“Vis. Die man wat die rivierboot het. Hulle woon aan ons anderkant. By die diep kuil. Vis en sy pa. Jemima sê oom Flip is sy pa, al sê ander mense anders. Oom Flip is kens. Seker al oor die honderd jaar oud. Hy wou die katte versuip, toe red Vis hulle. Die ander twee katte is later dood, maar dié is seker die een wat Vis deurgehaal het. Jemima het ons vertel. Ons char wat Vrydae kom. Sy woon op Vis-hulle se plot.”
“Vis. Is hulle van Visser?” probeer sy steeds sin maak.
“Nee, dis . . . Hel, ek kan nie nou onthou nie. Vis het sy naam gekry omdat hy soos ’n vis in die water is. Hy ken hierdie rivier en alles wat hier roer en beweeg soos die palm van sy hand. Hy is ’n kluisenaar. Nes sy pa.”
Sou hy die rivierman wees? “Hoe lyk hy?”
“Fokke– . . . Verskriklik lelik. So ’n pokgesig. Lang kroeshare. Ons is almal bang vir hom en sy pa. Dis net die birdwatchers wat mal is oor Vis. Dis vir hulle wat hy op die rivierboot uitneem en ook net dié wat regtig ernstig is en aan ’n klub behoort. En studente en navorsers en so. En net nou en dan, afhangende van die weer. Die mense sê hy is net so mal soos sy pa, maar Jemima sê hy is net skaam. Oor hy nou so lelik is. Maar mens weet nie. My ouma wil nie hê ek moet daarheen gaan nie. Sy sê die ou oom was in sy jong dae ’n regte bokkapater, dis hoekom hy op sy oudag gestraf is met malsiekte.”
Hoe vertroostend om te hoor jou bure is nog maller as jy. Vasti sug heimlik. “Nou toe, dan sien ek jou volgende Donderdagmiddag as jou ouma instem. Bring vir my ’n toestemmingsbrief van haar af, oukei? En ek sal dit verkies as julle maandeliks betaal. Ek sal Donderdag vir jou ’n faktuur gee.” Sy skryf haar fooi en selnommer op ’n stukkie papier en gee dit vir hom. “Bel my as iets voorval of as jou ouma van plan verander.”
Eben skud sy kop. “Ek mag nie selnommers bel nie. Ouma is baie streng. Sy sê dis te duur.”
Vasti onderdruk ’n sug, neem die papiertjie en skryf haar landlynnommer neer. “Moet asseblief nie die nommer vir enigiemand anders gee nie, oukei?” Bietjie mosterd na die maal, maar nietemin.
“Is reg.” ’n Glimlag verhelder ineens die gesig wat self nie juis ’n meesterstuk is nie. “Ek kan dit nie glo nie. Vasti de Leeuw gaan vir my lesse gee.”
Toe hy wegstap, kan sy nie help om te wonder waarvandaan hy haar werk ken nie. Moet Runa se galery wees. En as dit is, is hy in vir ’n rude awakening. Met talent soos syne, gaan sy hom waaragtig nie leer kitsch skilder nie.
Sy werk is regtig goed, dink Vasti toe sy later in die outydse pootjiesbad lê in die badkamer wat haar oupa nog laat aanbou het. Vir ’n matrikulant. Vir enige ouderdom. En die geld. Sy het minder gekwoteer as in die stad. Dis duidelik dat Eben en sy ouma dit nie breed het nie, maar verniet kan sy dit ook nie doen nie. Dit sal darem êrens ’n gaatjie toestop. Maar dis veral sy oorstelpte gesiguitdrukking toe sy ingestem het wat haar bybly. Dan het sy darem ten minste een fan in die wêreld.
Sy maak haar moeë oë toe. Dit het haar sommer weer aangespoor om aan te gaan met die skildery. Sy het ’n goeie dag se werk agter die rug ondanks die onderbrekings. En vanaand kom Runa.
Toe Vasti in hulle tweede jaar met Dolf begin uitgaan het, was Runa baie skepties oor die verhouding.
“Die storie loop dat Dolf geld leen by die ander ouens in die koshuis en hulle nooit terugbetaal nie,” het Runa een aand gesê. Dit was nog ’n hele ruk voordat Dolf haar daardie aand in die buitegeboutjie ingelok het. Natuurlik het sy dit nie geglo nie.
Weke later het Runa haar gewaarsku dat Dolf saam met ander meisies gesien word.
Vasti het niks gesê nie. Daardie selfde oggend het Dolf per ongeluk twee fliekkaartjies uit sy hempsak laat fladder. Sy het gebuk om dit op te tel en die datum daarop gesien net voordat hy dit uit haar hand geruk het. Dit was vir die vorige aand. Toe sy moes swot vir ’n toets.
Vasti kom orent uit die bad. As sy toe al na Runa en haar eie intuïsie geluister het . . . Hoe anders sou haar lewe nie verloop het nie. Of as sy by haar besluit gehou het en nie daardie naweek saam met hom na sy ma in die verre Noordwes-Kaap gegaan het nie.
