Trompie voel met sy hand in sy broeksak. Daar is die geld en die vorm wat oom Jorrie vir hom gegee het. Hy kyk moedeloos na sy pa. Hy wonder of ’n bankbestuurder so iets sal teken. Trompie besluit om hom te vra – en hom alles te vertel.
“Het jy nie werk nie, Anna?” vra hy.
Sy kyk hom verbaas aan en toe sê sy: “Al hét ek ook, wat het dit miskien met jou te doen?”
“Niks eintlik nie, maar ek wil graag alleen met Pa praat – oor groot sake.” Trompie wikkel sy neus en hoop dit laat hom belangrik lyk.
“So die meneertjie word groot en het skielik allerhande geheime!” Met hierdie smalende aanmerking loop sy suster vinnig by die vertrek uit, voor Trompie haar ook iets katterigs kan toesnou.
“Pa weet,” sê hy egter, “ek gaan Anna een van die dae nog op haar plek sit.”
“Waaroor wil jy my spreek, seun?” vra meneer Toerien. “Jy moet gou maak. Ek moet kantoor toe.”
Trompie oorhandig die vorm wat meneer Jordaan vir hom gegee het.
“Wat maak jy met ’n huurkoop-ooreenkoms?” vra sy pa.
Die seun skuif nader en begin verduidelik. Sy pa luister aandagtig.
Trompie vertel weer hoe hulle fietse het en Rooie nie, hoe hulle altyd stry oor wie Rooie gaan oplaai, hoe dit Rooie se gevoelens seermaak en hoe hulle besluit het om vir hom ook ’n fiets te koop.
Meneer Toerien steek sy pyp aan. Die seun praat vinnig. Hy vertel hoe hulle oom Jorrie gaan spreek het, hoe hulle gesukkel het om die deposito bymekaar te maak, hoe Rooie ook geld bygedra het wat hy by sy pa gekry het, hoe hard hulle almal gewerk het, hoe hulle feitlik elke sent in die blikkie gegooi het, hoeveel hulle al opgeoffer en ontbeer het.
Toe vertel Trompie van vanoggend by die fietswinkel, van wat oom Jorrie gesê het en van hoe ontsaglik graag hy wil hê sy pa moet die vorm teken.
Meneer Toerien glimlag. Hierdie seun van hom kan ’n storie goed vertel en hy beskik oor geweldige verbeeldingskrag.
“Ek gaan nie die vorm teken nie, Trompie. Julle kan die fiets nie op skuld koop nie.”
“Maar wat anders kan ons doen, Pa?”
Meneer Toerien dink eers, dan sê hy: “Die feit dat Rooie se pa vir hom iets gegee het om te bêre vir ’n fiets wys hy sal vir sy seun een koop as hy genoeg geld het.”
“Ja, Pa, maar Rooie sê sy pa is baie trots. Hy sal nooit geld van ander mense vat nie.”
“Nee,” sê meneer Toerien nadenkend, “maar miskien sal hy vir sy seun ’n fiets koop as daar sekere reëlings getref word.”
Meneer Toerien staan op en vat sy baadjie.
“Gee vir my die geld, Trompie. Ek sal vanoggend met Rooie se pa gaan gesels. Ek dink alles sal regkom. Moenie jou meer oor jou maat se fiets bekommer nie.”
Trompie se sproetgesig straal.
“Jissie, Pa,” sê hy opgewonde, “gaan alles rêrig regkom? Sal Rooie ’n fiets kry?”
“Ek dink so.”
“Ma!” skree die seun hard.
“Ja, Trompie?” kom haar stem uit die kombuis.
“Pa is die beste pa in die hele wêreld!”
Daardie selfde dag nog kry Rooie sy fiets. Die seuns weet nie watter reëlings meneer Toerien met Rooie se pa en meneer Jordaan getref het nie, maar Rooie het sy fiets!
Die Boksombende verf dit in Trompie-hulle se garage rooi.
