Willem staan op toe Vera en Lien inkom. “Dankie vir my bier, skattebol,” sê hy, “en die chips.” Hy leun nader om haar te soen. Haar bloes voel droog.
Sy omhels hom, haar lippe is sag teen sy mond. “My plesier.”
Oor Vera se skouer sien hy Lien trippel, haar skooltas in haar hand. Sy kan nooit stilstaan nie. Altyd iets.
“Pa …”
“Nie nou nie.”
“Ek wil net ietsie vra, Pappa!”
“Later,” sê hy.
“Pappa …”
Haar hare lyk vir hom by die dag yler. Hy’s verlig toe hy sy vingers deur sy eie digte kuif trek. Lien glimlag. Hy skrik half. Haar voortande lyk vir hom vreemd, dis asof hy hulle vir die eerste keer raaksien. Dis te groot vir haar mond, amper soos ’n haas s’n. Die kind lyk elke dag onaardiger. Hy sukkel nou nog meer om haar te verdra ná sy destyds vir Vera van Marie gesê het.
“Ek’t gesê nie nou nie.” Hy weet hy praat te hard.
Vera kyk op van waar sy besig is om die res van die chips in ’n bak uit te gooi. “Wat’s fout?”
“Niks,” sê hy en knipoog vir haar.
Vera frons.
Lien loop koponderstebo kamer toe, die seuns agterna.
“Wat maak jy heeldag met jouself, Willem?” Vera steek ’n chip in haar mond. “Seker lekker vir jou om bietjie af te wees, nè?” sê sy.
Hy gaan sit by die kombuistafel. Vera gee ’n bottel bier en die oopmaker aan, trek ’n stoel langs hom uit en gaan sit. Sy’t ook ’n bier in die hand.
“En nou?” vra hy ná sy eerste sluk.
“Ag, ek’s net lus,” sê sy. “Dit lyk altyd so lekker. En?” Sy kyk vir hom.
“Nee, ek drink al lankal bier,” sê hy en kyk af.
“Willem!”
“Oukei, oukei. Ek’t die tuin natgemaak vanoggend. Die garage bietjie uitgesort. En toe die gras gesny. Het jy nie gesien nie?”
“Ek het,” sê sy. “En toe?”
“Toe’s ek dorp toe, Vera.” Hy probeer die byt uit sy stem hou. “Ek’t gaan gesels met Cecil in die spares shop.”
“Wat sê hy?” Sy trek haar gesig ná haar eerste sluk bier.
“Nee, sake lyk goed,” sê hy. “Ons gaan nou die vennootskap-ding doen. Hy’t die papiere reg. As dinge goed gaan, is ons oor twee maande partners van die grootste en beste spares-winkel in Pietersburg!”
Sy vat nog ’n sluk en trek weer haar gesig. Hy wens sy wil ophou met haar aansittery.
“Jy moet oppas vir Cecil, Willem,” sê sy. “Die dorp lê vol oor sy wheeling en dealing.”
Hy probeer kalm bly. “En hoe sal jy nou weet? Is dit oor jy deesdae so lekker in die dorp rondlê?”
“Biblioteek toe is nie in die dorp rondlê nie,” sê sy. “En jy hoef nie so sensitief te wees nie, ek probeer maar net help.” Sy kyk by die venster uit.
“Wat het toe van jou wildslaghuis-planne geword?” vra sy. “Dáár was nou ’n goeie idee vir jou.” Sy kyk weer vir hom. “Dalk moes jy bietjie gewag het voor jy met Cecil geteken het.”
Hy vererg hy hom. Wat weet sy van besigheid? Wie’s sy om hom te vertel?
“Ek sou die slaghuis ook saam met Cecil begin het, Vera. Hy’s die een met die contacts vir die wildsplase. Anyway, besigheid is besigheid. Jy moet net weet wat jy doen.”
“Het jy al weer geld by jou pa geleen?”
Hy staan skielik op. Hy’t nou genoeg gehad van haar stront.
