Sy klop aan die deur aan die binnekant van haar kantoor. Kort daarna is sy weer terug en sê: “Jy kan maar ingaan. Wat is jou naam?”
“Trompie Toerien.”
“Is jy tog nie Anna Toerien se boetie nie? Ek ken haar goed.”
Trompie is nie nou lus om oor sy familie te gesels nie.
“Moet ek klop of sommer net instap, Juffrou?”
“Stap maar in,” sê sy.
Die seun maak so.
Die hoof sit agter ’n groot lessenaar en skryf. Hy kyk op en glimlag vriendelik toe hy die koddige figuurtjie by die deur sien.
“Kom staan hier voor my,” sê hy. Trompie sluk en stap nader.
“Wat is jou naam?”
“Trompie Toerien, Meneer – ag, ek bedoel Doktor.”
’n Glimlag speel om die hoof se mondhoeke. Hy kyk na Trompie se blouoog. Dan sê hy laggend: “En wie het vir jou daardie pragtige blouoog gegee?”
Trompie mompel terwyl hy aandagtig na sy ingeduikte skoenpunt kyk: “’n Seun hier by die skool.”
Maar dis nie waaroor hy wil gesels nie.
“Wanneer het dit gebeur?”
“Vanoggend, Men-… Doktor.”
“So?”
Trompie sien hoe skerp en deurdringend is die prinsipaal se oë. Hy sluk en sê: “Maar Doktor, dis nie hoekom ek hier is nie.”
“Waaroor het jy my dan kom spreek, Trompie?”
Die seun lek sy lippe effens nat en dan begin hy praat … vinnig praat.
Hy vertel van sy vriendskap met Rooie, Blikkies en Dawie, van hoe hulle nog altyd saam was, hoe hulle vanoggend ook saam gekies is om na graad agt se B-klas te gaan en hoe dit toe gekom het dat hy nou nie meer by hulle is nie, maar in die C-klas. Trompie stort sy hart by die hoof uit.
“Doktor,” sê hy sielsongelukkig, “as meneer Brink my naam van die begin af vir die C-klas uitgelees het, en hulle s’n vir die B-klas, sou ek teleurgesteld gewees het, maar ek sou dit so aanvaar het. Maar nou was ek eers saam met hulle en toe word ek weggevat. Dit maak dit baie erg vir my.”
Die hoof luister aandagtig en geduldig. Hy besef Trompie het rede om gegrief te voel.
Die seun weet dit nie, maar die skoolhoof weet al baie van hom en sy drie maats. Hy ken Trompie se pa goed. En die dominee het vanoggend op die verhoog vir hom vertel van die hegte vriendskap tussen die vier seuns.
“Reg, gaan maar terug na jou klas toe, Trompie,” sê die hoof uiteindelik. “Ek sal kyk wat ek vir jou kan doen.”
Die seun stap teleurgesteld terug. Hy het gedink die hoof sal dinge sommer daar en dan regmaak, maar nee.
Met ’n sug gaan sit Trompie weer in sy bank. Hy vra vir die ou voor hom waar hulle nou in die Engelse boek lees. Toe hy die plek het, begin hy die storie teësinnig volg.
Trompie het nie lank gesit nie, toe kom meneer Brink in.
“Trompie Toerien,” sê hy. Die seun is dadelik op die been.
“Ja, Meneer?” Hy kyk hoopvol na die onderwyser. Meneer Brink glimlag en sê: “Bring jou boeke en kom saam met my na klas B toe.”
Die seun raap sy boeke bymekaar en is in ’n kits langs die onderwyser.
“Ek’s reg, Meneer,” sê hy en glimlag van oor tot oor.
