Anna plaas haar hande op Alisha se skouers en piksoen haar op al twee wange. “Ek is só bly julle kon kom! Deborah! Goeiste, waar groei die kind dan heen? Jy word by die dag langer!”
Deborah glimlag koel. “Dankie, tante Anna …”
“Ons is nie meer gewoond aan uitgaan nie,” sê Alisha met ’n blekerige laggie. “Dit was vriendelik van jou om ons te … te …” Sy kom nie verder nie. Die man met die grys oë staan agter Anna! Sy voel hoe die bloed na haar gesig opstoot.
John Digby tree haastig vorentoe en raak aan Anna se arm. “Mag ek voorgestel word?”
“Natuurlik! My liewe Alisha, ontmoet meneer John Digby. Hy is uit Engeland afkomstig – Peter-’m, Petersborough, nie waar nie, meneer Digby?”
“Ja, Peterborough,” knik hy met ’n glimlag. “Oorspronklik. Dit is waar die familielandgoed is.” Hy buig galant oor Alisha se hand en soen dit. Hy kyk op, sy oë koesterend op haar. “U naam ken ek reeds – dit is op my hart gegraveer, mevrou!” Hy bied haar sy arm aan. “Mag ek die eer hê om u na die verversingstafel te vergesel?”
Soos in ’n droom laat Alisha toe dat hy haar weglei.
Deborah word bewus van ’n koue onrus in haar binneste. Sy onthou skielik Ma-Fytjie se woorde. Tussen die gaste deur sien sy Alisha en die man nou by die klavier staan, elk met ’n glasie wyn in die hand. Haar ma lyk jonk, ten spyte van haar rouklere, en daar is onmiskenbaar ’n blos op haar wange. Dis hy, die man langs haar ma, dis Digby, die een van wie Ma-Fytjie gepraat het. Sy weet nie hoekom nie, maar sy hou nie van hom nie. ’n Benouende onheil begin in haar hart broei.
* * *
Teen die hoogte hou Deborah vir Vlam in en kyk af op die gruispad wat dorp toe lei. Sy sien ’n stofwolk agter ’n landauer aan tol en frons. Die afgelope twee weke gebeur dit daagliks dat Digby haar ma kom uitneem. Eers was dit net kerk toe, maar nou begin die uitstappies al hoe meer raak. Sy weet ook dat die dorpenaars praat, dat mense van agter hulle groengeverfde luike uitloer wanneer Alisha en John verbyry. Sy voel die oë op hulle wanneer sy, haar ma en Digby saam in die familiebank in die kerk sit. Die skinderbekke van die kontrei praat deesdae oor niks anders as die trotse Alisha von Albein wat met die nuweling flankeer nie – en dit terwyl sy nog in die rou is!
Met ’n bitter trek om haar mond gee Deborah Vlam se teuels skiet. Sy sal met Alisha móét praat … vanaand nog!
Die borduurnaald word ergerlik in en uit, in en uit gesteek, maar Alisha se wange brand. Sy wil nie opkyk na haar dogter nie.
“Mamma, luister, asseblief! Ek praat met Ma! Die hele dorp gons oor Mamma en meneer Digby.”
Alisha sit haar borduurwerk opsy en kom orent. Daar is iets vorsteliks in die fyn gestalte. Sy kyk haar dogter reguit aan. “Meneer Digby is ’n beskaafde heer. Hy kom uit ’n goeie agtergrond en hy is ’n vriend. Hy is hoflik en verfynd en hy deel my smaak in musiek. Hy het my gehelp om … om … my …” Haar oë skiet vol trane en dwing haar om weg te draai na die klavier, waar haar hand ’n sagte akkoord soek, “… om jou vader se dood te verwerk.”
Die melancholiese klank uit die klavier klink beskuldigend.
“Gun die dorp my dit nie?” Sy draai om na Deborah. Wanneer Alisha haar trane as wapen gebruik, is Deborah net so hulpeloos soos haar pa altyd was. Sy draai gefrustreer om en loop uit. Sy weet sy het teen John Digby verloor.
* * *
Herfs het die rylaan se akkerbome goud gekleur. Die skape in die bergkamp is reeds afgebring, want kort voor lank sal die reëns kom, gevolg deur die koue en die sneeu wat wit sal lê op die Lootsberg.
Deborah probeer weer om haar drif te verwerk deur haar toe te spits op die boerdery, maar haar knaende vrees en haar woede teenoor John Digby neem by die dag toe. Terwyl sy so deur die akkerrylaan stap, laat ’n skielike rukwind die gekleurde blare na onder dwarrel. Hoe lank nog voor die man haar ma gaan ompraat?