“Ek moes. Waarmee dink jy het ek die share in die spares-besigheid gekoop? Die sales wat ek op die pad doen, sit elke dag kos op die tafel, vir jou en die kinders, dit betaal die rekeninge. Daar’s niks oor die einde van die maand nie. Boggerol!”
Hy kyk rond vir sy sleutels.
Sy gryp sy arm. “Wag. Kom sit, Willem. Asseblief. Jy’s reg, weet jy. Ek waardeer dit dat jy so hard werk. En die spares-besigheid is ’n goeie idee. Dis net dat ons jou pa-hulle al klaar so baie skuld. Ek’s bekommerd oor waarmee ons hulle gaan afbetaal. Jy weet my salaris is maar min.”
Haar glimlag irriteer hom en hy kyk weg.
“Maar elke bietjie help tog, nie waar nie?” sê sy.
Hy trek sy arm los en sit die bier hard op die tafel neer. Sy moenie dink sy kan hom een oomblik aanvat en dan ewe skielik witvoetjie soek nie. Hy’s nie ’n fool nie. Sy met haar buie.
“Jy’t darem ’n manier om iets wat mooi is lelik te maak, Vera. Jy’t my nou skoon my lus vir die bier laat verloor.” Hy loop deur toe. “Ek gaan ’n entjie ry.”
“Gaan jy weer by jou nuwe girlfriend kuier?” Haar stem is skril.
Sy staan op, gryp sy bottel op die tafel en tiep al twee hulle biere in die wasbak uit. Hy wil probeer keer, dis geld die drein af, maar toe los hy dit. Hy voel skielik moeg, amper verlig. Dis nie sy skuld nie. Niemand met gesonde verstand kan met so ’n vrou huishou nie.
“Ek’t nie meer krag nie, Vera.”
Sy gaan sit weer by die tafel, haar kop tussen haar hande. “Ek’s jammer, Willem. Ek weet nie wat my makeer nie. Ek sal ophou.”
Haar oë pleit toe sy opkyk. Hy kyk weg.
“Kom sit weer, asseblief. Ek gaan nou begin kos maak. Pap en wors en daai lekker tamatie-en-uiesous waarvan jy so baie hou.”
Hy sê niks. Hy kyk deur toe.
Sy staan op en maak die yskas oop. “Hier’s nog ’n bier.” Sy hou een uit na hom en mik vir die oopmaker. “Kom, ek maak die bottel oop vir jou.”
“Nee, los.” Hy sien die karsleutels langs die ketel blink en tel dit op. “Netnou gooi jy dit ook in die drein af,” sê hy en loop by die oop agterdeur uit.
* * *
Dis besig in die gang. Die swart verpleegsters koek voor hulle teekamer saam, party kyk af op hulle horlosies wat bokant hulle groot borste vasgesteek is, ander lag hard en stamp en stoot mekaar vriendelik.
Dis vir Vera vreemd om soveel swart gesigte saam op een plek te sien, sy probeer altyd om hulle nie aan te gaap nie. Hulle oë is skerp, hulle vang jou kyk en laat mens dan simpel voel met hulle strak geterugstaar in jou oë. Aan die begin wou sy by die matrone kla oor hulle hulle so wit hou, maar sy het dit nou gewoond geraak.
Die matrone sluit altyd hulle teekamer. Seker oor sy bang is iets raak gesteel of in die kaste weggesteek om later uitgesmokkel te word hostel of lokasie toe.
Partykeer voel dit vir haar asof die swart verpleegsters hulle werk beter doen as sy, die helpers ook. Wanneer sy by die swart pasiënte se sale verbyloop op pad uit, staan sy partykeer ’n rukkie in die deure en kyk vir hulle, hoe maklik hulle die siekes versorg en bedsere dokter, hoe bedpanne net op die regte plek tussen die lakens ingeskuif word, die warmte waarmee hulle met die kinders praat, die gelag met oop monde en tande wat teen donker velle afsteek.
Die kere wat sy saam met een in ’n wit saal gewerk het,