Trompie weet dit nie, maar die hoof is besonder gewild onder die personeel. Hy is taktvol en het mensekennis wat dit ’n plesier maak om onder hom te werk. Ná Trompie by die kantoor uit is, het hy meneer Brink laat roep en vir die onderwyser vertel wat die dominee vir hom van die vier seuns gesê het. Toe het hy taktvol voorgestel dat, as dit enigsins moontlik is, die vier in dieselfde klas moet wees.
Die onderwyser was heeltemal gewillig toe hy uitvind die een outjie, Trompie Toerien, is die sproetgesig wat hom die oggend twee keer lastig geval het. Hy het die hele tyd nog sleg gevoel oor wat in die saal gebeur het.
Van hierdie dinge weet Trompie natuurlik niks nie. Hy weet net hy gaan by Rooie, Blikkies en Dawie in die klas wees. Sy hart sing van blydskap. Hy stap trots en regop langs die onderwyser.
“Hier’s jou klas, Trompie,” sê meneer Brink. “Gaan maar in en sê die onderwyseres moet jou op die register plaas.”
Trompie kyk reguit na meneer Brink en sê: “Meneer …”
“Ja?”
“Baie, baie dankie, Meneer.”
Die seun stap by die klaskamer in. Rooie sit heel agter alleen in ’n bank teen die muur. Sonder om te dink waar hy is, skree hy: “Trompie, hier’s jou plek. Ek het dit vir jou gehou!”
Dawie en Blikkies lawaai ook van blydskap. Hulle sit net voor Rooie.
“Stil!” sê die onderwyseres streng.
Trompie gee vir haar al die nodige besonderhede vir die register. Dan stap hy tevrede met die gangetjie tussen die banke af en gaan sit langs Rooie.
Die leerders is besig met dieselfde Engelse leesles as Trompie se vorige klas. Hy kry die plek en volg die juffrou se voorlesing vir ’n tydjie.
Dan kyk hy op. Skuins voor hom sit Katrien, die meisie wat langs hulle woon. Sy kyk na hom. Haar gesig straal van blydskap.
Trompie wonder waaroor sy so bly is. Maar hy weet dis omdat hy weer in haar klas is en hy voel gevlei.
Hy knik vir Katrien. Hy hoop sy besef hy bewys haar ’n groot guns deur haar raak te sien en te groet.
Die onderwyseres se stem draal eentonig voort.
Dawie loer om na Trompie en knipoog vir hom.
Rooie kyk na Trompie hier langs hom in die bank. Hy glimlag en sê net: “Ou Trompie.”
Blikkies draai om na Trompie. Hy sit sy hand op sy maat se leesboek en toe hy dit weer vinnig wegvat, lê daar ’n stukkie kougom, nog toegedraai in die papiertjie.
Trompie glimlag. Sy oë blink. Hy weet Blikkies gee nooit kougom weg nie. Dit is ’n groot opoffering hierdie.
Die Boksombende se Grootkaptein sit die kougom in sy mond en begin kou. Dan tel hy die boek weer op en volg waar die juffrou lees.
Hy is salig gelukkig en tevrede.
5
Trompie die vink
Toe Trompie ná sy eerste dag op hoërskool by die huis kom, sit hy sy fiets langs die boom op die werf neer en klouter oudergewoonte sommer deur sy kamervenster.
Sy ma hoor hom in die kamer en roep: “Kom eet, my kind! Die kos is op die tafel.”
Mevrou Toerien is al besig om op te skep toe Trompie in die eetkamer kom. Hy is maar bly sy suster en pa is nie daar nie. Hy is tog nie lus vir almal se lastige vrae oor sy blouoog nie.
“En hoe hou jy van jou nuwe skool?” vra sy ma.
“Dis nogal nie te sleg nie, Ma,” mompel Trompie. Sy kyk op na hom en skrik wanneer sy sien hoe sy oog lyk.
“Genade, Trompie,” sê sy besorg, “wat het gebeur?”
“Ek’t maar net bietjie baklei, Ma.” Hy doen sy bes om te lyk of dit regtig niks ergs was nie.
Sy