“Fanny, het jy gehoor? Tien tees en vier koffies, asseblief.”
“Miesies.”
Puck en Bowie klim oor hulle pa se skoot, sukkel om die komkommer in sy hand by te kom. Dulcie glimlag vir hulle pa se geduld.
Ná Enver sy graad aan Wits behaal het, het hy ’n uitnodiging aanvaar om in Amerika by ’n navorsingsentrum te werk. Hy het geen tyd verspil om oor te gaan nie. Gedurende dié tyd het Hanna haar meer as ooit aan kos vergryp. Sonder ophou.
“My arme Hanna,” het Sparky simpatiek gesê. “Sy voel so hartseer oor haar seun se weggaan.” Nou staan die einste seun in haar huis en treur oor sy ma.
In Amerika het Enver die blonde, blouoog, wulpse Rose ontmoet en inderhaas getrou. Volgens Dulcie die spreekwoordelike dumb blonde, maar Rose is nietemin prettig.
Hulle monde het oopgehang toe Enver ná ’n jaar, bruid aan die arm, na Suid-Afrika terugkeer. Familie en vriende het ingeryg gestaan en wag toe die paartjie van die vliegtuig afklim. Die wind het Rose se lang blonde hare opgeswiep terwyl Enver haar hand styf vashou. Die groepie in die ontvangslokaal was dit eens:
“Sy’s wit!” Dulcie. Verbaas.
“Sy is . . . pragtig.” Cheryl. Jaloers.
“Sy’s wit!” Ashwin. Selfvoldaan.
“Julle is reg, sy’s wit.” Dudley. Niksseggend.
“Is sy wit?” Sparky. Verward.
“Sy’s WIT! Praise the Lord, sy’s WIT!” Hanna. Ekstaties.
Voor net ’n handjie vol gaste het hulle ’n tweede keer getrou, in Enver se tuisdorp, Westonaria. Hanna was buite haarself van geluk.
Nou is hulle dit eensgesind: Rose is ’n bekwame moeder vir haar twee seuns en ’n goeie, liefdevolle vrou vir Enver. Die blonde Miss American Pie het die Stamgenote van Anderste Pigmentasie rondborstig omarm, en hulle het besluit vir ’n wit mens is sy heel gangbaar.
Dudley kom verby op sy rustige manier, ’n hoenderlewertjie in sy kies. “Dulcie, het jy gesien? Vier mense het uitgeloop met borde vol kos,” sê hy in Engels, want Rose is byderhand.
“Wat! Kom hulle na ’n begrafnis om kos te steel?” vra Rose met afgryse in haar stem. “Liewe lawdie, dis helder oordag. Het hulle wapens gehad?”
Dulcie wonder of alle Amerikaners so praat, so met nadruk. Sy probeer onthou Amerikaanse presidente se toesprake wat sy al oor TV gehoor het. Ask not what your country can do for you, but what you can do . . . blah-blah.
Enver bars uit van die lag, en die ander lag saam.
“Hulle het nie wapens nodig nie, sweetie. Hulle sluit net aan by die begrafnisstoet en hoop hulle word nie uitgevang nie, dis al.”
“Teen dié tyd het hulle al hulle tjommies bymekaargemaak om te kom opeet wat oor is van die fees,” skerts Ashwin.
“Maar dis ongehoord!” Rose loop vinnig na die voordeur, klap dit toe en draai die sleutel. “Hoe kan hulle ’n dooie se kos kom steel!”
Vir ’n paar oomblikke heers daar ’n doodse stilte.
“Wat het ek gesê?” vra sy skaapagtig.
Mense giggel.
“Dis warm hier binne,” kla Cheryl. “Ek gaan ’n bietjie buitentoe,” en sy sluit die deur oop.
“Nou ja, ons is op pad,” sê drie ouens amper tegelyk, trek aan hulle vrouens. “Daar’s rugby op TV. Dankie, Dulcie, lekker begrafnis . . . uhm, ek bedoel . . . koebaai. Sterkte, Sparky, ou pel.”
