Runa, sien sy op die skermpie. Vasti blaas haar asem onder haar kuif in. Sal nie help om nie te antwoord nie.
“Hi, Runa.”
“En wat hoor ek vanoggend toe mevrou-dokter Benade hier by die galery ingewaai kom?” Runa se rokerstem is beskuldigend.
Vasti sug heimlik. “Seker dat ek Leeuwendrift toe getrek het.”
“Raait. Sonder om jou vriendin en kunsagent in te lig. En wat hoor ek nog?”
Dié keer ontsnap die sug hoorbaar. “Ek weet nie, Runa. Wat het Heleen jou nog vertel?”
“Dat jy so maer soos ’n kraai en ’n wrak op twee bene is. Aldus Dawid, al het hy seker nie heeltemal dieselfde woorde gebruik nie.” Die beskuldigende toon het verdig. “Jirre, Vasti, ek dag ons is pêlle. Die hele dorp het al vol gelê van die nuus dat jy terug is om te bly voor ek dit gehoor het. Selfs Nicholl het voor my gehoor. Jy weet seker hy is ook terug. Vir hom ’n jaar gelede ’n plek in De Koppe gekoop soos dit ’n ryk prokureur betaam.”
Nee, sy het nie geweet Runa se neef is nou weer op Bredellsdorp nie. Toe hy haar egskeiding behartig het, het hy nog in een van Pretoria se spogbuurte gewoon. Die dag in die hof was die laaste keer wat sy hom gesien het.
“En ek hoor Dawid het jou summier na die shrink toe gestuur,” dring Runa se stem weer tot haar deur. “Is jy oukei?”
“Ek is shrink toe omdat Dawid my afgepers het. Hy is laf. Ek is fine.”
“Is hy darem iets om na te kyk? Die shrink, bedoel ek. Hy is redelik nuut op die dorp. Ek het hom nog nie ontmoet nie.” Runa klink geaffronteerd daaroor.
“Is dit al waarin jy belangstel? Hoe die shrink lyk?” Vasti kyk na die engel wat sy in skakerings van Azo Yellow en Titanium White met blertse Cadmium Red teen ’n agtergrond van Phthalo Blue vasgeverf het. Dit was haar eerste engel-skilderye. Haar eerste poging ná varsity om kommersieel te skilder. Geskilder toe sy Benoni toe gevlug het nadat Dolf haar in Cullinan opgespoor het. Toe sy finaal ophou probeer het om ernstige werk te doen.
“Nee, dis nie al nie, maar is hy aantreklik?” dring Runa aan.
“Hy is baie rustig op die oog,” sê sy half ingedagte.
“Dis ’n verligting, want jy weet natuurlik dat jy op hom verlief gaan raak. Alle vrouens raak verlief op hulle shrinks. Dit maak dit darem net lekkerder as hy na iets lyk ook.”
Vasti kan die onsekerheid in die kwashale sien. Dis duidelik dat sy nie in haar engel geglo het terwyl sy haar geverf het nie. En dit terwyl sy net ’n paar jaar vantevore opgang gemaak het in die kunswêreld. Dit was asof sy van voor af moes leer skilder, selfs kommersiële goed. “Hy’s waarskynlik getroud,” onthou sy om te antwoord.
“Nou wat het dit met die prys van eiers te doen?”
“ ’n Jaloerse eggenote gaan jou nog eendag oor die kop slaan.” Sy het half vergeet Runa ontsien nie trouringe wanneer sy sporadies besluit sy het ’n man vir ’n aand of soms selfs langer in haar lewe nodig nie. Sy is net baie diskreet daaroor.
Runa gee ’n siniese laggie. “Dis die vrouens se eie skuld as hulle mans rondloop. Hulle doen obviously iets verkeerd.”
Vasti bly stil. Runa was nog nooit bekend vir haar takt nie. In elk geval nie ná skool nie. Op skool het sy alles op die regte manier gedoen, al die regte dinge gesê. Sy was immers meneer Raubenheimer se dogter. Dit was eers toe hulle albei op Potchefstroom beland het dat Vasti die ware Runa leer ken het. Sy verkies die regte Runa bo die fake, al kan sy soms so ondiplomaties wees.
“Ag, hel, Vasti. Jy weet ek het dit nie op jou gemik nie. Almal weet Dolf was die vark in julle verhaal. En jy was ’n engel, dis vir seker. ’n Stupid engel, maar nietemin ’n engel. Dis nie jou skuld dat Dolf nie ’n engel sal herken al val hy oor een nie. Maar voordat ek van voete verwissel, sê ek eerder koebaai. Terloops, daar is iemand wat belangstel in een van die stillewes, maar hy wil nog nie uithaal en wys nie. Sien jou Woensdagaand, ek sal vir ons pizza en ’n bottie bring. Dan wil ek alles hoor wat daar te hore is, raait? En hou Saterdagaand oop, ek het ’n kaas-en-wyn in die galery gereël.”
