“Dankie, Dominee,” sê tannie Hetta, haar sakdoekie voor haar oë gedruk.
“Nee, Hetta, ons is mos nou gelukkig,” paai Ciska en raak dan self bewoë.
Johan sien dat Ragel afkyk. Haar vingers op die eetgerei bewe liggies en sy druk haar hande onder die tafel in. Gunther is ’n sjampanjebottel aan die oopmaak. Die prop skiet met ’n knal af en die inhoud stroom oor sy hande. Tienie druk vinnig haar glas teen die bottel se bek. Almal lag en almal se glase word gevul. Glimlagte flits om die tafel. Gunther staan en hy lig sy glas.
“Ma, Pa, tannie Hetta, Eva, Ragel, Tienie, Emma en Johan. Ek het Marta Vrydagaand gevra om my vrou te word en sy het ja gesê. Ek dank die Here vir ’n vrou soos Marta. Dankie, Marta, dat jy ja gesê het. Ek skuld jou my liefde vir altyd en … ’n ring.”
Hy sit sy glas neer en haal die kenmerkende dosie te voorskyn. Die ring word versigtig aangesteek en Marta hou haar hand sodat almal kan sien hoe mooi dit is. Glase word geklink onder uitroepe van vreugde. Johan soek en vind Emma se hand onder die tafel. As dit vir Marta en Gunther kan uitwerk, sal dit eendag vir Rentia ook. Sy sal die regte keuse maak.
Drie
Ná die vrolikheid by die Kosters is die stilte in die pastorie byna neerdrukkend. Emma het koffie gemaak. Sy bring dit studeerkamer toe. Dis twintig oor vyf en Johan is besig met die aand se Bybelstudie.
“Waar trek ons?” vra sy toe sy die skinkbord op die hoek van die lessenaar neersit.
“1 Korintiërs 3:1-9 onder die opskrif: Die oorsaak van die verdeeldheid. Ek konsentreer op vers een waar Paulus sê hy moes met hulle praat soos met wêreldse mense. Dit is kenmerkend van die wêreld dat hulle jaloers is en mekaar niks gun nie. Ek vra die vraag: ‘Is ek ’n wêreldse mens’?”
“Jou gemeente sal jou vertel wat die wêreld verkeerd doen en vergeet hulle staan self agter die deur.”
“Ek sal hulle daaraan herinner dat Geesvervulde mense soos Geesvervulde mense moet leef.”
“Ja, en ons moet onsself gedurig vasvat.” Emma gaan sit op die stoel skuins voor die lessenaar. “Kom Theuns vanaand?”
“Dis Edwina se beurt.”
“Dan sal ek ook bywoon.”
“Hoe so?” Johan gooi suiker in sy koffie en roer dit tydsaam.
“Ek sien haar te min, selfs by die vrouevergaderings. Johan, sy is bang vir Theuns. Sy sê, hy sê dis net ’n geteedrink en ’n geklets, maar sy wil hom nie teëgaan nie. Ek weet eerlikwaar nie wat haar besiel het om met hom te trou nie. Het sy gedink wat sy doen?”
“Het jý gedink wat jy doen toe ek jou gevra het?”
“Gelukkig het ek nie ’n fout gemaak nie.”
“Onthou jy daai nag?”
“Dit was op die stoep van my oupa se huis in die Boshoff-distrik. Die sterre was nog nooit so helder nie. Die volgende dag is ons Kimberley toe om die verloofring te soek.”
“Ons mag nie die lig aangesit het nie, anders lok ons muskiete. Maar toe kon ek jou in vrede soen.”
“Oupa het gedink jy sal jou soos ’n priester gedra omdat jy vir predikant geleer het.”
“Jy kry wêreldse priesters ook – smulpape en sulke goed.”
“Ons sukkel almal met ons wêreldsheid.”
“Ek teken aan,” sê Johan en skryf: Ons is vlees en bloed, word regeer deur hormone en emosies. Wil ons dit beheer?
“Vra dit, Johan. Wil ons regtig oorgee?”