Wanneer hulle klaar is, staan Rooie lank na die fiets en kyk. Sy oë blink en hy sê sag: “Dis darem vir jou ’n mooi ding – en hy’s myne. Dankie vir alles wat julle bere gedoen het.”
Trompie slaan hom op die rug dat hy so hik en sê: “Ons het niks gedoen nie, Rooie. Dis jou pa en my pa wat dinge reggekry het.”
’n Paar dae later kry Dawie sy fiets en dié word ook rooi geverf. Die vier maats jaag nou soos besetenes op Kwaggaberg rond.
Een middag jaag hulle reisies. Hulle wil sien wie eerste by die stasie kan kom. Hulle vlieg behoorlik met die hoofstraat af. Mense spring uit die pad en honde hardloop weg. Trompie is net-net voor.
Toe hy inswaai by die straat waarin die stasie is, gewaar hy die polisiesersant op sy swart fiets.
Trompie wil hom vinnig verbysteek, maar die sersant hou sy hand op. Die seun moet vervaard rem. Hy kom tot stilstand. Sy hart klop vinnig.
Een na die ander stop die ander drie ook. Die vier seuns hou hul fietse vas en kyk angstig na die forse figuur in blou wat voor hulle staan.
“Julle barbare!” vlieg die sersant hulle in. Trompie sluk. Blikkies hou op kou. Rooie kyk na sy skurwe voete. Dawie se oë is groot.
“Ek is sommer lus en gaan sluit julle op. Hoekom jaag julle so? Weet julle nie dis gevaarlik nie?”
Gedwee staan die vier voor die sersant.
“Ek het die reg om julle fietse af te vat! Besef julle dit?”
Die seuns het dit nie geweet nie. Wat ’n aaklige gedagte. Hulle is wasbleek.
“Het julle iets vir julself te sê?” bulder die sersant.
“Sersant …” Trompie se stem bewe. “Ons sal nooit weer so jaag nie …”
“Nooit weer nie, Oom, nooit weer so lank as wat ons lewe nie. Sowaar nie,” kom Dawie se piepstemmetjie.
“Skuus, Sersant,” mompel Rooie en Blikkies tegelyk.
“Jaag net weer so roekeloos deur die strate en ek konfiskeer julle fietse!” bulder die sersant en beveel hulle dan om koers te kry.
“Dankie,” sê Trompie en Dawie voeg piepend by: “Baie dankie, Oom. Ons sal nooit-ooit weer jaag nie, Oom.”
Hulle ry vinnig daar weg. Dan besef hulle skielik die sersant staan hulle en dophou, draai rem aan, en ry stadig en besadig verder.
Kwaggaberg se vier fietsryers met hul rooi blitse het so pas hul eerste waarskuwing by die gereg gekry.
4
Trompie die hoërskoolseun
Trompie en sy maats baljaar na hartelus. Hulle swem by die dam in die kloof, speel in hul fort en ry die wêreld plat met hul fietse.
Maar die sorgelose vakansiedae loop ten einde. Dit is tyd vir die skole om te heropen.
Die Boksombende het al baie gedink en gesels oor hoe dit gaan voel om in die hoërskool te wees. Hoërskool Kwaggaberg is beroemd en het ’n groot seuns- en meisieskoshuis. Kinders van alle dele van die land kom hiernatoe. Trompie-hulle het al ’n paar keer verby die groot drieverdiepinggebou gery, maar hulle was nog nooit binne-in of op die skoolgrond nie.
Uiteindelik breek die dag ook aan.
Trompie, Rooie, Dawie en Blikkies ry stadig op hul fietse by hul nuwe skool se groot hekke in.
Oral op die terrein staan daar groepe seuns en gesels, en ander speel vinnig nog vir oulaas voor die klok lui. Maar skielik hou almal op met wat hulle doen. Hulle verkyk hulle aan die vier koddige figure op die rooi geverfde fietse. Trompie-hulle ry ongeërg oor die speelgrond.
Toe hulle verby die soveelste groep seuns ry, sê die een kêrel: “Haai, julle – kom hier!”
Trompie kyk na sy maats.
“Sal ons gaan?” vra hy.
“Ons