Poppie. ’n Vars lentebriesie in ’n tyd wat vir hom voel soos die middel van die winter. Lank en maer met ’n ovaal gesiggie en donker hare, haar laggie amper soos ’n dogtertjie s’n, ’n giggeltjie. Sy’s heelwat jonger as hy, maar hy kan sien sy hou van hom. Haar hoë wangbene met hulle fyn akneemerke laat haar eerder soos ’n tienermeisie lyk as lelik; die bleek onderlaag en donker lyne wat soos ’n kat s’n uitkrul bokant haar oë laat hom aan Cleopatra dink. Hy het dit een keer vir haar gesê in die poskantoor, waar sy agter die toonbank werk, en hy kon aan die verwilderde uitdrukking in haar oë sien sy het nie geweet van wie hy praat nie. En toe hy netnou weer daar was, sien hy die ekstra swart krulletjies wat sy langs haar oë getrek het en kry op die plek ’n ereksie.
Sy het nog nooit seks gehad nie, hy kan sien, daar’s ’n kuisheid aan haar wat hy ook by Vera opgetel het aan die begin. Vera. Hy kry ’n kol op sy maag. Sy maak hom in sy eie huis op sy senuwees, hy’s gedurig op sy hoede vir een van haar jaloerse uitbarstings. G’n mens kan so leef nie. Hy weet nie hoe lank hy nog sal kan uithou nie.
Poppie is anders as Marie. Blonde, praterige Marie, easy-going. Hy kon dadelik sien Marie val vir hom, van die eerste dag af. Marie van wie hy ook nou moet afsien. Dis beter so, sy begin al hoe meer temerig raak. Poppie is meer eksoties en geheimsinnig. Sy gaan harder werk wees. Maar vir ’n uitdaging was hy nog nooit bang nie.
Hy vee oor sy hare, stap om die hoek terug kar toe, agter om die spuitfontein verby, en toe sien hy haar.
Sy staan in die biblioteek se deur, en later sou hy vir homself sê hy het haar nie herken nie omdat dit die laaste plek was waar hy sou verwag het om haar te sien.
En ook omdat sy anders lyk as gewoonlik. Sý vrou met ’n sak boeke in die hand.
Hy gaan staan stil, bekyk haar van agter om die skietende water. Sy lyk nie soos die tipiese Pietersburg-vrou nie. Sy lyk modern. Nie mooi nie, maar anders. Hy kan sien sy is ouer as Marie en Poppie, haar groot donkerbrille voor haar oë, nes Nana Mouskouri s’n op sy nuwe plaat, haar lang steil hare, die nuwe wyepypbroek. Ja, sy het beslis maer geword. My vrou, dink hy. ’n Warmte stoot in sy bors op. Hy glimlag en stap reguit op haar af. Sy sien hom nie.
“Ek dog jy’s nie een vir lees nie. Vol verrassings, nè?” sê hy en gryp haar om haar lyf net toe sy op die randjie van die fontein wil gaan sit.
Sy gil toe die sak uit haar hande val. Mense stop, kyk en stap weer aan. Hulle buk saam af en hy tel die twee boeke op. Hy kyk vir haar. Sy lyk bang.
“Hei, dis net ek,” sê hy en gee vir haar die boeke.
“Willem.” Sy klink kortasem. Sy haal haar donkerbril af. Hy kan nie onthou dat hy al ooit die groen vlekkies in haar oë gesien het nie.
Sy probeer die boeke in die plastieksak terugdruk, maar dit val weer. Hy tel een op en lees hardop: “Nancy Friday. My Secret Garden: Women’s Sexual Fantasies.” Hy kyk vir haar en toe terug na die boek in sy hande. Hy moet gaan sit op die sementrandjie.
“Willem,” sê sy sag.
“Jy sê die hele tyd ‘Willem’. Willem wat, Vera?” Sy lyk skielik soos ’n vreemdeling, nie soos sy vrou nie. Hy skud sy kop. “Waar kry jy die boek? In die biblioteek? Onder wat? Pornografie?”
“Willem …”
“Jissis, Vera!”
“Oukei!” Sy kyk vinnig om haar rond. “Wat’s so erg aan die boek? Ons leef nie meer in die donker eeue nie.”
Hy sê niks, gluur haar net aan, die boek styf in sy hand vasgeklem.
“Ek’t dit by Sonja gekry, oukei? By die loseerder in Asterstraat,” sê sy. “Toe ons nog in Randfontein gebly het …” Asof hy nie weet nie.
