* * *
Dit voel asof sy kouekoors het, haar hele lyf bewe. Sy stap vinnig kar toe, probeer om nie om te kyk nie.
Toe sy oor die groen lig draf, kan sy nie anders nie. Sy kyk terug. Hy is weg. Sy draai links by Uniewinkels se hoek op, ’n systraat in en stap twee blokke verder die dorp uit na waar die huise begin. Parkering hier is verniet. Sy druk die boeke teen haar bors vas en sluit die kar oop. Binne gooi sy alles op die passasiersitplek, draai die venster af en soek haar sigarette in haar handsak. Sy sukkel om een op te steek. Haar hande bewe.
Eers ná die tweede trek ontspan sy en laat haar kop teen die kopstuk terugval. Sy het amper met die hele sak patats vorendag gekom. Hoe dom.
Sy kyk na die boeke wat onder haar handsak uitsteek en tel die Nancy Friday op. Women’s Sexual Fantasies. Van wanneer af het vrouens sexual fantasies? En hier, in dié land, Afrikaanse vrouens? Sy dink nie so nie. Haar skoonma? Haar ma? Verregaande. G’n wonder dis verbied nie. Sy druk die sigaret dood, laat sak haar kop in haar hande. Hoekom het sy dan die boek gelees? Daar is erge goed in. Mans en vrouens, vrouens en vrouens. Almal saam, die vreeslikste goed wat vrouens in hulle koppe het oor seks.
En dan die female orgasm. Hulle praat baie daaroor in die boek. Hoe dit voel. Wat dit is. In detail. Sy verstaan die woorde, sy weet wat dit beteken, maar sy verstaan nie hoe dit in die regte lewe werk nie. Nou voel dit sy sal nooit weet nie. Sy mag nie weet nie. Dis sonde. En sy dink nie sy het Willem al ooit so vir haar sien kyk nie. Nie eers op sy kwaadste nie. In afgryse. Asof sy melaats is. Raak sy nou nes Brenda? Is dit in haar gene? Raak sy ’n feminis? Wat is ’n feminis? Haar ma sê Brenda is een, behalwe dat sy ook ’n lesbiër is. Dis lelike woorde vir haar. Vreemde woorde. Sy wil nie so wees nie.
Sy voel skielik paniekerig en kyk op, deur die voorruit. ’n Vrou stap op die sypaadjie verby, sy lyk normaal, ordentlik, so met haar kind aan die hand. Nie soos sý nie. Haar skoonma sal die duiwel blameer as sy moet uitvind van die goed wat Vera lees en die goed wat sy doen, eers vir haar bid en haar dan uitkryt as ’n hoer. Soos destyds, toe sy gehoor het Vera is swanger met Lien.
Dalk moet sy net eerlik wees. Vir Willem alles vertel, die boek weggooi en Simon nooit weer sien nie. Sy is tog lief vir Willem, sy wil nie skei nie. Wat maak sy dan met ’n ander man?
Sy steek nog ’n sigaret op en vryf oor haar koue boarms voor sy die kar aansit en huis toe ry om te gaan aantrek vir haar skof.
* * *
Simon. Sy het nog nie weer met hom gepraat nie, hom net ’n paar keer vroegoggend die bakkie uit die oprit sien trek, sy keps laag oor sy oë. Maar dit voel nie vir haar dis verby tussen hulle nie.
Maryna, het sy gesien, werk by die bank, die navraetoonbank. Vrydae, wanneer Vera gaan om geld te trek vir die volgende week, loop sy verby haar in haar liggroen bloes en donkergroen romp. Maryna met haar hare styf in ’n bolla, in die holte van haar nek. Soos ’n lugwaardin s’n. Maar sy lyk nie soos een nie. Sy groet Vera altyd wanneer sy haar raaksien, opkyk van waar sy met ’n kliënt praat of agter die toonbank met papierwerk besig is.
Wanneer Willem vir ’n paar dae huis toe kom, gaan dinge ook sy gewone gang: seks meestal eerste, ná sy die kinders in die bed het, daarna stry hulle oor die een of ander iets, maar die boek word nooit genoem nie. Hy drink ’n paar biere, hulle baklei oor Marie, oor geld, oor die kinders en oor Lien se klosserige hare wat Vera eenkeer kort afgesny het. Dan drink hy nog bier en praat oor die plaas.
Die Moeder, vertel my tog wat sy by die biblioteek uitgeneem het, het sy besluit om te hou. Sy weet dis so goed soos steel, maar als is daar in, al die goed waaroor sy nie kan praat nie. Sy gaan die boek vir Lien gee wanneer dit tyd is.
