“Wat kom?”
Jeanne leun na Thuli oor en fluister: “Strenger reëls. Groter beheer. Oor vyf jaar sal jy jou nie hier kan roer nie soos jy elektronies bespied word. Konformeer, konformeer.”
Skielik is dit asof Jeanne ’n besluit geneem het. Sy skud haar hare, sit haar baret weer op, en skater haar poedellaggie.
“Sal ons iets te ete bestel!” roep sy vrolik uit.
“Maar wat moet ek doen?” vra Thuli.
Jeanne kyk na haar. “Ons sal sien,” sê sy. En steek haar hand uit na die spyskaart. “Ek skiet jou vir ’n gin and tonic!”
“Ek drink nie alkohol nie,” snuif Thuli afkeurend.
En later, voordat hul weë skei, fluister Jeanne: “Wag. Wág.” Geheimsinnig knik sy asof sy haar eie woorde nie genoeg kan beaam nie. “Wag in die wete dat op wie jy ook al wag, daardie persoon jou reeds heeltyd in die oog het.”
#
Agt weke voordat Thuli na China vertrek. Dis ’n louwarm aand toe Ian uitry Kaapstad Internasionaal toe, op pad na Schiphol, waarvandaan hy ’n aansluitingsvlug na Boedapest sal neem.
Hy dink in die ry terug aan die seminaar die oggend.
Nadat hy sy stuk oor die skaduwees van die verlede en die oorlewing van die Afrikaanse kultuur gelees en Thuli se opmerking sy lot verseël het, het ’n jong vrou ’n vertelling oor haar huiswerker se stryd voorgelees. Sy’t ’n fyn swaannek en terwyl sy lees, het haar gesig al bleker geraak terwyl ’n rooi blos uit haar kraag teen haar keel op sprei.
Haar stem het gebewe toe sy lees hoedat sy, “as ’n dogter uit ’n huishouding van witheid”, stadigaan bewus geraak het van die lewensomstandighede in wat Thuli die seminaargroep geleer het ’n starter community is.
In só ’n plakkerskamp is daar geen spoeltoilette nie en die bring van emmersvol riool na die kampus en die uitsmyt daarvan oor ’n standbeeld of die portaalvloere voor lesingsale is ’n manier om die daaglikse lewensomstandighede van bewoners van so ’n starter community aan wit bevoorregtes tuis te bring.
Na Ian se oordeel ’n slim strategie. Poo politics. Die skytgooiery is dus nie ’n onfatsoenlike vorm van terreur nie, maar eerder politieke strategie.
Met so ’n lofwaardige tema voor hulle was niemand lus om te torring aan die kennelik swak geskrewe teks, te koggel oor die register daarvan of vrae te vra oor die gebruik van tyd en ruimte of oor karakterisering nie. Wat nog te sê oor die toon van die teks of die slaankrag daarvan.
“Lieflike stuk,” lieg een van Ian se wit klasmaats ná ’n kort stilte.
Almal wag op Thuli om te reageer, maar woordeloos houvas sy haar mag.
Ian kyk na Jerome Maarman. Waar sal my hulp vandaan kom? dink Ian. Maar Jerome sit strak voor hom en kyk. Dun brilletjie, pokergesig.
Eintlik kyk hy in hierdie seminaarklasse net op nadat hy een van sy eie stukke klaar gelees het. Dis al wanneer jy die groen oë sien. Asof hy sê: Siedaar! Ek het dit gedoen.
Hy lees ’n reeks tekste voor, versprei oor opeenvolgende seminare, ’n klein vervolgverhaal, noem hy dit, van sy lewe.
Hy is Afrikaanssprekend, dit hoor jy aan sy Engelse aksent. Hy kom uit ’n bruin Afrikaanssprekende familie iewers in Namakwaland of die Karoo, en hy’t hier op die Kaapse Vlakte in ’n plakkersbuurt met die naam Fagan’s Farm beland waar hy, in sy eie woorde, “in ’n hok in my oom se agterjaart” bly. Dis al Afrikaans wat Ian hom in daardie vroeë stadium gehoor praat het, toe Ian hom eendag nadat die seminaarkamer reeds leeggeloop en hulle alleen was, vra na waar hy vandaan kom. Sy stukke is als in vrot Engels. Sy interaksies streng Engels.