“Dankie, Cy, dankie, Gaz, dankie, Stix, dankie, Birdie, dankie, Alicia, dankie . . . uhm, dankie.”
Hulle loop uit. Dulcie sien Cheryl praat op haar sel, hoor haar uitbundige lag voor die deur weer toegaan. Bowie hang aan die deurknop, kerm om buitentoe te gaan.
“Laat hulle in die jaart speel, Rose.”
“Maar is dit veilig? Wie gaan na hulle kyk?”
Hulle ma? glimlag Dulcie. Sê vir haarself: Los dit.
“Gaan jy in jou huis aanbly, Sparky?” vra iemand.
“Hoekom nie? Ek bly al vir ewig daar.”
“Jy gaan eensaam voel.”
“Kom kuier, my maat. Ek het ’n week laas kaart gespeel . . . wel . . . uhm . . .”
“Oom Sparky, jy kan so lank as jy wil by ons kom kuier,” stel Ashwin voor. Las haastig by: “Hei, Ma, dis mos reg so?”
“Natuurlik is dit reg.” Dulcie draai na Sparky. “Wanneer jy lus voel vir geselskap of ’n lekker bord kos, Sparky, ons is hier vir jou.”
“Bring oom se kaarte saam,” sê Ashwin.
Sparky blaas en proes ’n paar maal hard en knik, oënskynlik aangedaan.
Bowie hardloop in die gang af, stamp teen Fanny, en die teepot en koppies vlieg oor die vloer.
Rose spring op en gryp haar seun aan die oor. “Hou op om in die huis te hardloop!” raas sy met hom.
“Ek wil buite speel!” huil Bowie.
Die vloer lyk soos ’n slagveld van glasstukke.
Dulcie sug innerlik. “Fanny, sal jy omgee . . .”
“Miesies.”
Fanny loop kombuis toe, kom terug met ’n borsel, skoppie en lap om alles op te vee.
“Tannie Dulcie, regtig, dink jy daardie ouens gaan terugkom?” Rose se oë is groot.
“Nee, Rose, nie vandag nie.” Dulcie draai na Fanny. “Maak asseblief die agterdeur oop sodat die kinders buite kan gaan speel, en hou tog ’n ogie oor hulle. Hulle ma is bang –”
“Hau!” protesteer Fanny. “Ek moet eers dié gemors skoonmaak, dan nog ’n pot tee maak én die skottelgoed doen. Hoe moet ek na die kinders kyk terwyl ek met my hande in die bak skottelgoed staan, my rug na die deur toe? Ek het net twéé hande en twéé oë! Eish!”
“Fanny?”
“Miesies.”
Beskaam deur haar welsprekendheid haal Fanny die agterdeursleutel uit haar voorskootsak en jaag die seuns tuin toe, die poedel agterna.
Cheryl kom die huis binne. “Ma! Daar’s ’n man buite wat R50 wil hê vir petrol.”
“Sê hy moet loop.”
“Ma, moenie so snaaks wees nie. Hy sê hy’s ons buurman van oorkant die straat. Hy wil net die R50 leen tot –”
“Is hy wit of swart?” Dulcie begin ongeduldig die orige kos in een bord saamskraap.
“Dis sy constitutional right om enige kleur te wees wat hy wil,” terg Dudley terwyl hy nog ’n frikkadelletjie hap.
Cheryl rol haar oë. “Hy’s swart.”
“Hy lieg.”
“Máá!”
Rose kom in beroering. “Miskien is dit een van die gatecrashers wat terugkom om . . . Ek bedoel, miskien is hy gewapen.”
Dulcie gee haar ’n vinnige kyk.
“Wel, miskien wil hy nog ’n bietjie kos hê . . .” sê die roos flou, geen nadruk.
Violet en Trevor lag hardop, iemand giggel. Rose bloos.
Dulcie sug. Gee my krag.
“Cheryl, moenie eens daaraan dink om hom selfs één rand te gee nie.”
“Ag, shame, Ma, kom sê Má vir hom.”
Dulcie trek haar asem diep in. Gatecrashers, swendelaars, leuenaars. Sy skrik nie vir een van hulle