“Sonja,” sê hy. Die merrie, dink hy. Sý wie se suster oorsee bly en gedurig vir haar allerhande seks-boeke gepos het. Sý wat hom verlei het, na haar kamer genooi het een aand toe almal al bed toe was en hy alleen plate geluister het in die sitkamer. Hy het op die langhaarmat gelê, oorfone oor sy ore, oë toe, hom amper doodgeskrik toe sy aan sy arm tik, oor hom buk in haar deurskynende rooi bra en broekie.
“Moet ek vir jou ’n storie lees voor jy gaan slaap?” het sy gevra.
“Ja.” Hy het nie helder gedink nie, boonop amper asseblief en dankie gesê, onthou hy.
“Ek wag vir jou in my kamer.”
Hy kon dit nie glo nie, sy geluk, onder sy eie dak. Hy is op sy tone die gang af verby hulle kamer. Hy het daar ingeloer. Vera was vas aan die slaap, soos gewoonlik; hy moet haar partykeer hard stamp om wakker te word wanneer Dawid begin huil in die nag, of as Ben siek is met kroep en hoes. Dis toe dat Sonja vir hom uit haar boek gelees het. Hulle was die aand lank besig tot hy vir Dawid hoor huil het, die outjie was net gebore, en hy’s toe vinnig die gang af terug kamer toe waar hy Vera wakker gemaak het. Willem onthou hy het daarna die laken oor sy kop getrek en soos ’n klip geslaap.
“Ek’t vergeet van die boek,” sê sy. “Ek’t dit nou die dag in ’n boks in die garage gekry en dit toe vir die eerste keer gelees.”
“Wat maak jy met dit hier in die dorp?”
Sy sit weer haar bril op, kyk vinnig om haar rond, en toe weer terug na hom. Hy kan haar oë nie sien nie, kan nie uitmaak wat in haar kop aangaan nie.
“Ek wou iets in die boek vir die vrou in die biblioteek wys,” sê sy en gaan sit langs hom op die fontein se randjie. Haar broek skuur teen sy been en die hitte van haar arm laat die hare op syne regop staan. Hy skuif verergd eenkant toe en kyk haar op en af.
“Jy wou wát?” sê hy. “Hulle sal jou toesluit, Vera, die boek is onwettig!”
“Ek weet! Ek het nie, oukei!” Dit lyk of sy bloos. “Ek was te veel op my senuwees om te onthou hoe ’n katalogus nou weer werk. Anders sou ek dit self opgesoek het. Ek wou net sien wat oor dit geskryf is. Of daar iets is om te lees daaroor, om te verstaan.” Sy probeer aan sy arm vat, maar hy pluk dit weg. “Ek het gedink as die vrou vriendelik lyk, dan sal ek vir haar die woorde in die boek wys. Net die woorde, nie die boek nie, Willem.”
Hy frons. “Waarvan praat jy? Watse woorde?”
Hy wens skielik hy’t sy mond gehou, hy’t nie gevra nie.
Sy vroetel met haar bloes se knoop voor sy fluister: “Female orgasm.” Sy haal haar bril af. “Willem. Wat is dit? Is daar so iets? In die boek …”
Hy kan sy ore nie glo nie. “Is jy van jou kop af?”
Hy sien sy skrik vir die hardheid in sy stem. Die koudheid. Dis asof sy besef sy’t ’n fout gemaak om vir hom te sê. En dis ook reg so, dink hy, sy moet weet, sy moet weet sy’t ’n manier om alles te bederf, om iets wat ordentlik en normaal behoort te wees, goedkoop te maak.
“Dis nie nodig om beledigend te wees nie!” sê sy. “Ek het haar toe nie gewys nie, oukei! Ek was te op my senuwees, ek sê mos.”
Hy skud sy kop, probeer bedaar.
“Waarna soek jy, Vera?” vra hy ná ’n rukkie. Hy kan die woorde nie sê nie. Female orgasm. Veral nie in Engels nie. Hy kan nie dink dat hy dit al ooit gesê het nie. Of daaroor gedink het nie. Hy skud weer sy kop. Uit sy vrou se mond. Hy kyk vir haar. Hy weet sy gevoelens staan oor sy gesig geskryf, maar hy kan dit nie help nie. Hy wys met sy kop na die ander boek wat sy op haar skoot vashou. “Wat’s daai?”
Toe dit lyk asof sy wil opstaan, spring hy eerste op, trek die boek uit haar hande en lees hardop: “Moeder, vertel my tog.” Hy begin skielik te lag, te hard, hy weet, maar hy gee nie om nie. Laat sy bietjie voel hoe dit voel om verneder te word. Hy blaai deur die boek. “Hemel, Vera, van die een uiterste na die ander. Wat nog?”
Sy gryp die boeke by hom. “Ek moet huis toe. My skof begin netnou.”
“En die boeke?”
“Ek