Sy droog haar nuwe skraal lyf lusteloos af en draai die klam handdoek om haar. Sy haal die knip wat haar hare op haar kop gehou het uit, skud die oordaad los en gaan staan voor die spieël bo die wasbak. Sy buk nader en kyk vir die eerste keer in ’n lang tyd werklik na haarself. Nie as ’n objek wat op doek verwring word nie. Na haar. Vasti de Leeuw. Die tydelike huisvester van haar siel.
Sy lyk vreemd. Anders as wat sy onthou. Ouer. Miskien as gevolg van die gewig wat sy verloor het. Haar vel is droog en daar is meer as net ’n beduidenis fyn plooitjies om haar oë. Haar oë lyk moeg. Haar mond ook. Selfs haar neus lyk moeg. Net haar ore staan nog spits, die res lyk afgerem en verwaarloos soos ’n huis wat lank laas ’n verfroller gesien het, hier en daar skuins in sy fondamente insak. Sy is skielik moeg gekyk ook.
In die badkamerkassie grawe sy ’n botteltjie oogdruppels en ’n potjie supermark-gesigroom uit. Sy hou haar kop skeef om die druppels in die hoek van haar oog te laat drup voor sy die room aantik. Die lukrake houertjies grimering wat haar beskuldigend van die rakkie af aanstaar, ignoreer sy. Daarvoor sien sy nie kans nie. Sy trek ’n borsel deur haar hare. Buitendien, dis net Runa.
Sonder Runa sou sy maar gesukkel het om die afgelope paar jaar die mas op te kom. Runa se kunsgalery is haar hoofbron van inkomste, maar dis nie al nie. Sy weet sy kan Runa enige tyd bel en ’n oor vind, ’n skouer om op te huil. Nie noodwendig ’n simpatieke skouer nie, maar nietemin ’n skouer. Vir twee uiteenlopende mense wat aanvanklik weerskante van ’n kloof gestaan het, het hulle eintlik ’n baie besonderse vriendskap.
Vasti is halfpad slaapkamer toe om te gaan aantrek, toe sy die foon hoor lui. Sy stap tot by die sitkamer, leun teen die kosyn en luister. Sy byt haar lip toe sy weer die geruis hoor. Hierdie keer is die laggie steeds sag, maar dringender.
Dit was onteenseglik Dolf wat haar Maandagaand gebel en ’n slet genoem het, maar die ander oproepe is nie sy styl nie. Vasti stap fronsend na die antwoordmasjien, draai die bandjie terug en luister weer. Agter die geruis kan sy dofweg ’n stem hoor. Die laggie verbloem die meeste van die begin van ’n advertensieflits. ’n Selfoon in ’n motor met die radio aan? Sy speel weer die bandjie terug. Ja, die geruis klink definitief soos ’n selfoon vanuit ’n bewegende voertuig.
Dolf het nog nie voorheen met ompaaie gekom nie. Wanneer hy besluit om haar te terroriseer, doen hy dit openlik en dadelik. Ná die egskeiding het hy nog elke keer wanneer hy haar opgespoor het, hom daarin verlustig om haar te vertel hoe onnosel sy is as sy dink sy kan vir hom wegkruip.
Maar dis darem ondenkbaar dat sy haar nóg ’n teisteraar op die lyf geloop het. Buitendien, wie? Iemand met ’n selfoon en ’n motor met ’n radio. Dit elimineer bitter min mense.
Nicholl? Sy skud haar kop onwillekeurig. Hoekom sou hy haar die skrik op die lyf wou jaag? Hy het nog altyd alles in sy vermoë gedoen juis om haar te beskerm. En waar sou hy die nommer in die hande gekry het?
Dawid het haar nommer – maar hy? Nee, dis laf. Om nie eens van Stiaan Sonnekus te praat nie.
Vasti stap terug na haar slaapkamer. Met so min klere in die kas, is dit maklik om te kies. Terwyl sy haar jeans aantrek, wonder sy waarom Nicholl haar so ongemaklik laat voel het. Gedurende die skeiprosedures was hy so professioneel as kan kom, behalwe dat hy regtig buitengewoon baie moeite gedoen het om haar te help.
Sy trek die rits van haar jeans op. Die broek gaap om haar middel. Too bad. Geld vir nuwe klere is daar voorlopig nie. Omdat sy bang is vir skuld, is sy nie op die rand van bankrotskap nie, maar sy sal baie versigtig moet leef. Sy rammel deur haar kas, kry ’n los trui uit en gooi dit oor haar kop. Dis saans koelerig al is dit bedags warm. Sy gaan staan voor die vollengte-spieël vol barsies wat aan die binnekant van die kasdeur gemonteer is. Sy skud haar hare los uit die trui se greep en pluk-pluk aan die halslyn. Die ivoorkleurige trui verberg die lospassende jeans, maar die V-nek is effens diep.
Die voordeurklokkie lui. Een van die huurders destyds moes die ding laat installeer het, want in haar kinderdae was