Hy dink aan Rentia en klein Herman en wonder of sy na hulle verwys, maar hy skuif dit van hom af weg. Die teks werp ook perspektiewe op ander verhoudings. “Paulus moes oorgee en vrede maak met sy gevoelens oor Apollos voordat hy met ’n skoon gewete voor die gemeente kon staan. Hy was jaloers, hy was seergemaak, maar hy het tot die regte slotsom gekom. God gee vir elkeen ’n unieke taak. Paulus plant, Apollos gooi nat en God laat groei. Sommige van ons glo dat ons beheer moet neem en hou wat ons het – soos oom Ollie wat nie die kosterskap wil opgee nie.”
“Ag, my arme man. Wie anders is daar?”
“Ons kan die pos adverteer. As die Here iemand in oom Ollie se plek wil hê, sal Hy ons verras.”
“Theuns is vinnig op pad om ’n groter probleem te word.”
“Met hom het ek nie raad nie. Niemand hou van hom nie, maar as daar gestem word, kom hy in.”
“Hoe verklaar jy dit?”
“Hy is ’n man van sterk beginsels. Dis al waaraan ek my troos.”
“Wat van Gunther? Sal hy nie belangstel om in die kerkraad te dien nie?”
“Ek gaan hom vra om hom verkiesbaar te stel.”
“Volgende jaar begin ons nuut.” Emma sit die leë koffiebekers op die skinkbord. “Rentia gaan Stellenbosch toe. Sy sal nuwe vriende maak.”
Johan se skouers voel styf en seer. Hy sit agteroor in sy kantoorstoel. “Het jy haar toe gebel?”
“Haar foon was op boodskap. Ek kan gou weer probeer, of wil jy?”
“Doen jy dit en sê groete!”
Emma knik. Sy tel die skinkbord op en stap uit. Johan buig sy kop.
Hemelvader, gee tog dat hulle kan praat sonder om te stry.
Hy lees die gedeelte in Korintiërs twee keer stadig deur, stip ’n paar aantekeninge aan en maak sy boeke toe. Iewers in die huis hoor hy Emma oor haar selfoon gesels. Klink soos in die slaapkamer. Hy stap soontoe om sy tande te borsel en sy kerkbroek en wit hemp aan te trek.
Sy sit op die bed met die selfoon teen haar oor. “Pa stuur groete. Tot siens, my kind.”
“Wat sê sy?”
“Sy’s op pad kerk toe.”
“Vriendelik?”
“Stug, maar nie onvriendelik nie.” Sy sit die selfoon op die bedkassie neer. “Ek gaan my nie vandag verder ontstel nie.”
“As sy sê sy gaan kerk toe, gaan sy kerk toe.”
“Klein Herman sal nie Malmesbury toe ry om saam met Rentia kerk toe te gaan nie, of sal hy?”
Johan gaan staan voor Emma, trek haar regop en slaan sy arms om haar. “Kom ons wag tot haar volgende uitslaapnaweek, dan probeer ons weer.”
Emma woel haar uit sy omhelsing. “Ek wil hê sy moet gelukkig wees, sonder klein Herman.”
“Ek ook.”
Hulle maak in stilte reg vir die Bybelstudie. Johan het lankal die aanddienste laat afskaf. Om vir drie mense die hele kerk se ligte aan te skakel, orrel te speel en te preek was waansin – veral as dit gepaardgaan met kragonderbrekings. Die kerkraad wat eers wou vassteek, het sy punt ingesien toe hy hulle aangesê het om hom te help deur self gereeld die Sondagaanddienste by te woon. “Bybelstudie in die konsistorie,” het oom Ollie met die volgende vergadering namens hulle verklaar, “is waardevoller, aangesien dit gemeentelede wat saans wil uitgaan, kans gee om in ’n klein groep om die Woord te verkeer sonder die steurnis van kragonderbrekings. Een lamp is al wat nodig is om die konsistorie te verlig.”
Binne die volgende halfuur sal dit donker wees, maar daar is genoeg lig wanneer Johan en Emma kerk toe stap. Hy moet eerste daar wees om oop te sluit. Dis nie die moeite werd vir oom Ollie om spesiaal kerk toe te kom nie, tensy hy die aandbyeenkoms wil bywoon wat hy deesdae bitter min doen. Die enigste mense wat honderdpersent getrou is, is Theuns en Edwina van den Heever.
Johan hou die kanthekkie vir