Deborah sien die spaider voor die opstal staan en haar gesig verstar onmiddellik. Dis nie eens syne nie. Dit behoort aan Flip Lategan, daardie kroegvlieg wat sy plaas in die dorpshotel uitsuip. Sy glo min van Digby se praatjies oor sy sogenaamde beleggings oorsee, oor die kamstige landgoed iewers in Engeland wat hy gaan erf ná sy oom se dood. Wat soek hy dan hier? As mens ’n stuk aarde iewers het waarna jy eendag sal moet omsien, of dit nou hier of in Sjina is, dan is dít mos waar jy hoort!
Nes Ma-Fytjie het Deborah al daaroor met Alisha gepraat, maar bedroë daarvan afgekom. Wat John Digby betref, is haar ma doof en blind.
Klein-Toefie kom die rylaan afgewiel met ’n hoepel. Deborah keer haar voor.
“Is Ma-hulle in die voorhuis?”
“Sy en seur John maak musiek saam, missie,” deel die kind Deborah ernstig mee.
Deborah kies koers agter om die huis na die agterdeur. Klein-Toefie kyk die skraal figuur agterna. Sy weet, soos haar ma en die ander bruin mense ook weet, dat missie Deborah niks van seur Digby hou nie. Maar sy hou nogal van hom, want dit was hy wat vir haar die linte present gegee het. Sy begin weer die hoepel in die rylaan af tol. Klein-Toefie hou baie van valletjies en linte. Eendag gaan sy nóg mooier aantrek as missie Lisha toe dié nog nie in die rou was nie. En sy wat Klein-Toefie is, gaan g’n kombuisvrou word soos haar ma nie, daarvan is sy baie seker.
* * *
Die landskap is toe onder ’n grys reëngordyn. Deborah staan by die venster en kyk na die glimmende kaal takke van die akkerbome wat buite teen die opstal skuur. Agter haar lag Alisha welluidend.
“Laat ons weer probeer, John!” Alisha begin op die klavier speel. Die huilgeluid van ’n viool vul haar begeleiding aan.
Deborah draai om en kyk na die twee mense voor die klavier. In hul betrokkenheid by mekaar en die musiek is hulle onbewus van haar teenwoordigheid.
Vandag is die eerste dag wat Alisha nie swart dra nie. Die ligpers fluweeltabberd met sy gestreepte swart-en-wit boeseltjie drapeer elegant oor die klavierstoeltjie. Sy lyk jonk en gelukkig. Deborah weet by monde van Ma-Fytjie dat dit John Digby is wat Alisha oorreed het om haar rouklere weg te pak nog voordat die jaar van rou verby is.
* * *
Alisha tol die wit kantsambreeltjie vrolik terwyl hulle sy aan sy deur die boord loop. Die appelbome staan vol in die blom. Die soet geur van die bloeisels, dié van die aarde, en die hartseer geur van pasgesnyde gras raak byna oorweldigend. Alisha voel asof sy saam met die kwetterende vinkies wat oral nes bou ’n loflied kan aanhef oor die diep geluk wat sy voel. Sy kyk op na John en merk dat sy gesig buitengewoon somber is.
“Wat skort, John?” vra sy saggies.
Hy gaan staan en draai haar na hom toe. Hy kyk diep in haar oë met ’n teerheid wat haar week laat voel. “Ek het net skielik besef hoe onwaardig ek is teenoor jou, my liefste Alisha!”
“Hoe kan jy so iets sê!” maak sy driftig beswaar.
Hy lê sy vingers sag teen haar lippe voordat hy antwoord.
“Ek kan jou op die oomblik so min bied. Al my geld is vas belê volgens die ellendige bepalings van my vader se testament, en my oom behandel my soos ’n rondlopersigeuner.” Hy sug beswaard. “Alisha, ek glo dis tyd dat ek moet vort. Ek kan my gevoelens nie langer vir jou wegsteek nie!”
Haar mooi oë raak wasig. “John, wat sê jy!”
Hy soen haar saggies op die mond. Dis die eerste keer wat hy dit doen. Dan lei hy haar oor na die gietysterbankie onder die boom en hulle gaan sit. Sy sien hoe hy met homself stoei, en plaas haar hand oor syne.
“John …” Haar stem is sag. “As jy weggaan, sal die groot eensaamheid weer kom. Ek weet nie of ek dit nog ’n keer sal kan verduur nie!”
Hy kyk stadig na haar. Sy merk dat die lang, donker wimpers vogtig is van trane. “Ek het jou lief, Alisha. Ek kan dit nie meer verdra om in jou lieflike teenwoordigheid te wees en jou