Nee, besef Ian, sy hulp kom nie nou van Jerome Maarman nie.
Ian beweeg sy skouers. “So my teks staan nou alleen, geblinddoek voor die vuurpeloton?”
Dis die teken dat die klas verdaag moet word.
“I think it’s a good time to wrap it, no?” Doktor Eliot. aan’t vure blus.
Maar die finale woord is Thuli s’n. Twee uur ná die seminaar stuur sy ’n bitsige e-pos aan die klasgroep, waarby doktor Eliot ingesluit is:
I found the way in which a white writer in class today appropriated the black voice and black pain of a domestic worker deeply offensive. Whiteness cannot own our stories.
These seminars are not a safe space for me any more. Not at all.
#
En die diep liberale siel, doktor Eliot, antwoord blitsvinnig:
Noted, Thuli. Many thanks. To be discussed, as a matter of urgency, in our next seminar.
#
Toe Ian die lughawegebou binnestap, wag Elizabeth by die bubblewrap-stasie. Sy weet hy’s van die geloof dat geen tas onaangetas tussen inweegtoonbank en vliegtuigruim beweeg nie. Diefstal is die nasionale sport. So, sy weet dis die eerste plek wat hy sal aandoen.
“Soos jy kan sien, het ek ’n blitsvinnige Uber.”
Ian weet al dat Elizabeth altyd dieselfde Uber-man gebruik en sy verwys dikwels skalks na die seningrige Zimbabwiër wat nie op hom laat wag as sy haastig is nie.
Hy kyk verbaas toe sy na hom draai, asof op ’n balletverhoog. Dis ’n ou laai van haar – heel subtiel begin Elizabeth haar lyf inspan wanneer sy in die bui is – haar lyf as voertuig vir opgekropte begeertes. Haar bewegings word meer gestileerd, die nek buig elegant tussen oorgawe en trots.
So, sy’t tóg maar in ’n kar gespring en hiernatoe gekom, al het hy aangetoon hy’s in geen bui vir kaperjolle nie. Maar dis verlede tyd, nou spring die bloed in sy are.
Elizabeth is vandag dramaties geklee. Haar dik swart hare is styf teen haar skedel teruggeswiep. Geplak, eintlik, en sy dra, gereed vir die geveg, geen oorbelle nie. Die rok vly teen haar kurwes aan, styf om die heupe, maar met ’n hoë spleet om beweeglikheid te vergemaklik. Die hoëhakskoene is van die duurste en jongste uit die Waterfront se winkels.
’n Groot knop van ’n ring sit aan haar vinger en die swart halfedelsteen komplementeer haar hare.
Ek sal daardie ring moet dophou, is Ian se laaste gedagte voordat hy vermurwe en hulle dit regkry om skynbaar ongesiens by die manstoilette in te glip.
Elizabeth waarsku hom egter dat kringtelevisie hulle wel sou opgetel het en dat ’n sekuriteitsbeampte aanstons aan die hokkie se deur sal kom klop. So, sy’s haastig.
Sy gaan hom te lyf met al haar woede oor die sluiting van die balletskool, haar frustrasies omdat sy geen tyd kan kry om wat die slush pile genoem word, deur te werk nie. Dis die stapel ongenooide manuskripte wat hoopvolle nuwe skrywers na die uitgewery instuur.
Dit staan al byna borshoogte, hierdie toring A4’s, in die hoek van haar kantoor: “Die toring van hoop,” het Ian al gehoor. “’n Stellasie stemme. Bábel.”
Sy val hom aan wanneer hy uiteindelik met sy gesig teen haar keel en bytend op sy tande in haar kom – asof sy haar angs oorwin en die gesig van hierdie tye in die grond boor.
Onder hom, weerskante van sy heupe, trap daardie duur Italiaanse hoëhakskoene vas en hy sien hoe haar enkelsenings en kuite werk. Met haar heupe gee sy lang hale terwyl sy oor hom staan waar hy op die toiletdeksel sit met sy broek op sy skoene.
Hy byt haar nek toe hy spuit en agterna staan sy koeltjies, onbekommerd, digby die krip en vee met ’n snesie die bloed van haar nek af.
Sy veeg die rooi lipstiffie van haar wang, frommel die snesie op, gooi dit vies in die mandjie onder die wasbakke, en sê: “Goeie reis, Ian.”
#
Weg