Die Nancy Friday hou sy ook, vir haarself. Die boek laat haar op ’n vreemde manier lewendig voel, ’n opgewondenheid kom oor haar as sy dit lees, ’n soort gevoel wat sy nie geweet het bestaan nie. Wat om daarmee te maak weet sy nie. Sy vermoed dit het iets met female orgasm te doen. Maar sy is nie seker nie. Sy dink Willem is reg. Daar is fout met haar. Sy is nie meer wie sy was nie.
Toe Simon een oggend weer kom klop, ná sy die kinders gaan aflaai het en nie haar kar in die garage getrek het teen die son nie maar in die oprit gelos het vir hom om te sien, hardloop sy om die deur oop te maak, hou sy hom vas asof sy hom jare laas gesien het, soen sy hom aanmekaar. Dis vir haar te laat vir terugdraai.
Simon se kop beweeg op en af met die deining van haar maag terwyl sy vir hom uit die Nancy Friday lees. Sy hand flap sy pap penis heen en weer. Hy luister, oë op die plafon. Hy geniet die stories, sy kan sien, en sy is bly toe hy harder aan sy penis begin te trek.
“Kom hier.” Hy draai homself bo-op haar, maak die boek uit haar vingers los en gooi dit in die hoek van die kamer waar dit sag op sy broek land. Sy lag en maak haar oë toe terwyl hy in haar oor fluister wat hy alles met haar gaan doen.
“Ek’s nie liberaal nie,” sê sy. “Ek was nog nooit nie. Ek’s eintlik baie konserwatief.”
Hy lag. Sy is mal oor hoe hy lag.
“Dis waar,” sê sy. “Ek weet jy glo my nie.”
Hy lê langs haar op die bed. Hulle is in ’n motelkamer net buite Tzaneen, die enigste motel in die omgewing, dieselfde een waarin Willem seker ook al geslaap het, dink sy, en beslis nie alleen nie.
Sy steek ’n sigaret op, druk die kussings teen die muur en sit regop.
“Ek’s streng grootgemaak,” sê sy.
Hy is stil. Sy kyk vir haarself in die groot spieëlkas, haar lang donker hare hang deurmekaar om haar gesig, haar bene is gekruis voor haar kaal lyf. Sy lyk anders as gewoonlik. Sagter.
“My pa was ’n mynkaptein, hy’s ’n paar jaar terug dood.” Sy vang sy oog in die spieël, hy luister. Sy kyk weg, na die gordyne met hulle sonverbleikte blomme. Hy’t ’n rukkie gelede die venster daarmee toegetrek.
“My ma het nooit gewerk nie,” sê sy. “Haar familie dink sy’t sleg getrou. Net haar suster Brenda het kom kuier. Partykeer.” Sy kyk weer vir hom in die spieël. “Sy’s ’n lesbiër.”
Hy frons.
“Weet jy wat’s dit?”
“Ja.”
“Ek sou nie, as dit nie vir Brenda was nie.”
Sy sien hy kyk weg.
“Ek het goed gedoen op skool,” sê sy ná ’n rukkie, “biologie veral.”
“Dit kan ek glo.” Hy knyp haar been.
“Ek’s ernstig,” sê sy. “Ek wou Johannesburg toe, ek wou by die hospitaal gaan werk het daar, maar my pa wou niks weet nie. Hy wou hê ek moes in Randfontein verpleeg, elke Sondag kerk toe gaan en vir ewig onder sy dak bly.” Sy glimlag. “Met goeie ou Hendrik trou as ek dan nou moes trou.”
“Wie’s Hendrik?”
“’n Goeie man, ek sê mos.” Sy sug. “My skoolliefde. Hy wou trou. Ek wou nie.”
Hy sê niks.
“En toe ontmoet ek vir Willem,” sê sy. “Hy’t my gecharm met sy mooi praatjies. Ek het amper nie my verpleegkursus klaargemaak nie.”
“Was jy só verlief?”
Sy glimlag. “Ek was, ja.”
“En nou?”
Sy haal haar skouers op, voel skielik hartseer.
“Wie weet,” sê sy, “mens verander na ’n ruk, doen goed wat jy nooit gedink het jy sou nie.” Sy wonder skielik of sy hom moet vra oor female orgasm, of hy sal weet, maar sy is bang as sy die woorde sê, kyk hy vir haar soos Willem haar aangekyk het. Simon het klaar genoeg rede om sleg te dink oor haar. Toe druk sy haar elmboog in sy sy, byt speels sy oor. “Kom! Vertel jy.”
Hy