Die foon klik in Vasti se oor voordat sy nog ’n woord kan inkry. Maar dit sou ook nie gehelp het om te protesteer nie. Runa sal haar gewoon nie aan Vasti steur nie.
Vasti probeer die onaangename herinneringe onderdruk wat Runa se woorde weer na die oppervlak gebring het, maar dit sypel deur die verdedigingsmeganismes wat sy probeer opbou. Soos met alles, was dit ook Vasti se skuld dat Dolf rondgeloop het.
“Jy is so fokken boring in die bed, wat moet ek anders doen? ’n Man is nie ’n klip nie!” Dolf was nooit een wat probeer het om gevoelens te spaar nie. Hulle was drie jaar getroud toe sy dié spesifieke woorde van wysheid moes aanhoor.
Aan die een kant was sy amper verlig sy het van die affair gehoor. Dit het haar rede gegee om na haar pa te gaan en te vra of hy haar sal help om van Dolf te skei. Hoe verkeerd kan ’n mens nie wees nie.
Skrik ruk oudergewoonte deur haar toe die landlyn weer lui. Met rede. Die laggie ná die geruis duur langer as die vorige keer. Vasti druk haar vuis teen haar mond, byt aan haar kneukels. Dis nie kinders wat gekskeer nie. Dit kan net Dolf wees. Maar hoe het hy haar weer opgespoor? En so vinnig?
Sy syg op ’n stoel neer. Moeg. So moeg. Sy is al so tot satwordens toe moeg gevlug. Die dorpe waarheen sy al getrek het nadat sy uit Klerksdorp weg is, klink soos ’n toerroete. Cullinan, Benoni, Parys in die Vrystaat, Bela-Bela, Nylstroom en uiteindelik Hartbeespoortdam.
Sy laat sak haar kop in haar hande. Gaan Dolf dit uiteindelik regkry om haar lewe heeltemal te verwoes? Of gaan hy genadig wees en hierdie keer die sneller trek?
4
Genoeg vir vandag, besluit Vasti teen skemer en stap af rivier toe om asem te skep en af te koel. Die kaaitjie lyk mankoliek en die leertjie van daar af tot in die water makeer ’n sport of twee. Die pale se bopunte en die platform se rande is wit van die voëlmis en een van die planke is gebreek.
Watervoëls ritsel in die riete, gee af en toe ’n skree. In die bome klets wewers opgewonde asof hulle uitsien na hulle nagrus. ’n Reier vlieg met vlerkgeklap op van die oorkant van die oewer, krys ’n paar keer en kry dan weer sy sit. Tussen die riete klink die ryk, fluiterige klank van ’n rietsangertjie op toe die wewers eensklaps stilbly. Paddas begin vir hulle koor oefen en krieke vryf al hier en daar hulle agterpootjies teen mekaar. Laer af teen die rivier roep ’n uil en sy maat antwoord feitlik onmiddellik.
Oupa Kees sou geweet het watse soort uil. Hy het elke voël se roep en naam geken. Volksnaam en Latynse naam. Voëls was sy stokperdjie. Sy wonder of haar pa ooit eens bewus was van die ryk voëllewe.
Vasti vryf oor haar arms terwyl sy ’n entjie langs die oewer opstap. Dit het baie afgekoel. Nou kan sy duidelik die herfs in die lug voel. Of miskien is dit maar omdat sy so natgesweet was. Maar die harde werk was die moeite werd. Die bakkie is leeg. Haar klere is weggepak en die paar kombuisgoed ook. In die kamer waar haar pa geslaap het, het sy die enkelbed teen die muur geskuif en haar esel en verfgoed daar uitgepak. Sy sal dit voorlopig as ateljee kan gebruik tot sy die krag het om die waenhuis skoon te maak, ’n groot venster kan laat insit en dit verder kan inrig. Die natuurlike lig in haar tydelike ateljee laat veel te wense oor, maar sy sal maar met kunsmatige lig oor die weg moet kom.
Môre sal sy ook die meubels in die huis herrangskik soos sy daarvan hou, besluit sy terwyl sy langs die oewer af drentel. Uitgooi wat sy nie wil hê nie. En kyk of sy die kas voor die kaggel in die sitkamer weggeskuif kan kry. Oupa het nie in oop kaggels geglo nie, die koolstoof was meer as genoeg.
Haar maag grom onverwags. Vir die eerste keer vandat sy die geroosterde toebroodjie in ’n koffiewinkeltjie gaan eet het om die tyd te verwyl tot sy Stiaan Sonnekus kon sien, dink sy aan kos. Sy het net koffiegoed saamgebring, maar daar is darem nog van die neute oor wat sy gister langs die pad gekoop het. Dit sal maar goed genoeg moet wees tot môre toe. Môre sal sy na die Spar op die dorp gaan.