Sy is stil die sestig kilometer terug Pietersburg toe. Elke nou en dan kyk hy vir haar. Sy kyk by die venster uit, die koppies flits agter haar in die maanlig verby en die lig skyn nou en dan deur die stywe krulle wat sy hoog op haar kop vasgesteek het.
“Kan ek môre ’n brief kom pos?” vra hy.
“Gaan die brief oorsee?” Sy klink ernstig.
“Wat?”
Sy lag. “Ek terg. Ek’s nou by die oorsese toonbank. Reg langs die ingang vir die swartes.” Sy trek haar neus op. “Net vir ’n maand of so. Vir opleiding. Dan’s ek weer terug by plaaslik.”
“Solank ek weet waar om jou in die hande te kry, is als reg. Dalk kan ek jou steel vir middagete?”
Sy leun skielik oor en soen hom lank op sy wang. “Dit sal lekker wees.”
Hy voel die taaiheid, ruik die soetheid van haar lipstiffie nog lank nadat hy haar afgelaai en dit afgevee het, ook nog in die donker badkamer by die huis waar hy dit probeer afwas het. En, verbeel hy hom, selfs toe hy in die bed langs Vera klim, kan hy nog voel hoe plak sy wang teen die kussing vas.
Toe Vera ná ’n rukkie haar kaal lyf na hom toe draai, haar been oor hom gooi, hou hy sy oë toe, probeer hy met lang, eweredige asemhaling wys hy slaap. Maar toe sy haar hand onder sy lyf inwikkel en haar vingers om sy ereksie vou, kan hy nie meer nie. Hy draai sy lyf haastig bo-op hare, sy wang anderkant toe, sy penis stotend teen haar dy.
* * *
In die biblioteek kom dit by haar op. In die koelheid en die stilte, net voor sy by die groot houtdeure uitloop. Willem het weer iets met ’n ander vrou aan die gang. Dis ook nie dieselfde een as laas, die witkop Marie nie; dis iemand anders, Vera kan dit ruik aan hom. Háár ruik aan hom. Maar dit maak nie saak nie. Nie meer nie. Sy’t besluit sy gaan bly.
Vandat Maryna begrawe is, was sy nou al ’n paar keer by die dominee op die dorp. Sy het hom die hele storie vertel, ná sy belowe het om terug te gaan kerk toe. Al haat sy die plek van kleins af al, die klomp geveinsdes in hulle kerkhoede en dasse wat haar en Ivan altyd skeef aangekyk het wanneer haar pa hulle in sy ou DKW voor die NG Kerk gaan aflaai het. En hulle ’n uur later weer kom optel het. Hy en haar ma was nooit kerk toe nie, nie sover sy kan onthou nie, maar sy en Ivan moes. Vera kon dit nie kleinkry nie, maar sy het geweet vra help nie. Haar ma sou net haar kop skud en na haar pa kyk om te antwoord, en haar pa sou sê hy hoef nie te verduidelik nie want terwyl hulle onder sy dak bly, geld sy reëls, en basta met die res.
Die dominee het vir haar gebid en voorgestel sy gooi die Nancy Friday-boek weg. Dit was vir haar moeilik, maar sy het. Haar ma het eenkeer gesê alles in die lewe het ’n prys, en sy dink dis die prys wat sy moes betaal om ’n goeie vrou te kan wees. Dit, en om alles waaroor sy in die boek gelees het te vergeet. Maar die Moeder, vertel my tog het sy tog gehou. Sy moes ’n boete betaal netnou toe sy vir die bibliotekaresse sê sy’t dit verloor. Dit was nogal baie vir ’n ou boek, maar sy gee nie om nie. Dis amper asof sy haar skuld afbetaal het; nie net vir die biblioteekboek nie, maar ook vir Simon, en die Nancy Friday-boek, alles is op een slag afbetaal. Maar sy voel nie soos sy gedink het sy sou nie. Soos die dominee gesê het nie.
Buite die biblioteek is die laatmiddagson nie meer so skroeiend soos vroeër nie. Vera stap vinnig die trappe af. By die sementfontein staan sy stil, druppels water waai teen haar gesig en arms vas. Sy maak haar oë toe en lig haar kop, keer haarself net toe sy haar mond wyd in die koel mis wil oopmaak. Die mense sal skrik.
* * *
Willem het besluit om ’n week of twee af te vat, sy sales was goed genoeg vir die volgende twee maande se rekeninge. Hy wil al sy aandag aan die ding met Poppie gee, net totdat hy seker is van haar gevoelens vir hom. Dit lyk boonop asof Vera sy tydjie by die huis geniet.
Hy het nie verwag om haar wéér daar te sien nie, langs die biblioteek se fontein. Al het hy geweet dis haar af-dag en sy kan enige plek op die dorp wees. Soos by Oase of die OK, wat ver weg van die munisipale geboue af lê, of die Griek se kafee in die bodorp. Nie hier voor die biblioteek nie. Wat soek sy?
