorgenfrei se stoetskape.
’n Verslae en vernederde Deborah was verplig om terug te gaan na April toe en hom te sê om maar weer die skape uit te jaag.
Die water van die poel weerkaats haar liggaam, maar die beeld versplinter toe sy in die yskoue bergwater induik. Sy swem met kragtige hale terwyl sy desperaat na ’n uitweg soek.
Die inkomste van verlede jaar se velle is reeds daarmee heen en die wol sal sy nie kan baal tot ná die winter nie. Dis waarom Digby nou begin om hul skape te verkoop. Die perde is seker volgende aan die beurt! Nee! Dit mag nie gebeur nie!
Moeg en uitgespook steier sy uit die poel en strek haar uit op die warmgebakte klipplaat. Sy laat haar kop op haar hande rus. Trane brand weer agter haar oë. Hoe sy ook al Sorgenfrei se geldelike nood probeer bekamp, is dit vir haar duidelik dat dinge nou buite beheer raak.
Sy roep haar pa se beeld op. As hy darem moes geweet het! Hy sou van haar verwag het om Sorgenfrei te red – maar hoe?
Alisha is willoos teen John se sjarme. Wat hy van haar vra, kry hy. Hy bring deesdae al hoe meer tyd op die dorp deur en bly soms selfs drie of vier dae daar oor. Deborah wéét hy dobbel, haar ma seker ook. Sy is tog nie onnosel nie. Maar Alisha wil geen kritiek op John hoor nie. Hoe is dit moontlik dat ’n vrou wat aan iemand soos haar pa behoort het, soos klei kan raak in ’n man se hande, en dit boonop iemand soos John Digby!
* * *
Larry Waleski se sigaar hang tussen sy lippe. Hy kyk belangstellend na die man voor hom. Larry het al gehoor van John Digby, ook van die oorhaastige huwelik wat die dorp aan die praat gehad het. Heimlik het Larry hom daarin verlustig.
Jare gelede, nie te lank ná sy aankoms op die dorp nie, het Heinrich von Albein hom van Sorgenfrei af weggejaag. Dit was oor ’n onbenulligheid. Larry het trek gehad vir een van die plaaswerkers se jong dogtertjies, en toe hy haar uiteindelik alleen gekry het, het hy die kind geld aangebied en gereël dat sy die aand na sy kamer moet kom.
Hoe dit uitgelek het, weet hy nie, maar Von Albein was briesend. Hy het hom onmiddellik aangesê om die plaas te verlaat en om nooit weer sy voet daar te sit nie. Waleski het dié vernedering nooit vergeet nie.
Hy kyk bespiegelend na die man oorkant hom. Digby is hier omdat hy geld nodig het. As geldskieter ontwikkel mens ’n soort sesde sintuig. Swetende hande en onsekere oë verklap mense se geheime nog voordat hulle hul monde oopmaak.
Waleski haal die sigaar tussen sy lippe uit en glimlag vir Digby. “Aaa …? En u wil die plaas in die mark sit?”
John knik. Hy voel ongemaklik. Die man voor hom het geen klas nie ten spyte van sy duur snyerspak, die goudvulsels in sy tande en die swaar horlosieketting. Maar Larry Waleski met sy pankop en swaar Oos-Europese aksent is die enigste wat bereid sal wees om hom te help, en hy hét die geld nodig!
Waleski kyk ondersoekend na John. “Maar is die plaas dan nie in mevrou Von Al-” Hy korrigeer homself vinnig. “Ek bedoel natuurlik, in u vrou se naam nie?”
“Ja, maar ons is in gemeenskap van goedere getroud.”
“Natuurlik, natuurlik …” Larry se glimlag ontbloot vergulde rykdomme. “Wise, if I may say so, very wise!” Hy leun vorentoe op sy lessenaar. “Hoeveel wil u vir die plaas hê, mister Digby?”
John huiwer. Sy hande raak weer glibberig van die sweet. Hy móét die transaksie beklink, nie alleen om sy dobbelskuld te betaal wat by die dag ophoop by die Victoria nie, maar ook vir die dobbelskuld wat hy in die Kaap gemaak het toe hy en Alisha op hul wittebrood was. En dan was daar ook nog die keer toe hy in die geheim Baai toe is in die hoop dat sy geluk mag draai.
Dit was juis daar wat hy vir die eerste keer in maande gevoel het dat Fortuna nou weer na sy kant toe begin draai. In die hotel in Port Elizabeth waar hy tuisgegaan het, het hy Solomon Zeits ontmoet. Zeits het kort tevore in die hawestad aangekom vanuit Johannesburg. Hy het John vertel van die ongekende rykdomme van die Witwatersrand, hoe mense soos die Ecksteins, Phillipse en Robertse skielik mense van aansien geword het. Daar was vir elke man wat sy kop reg gebruik glo ’n fortuin te make.
John en Zeits het twee nagte om gepraat. Zeits se kennis van die goudvelde het hom beïndruk. Hy was verbaas toe Zeits hom bereid verklaar om hom as ’n vennoot in te neem. Zeits het geweet te vertel dat hy self reeds ’n gerespekteerde en gevestigde Johannesburger is. Om ’n vennootskap met hom te sluit, is die soort geleentheid waaroor mens maar net droom.
Die bedrag wat John moet betaal om homself in die vennootskap in te koop is ’n kleinigheid in vergelyking met die fantastiese profyte wat op hom wag. Buitendien, die plattelandse lewe, en veral Sorgenfrei, het hom lankal begin verveel; dit is so ver van lewe en opwinding af! Hy is nou maar deur en deur ’n stedeling.
“How much, mister Digby?” herhaal Waleski sy vraag.
John kyk hom strak aan. “Tweeduisend pond. Dit sluit nie die lewende hawe en die meubels in nie, en ook nie die koets nie. Dié sal ek self nodig hê.”
Waleski