Sy hand gly stadig van Poppie se boud af en hy gaan staan. Poppie ook. Sy kyk vir hom. “En nou?”
Hulle is ’n paar meter van Vera af. Dit lyk asof sy opkyk, maar haar oë is toe, sy’t ’n leë OK-sak in haar hand en die mis van die fontein waai teen haar vas. Hy kan haar harde tepels teen die nat bloesie sien druk, twee bruin knoppies tussen die verbleikte lap se rooi rose en groen blare. Sy het wragtig nie ’n bra aan nie. Hy dink al hoe meer sy is nie lekker nie.
“Wat maak die vrou? Is sy mal?” sê Poppie.
Hy’t sy tong verloor, voel dit vir hom. Hy skud sy kop.
“Wat’s fout, Willem? Dit lyk of jy ’n spook gesien het.” Poppie trek aan sy arm. “Hei!”
Haar lang naels druk diep in sy pols in en dis asof hy skielik wakker skrik. Hy stoot Poppie vinnig aan die arm agter om Vera verby, en toe hulle ’n ent weg is, fluister hy: “Dis Vera, Poppie. My vrou.”
“Dís jou vrou?” Sy gaan staan en begin te lag, dit klink anders as die mooi, sagte laggie waaraan hy gewoond begin raak het. “G’n wonder jy wil haar skei nie.”
“Wat bedoel jy?” Hy probeer om nie geïrriteerd te klink nie, stuur haar verder weg tot hulle agter die biblioteek gaan staan. ’n Man en vrou loop tussen die rakke boeke deur in die groot glasvensters. Die vrou staan stil en kyk vir hulle. Niemand is gewoonlik hier agter rond nie. Hy probeer verby Poppie ’n skewe glimlag vir haar gooi, maar toe hy weer kyk, is sy weg.
“Sy’s mal. Dis duidelik. En lelik.” Poppie staan met haar hande in haar sye. “En vir wat vat jy haar kant?”
“Ek’t net geskrik toe ek haar sien, dis al,” sê hy.
Hy trek haar nader, gooi sy oog weer vinnig biblioteek se kant toe. Niemand nie. Hy kyk vir haar. “Jy’s die enigste een vir my, Poppie.”
Sy trek uit sy omhelsing los. “Jy’t ’n week om vir haar te sê, Willem. Ek het my beginsels.”
Sy vingers gly van haar arm af toe sy omdraai en wegloop. ’n Entjie verder gaan staan sy en kyk om, daar’s trane in haar oë. “Of ék sê vir haar. Jy kan kies.” Toe loop sy verder. Hy kyk haar agterna tot sy om die draai verdwyn.
Hy voel vir sy sigarette in sy hempsak. Miskien is dit die beste, hoe gouer hoe beter. Terwyl die kinders nog klein is. Ná ’n rukkie skiet hy sy stompie iewers in ’n bedding in en stap agter om die biblioteek terug kar toe, hande in sy sakke.
Vera se kar staan nie voor die garage toe hy by die huis aankom nie. In die kombuis druk hy sy neus in die OK-pakkies op die tafel, ’n hongerte is skielik oor hom. Daar’s niks lekkers in nie, sy koop altyd net wat nodig is.
Hy trek ’n stoel onder die tafel uit, voel aan sy hempsak vir sy sigarette, haal die leë pakkie uit en gooi dit in die rigting van die asblik. Dalk het sy sigarette onthou. ’n Tweede gekrap in die sakke lewer weer niks op nie. Die bier is op, die laaste een het hy gisteraand gedrink. Melk dan maar. Hy trek die yskasdeur oop en dink eers hy sien gesigte toe hy die sespak sien. Botteltjies Castle. Yskoud. Hy krap in die boonste laai rond vir die oopmaker.
Die gas van die vinnige slukke bier laat sy wange bol en hy stop om asem te skep, breek ’n wind op. Hy klots die oorblywende bier in die bottel rond, sit dit op die tafel neer voor hy die koskas oopmaak en wiegend aan ’n handvatsel ’n pak chips uithaal. Dis wragtig Krismis. Hy steek ’n hand vol in sy mond en vat nog ’n sluk bier.
Vera stop buite en ’n rukkie later hardloop die twee seuns in en spring in sy arms. Willem kreun en hurk af. Hy kyk vir Ben met sy waterblou oë, nes sy pa s’n. Die kind kyk hom weer te ernstig aan.
“Waar was Pappa?”
Hy vra hom altyd. En altyd met ’n frons. Maak nie saak of Willem weke lank op die pad was en of hy hom vroeër die dag gesien het nie. En Willem sê altyd dieselfde ding, so vrolik as