Eers ná sy die eerste diep teug se rook uitblaas, kyk sy vir die vrou. “Wat wil jy hê? Ek’t al die geld wat ek kon vandag vir die ou vrou gegee.”
“Ek soek net plek om te bly vir my kind. Asseblief. My ma het hom van die lokasie af gebring. Ek het nie geweet nie. Sy’s siek. Sy kan nie meer na die baby kyk nie. Ek moet plan maak, mevrou.”
“Jy’s seker mal,” sê Vera. “Jy kan nie hier bly nie. My man moenie eers weet jy was hier nie, in die huis, wat nog te sê van jou kind. Jy weet dis teen die wet. Hulle kan ons almal toesluit.” Sy staan op, sit die ketel af en begin in die kaste rondsoek vir ’n ou beker. “Wil jy ’n koppie tee hê?”
“Asseblief, mevrou.” Dit lyk asof sy trane teen haar mou afvee.
Vera voel die vrou se oë op haar terwyl sy tee maak.
“Ek het my eie probleme,” sê sy sag. Sy sit ’n blikbeker voor die vrou neer. “Ek het drie suikers ingeroer.”
“Dankie.” Die vrou trek die tee nader en vat ’n slukkie.
“My man kan enige tyd terugkom,” sê Vera.
“Ek weet.”
“Jy weet wat?” Vera skuif die ou stompies in die asbak met haar sigaret eenkant toe voordat sy dit dooddruk.
“Ek weet mevrou wag vir hom, heelaand al.”
“En hoe, as ek mag vra, weet jy dit? Loer jy mense af, of wat?”
“Ons is al lankal hier,” sê sy. “Ons het agter die garage gesit.” Sy wys in die rigting van die agterdeur.
“Hoekom kom jy dan nou eers uit?”
“Ek was bang vir jou man, as hy kom en hy sien my en sê die polisie. Ek hoor mense gaan dood in die tronk. Hulle familie sien hulle nooit weer as hulle toegesluit raak nie. Ek is bang, mevrou. Vir my kind.”
“Ag, dis belaglik.” Vera skud haar kop. “Jy oordryf. Dis net as mens onwettige goed aanvang dat jy in die moeilikheid raak. Vra my! Ek sit nou in die moeilikheid oor jou! As hulle jou hier kry, dink hulle ek is kop in een mus met julle.”
Die vrou sê niks.
“Kon jy my van buite af sien?” vra Vera ná ’n rukkie.
Sy knik en vat ’n sluk tee. “Ons het eers geslaap en toe word ek wakker en loop om die huis en sien jou in die kamer.”
Vera vroetel met haar pakkie sigarette in haar sak. Sy kyk terug oor haar skouer sitkamer toe, so asof sy hom al die pad deur alles kan sien: deur die vis-ogie, verby die gholfbalposbus, deur die vis-ogie in sý voordeur, die sitkamer, al die pad slaapkamer toe waar sy langs hom gelê het. Sy kyk weer terug na die vrou en tik hard met haar vinger op die tafel.
“Drink jou tee, julle moet hier uit.”
Vera vat groot slukke, haar keel brand. Die vrou drink stadig, versigtig, met tuitlippe. Sy vat haar tyd.
Toe Vera haar leë koppie neersit, voel sy vir ’n sigaret in haar sak en kyk vir die eerste keer weer na die kind. Sy oë is oop, groot en donker, hy is tjoepstil. Hulle kyk vir mekaar, sy en die swart kleintjie, en sy wonder hoe lank hy al wakker is.
“Ek’t ’n plan,” sê sy skielik en staan op.
Dis stil buite en die klik-klak van haar plakkies slaan in haar ore op en vibreer in haar binneste, al die pad tot by sy voordeur. Hy maak die deur oop voordat sy kan klop.
“Hallo, Vera,” sê hy. Dit lyk of hy wil glimlag, sy oë is sag. “Ek het jou al van jou agterdeur af hoor aankom.”
“Hallo, Simon.” Sy kyk na haar voete en toe weer op na hom. Daar’s ’n pyn in haar bors. Haar bene voel lam. “Klank het die geneigdheid om te trek in die nag.”
Hy sê niks.
“Ek’t gesien jou lig is aan.” Sy wys na sy sitkamer toe. “Ek’t ’n guns nodig.”
“Dié tyd van die nag?”
Sy vryf haar hande, kyk om haar rond. “Daar’s ’n vrou saam met wie ek by die hospitaal werk. Sy’t ’n plek nodig om te bly, vir ’n rukkie. Ek’t gewonder, siende dat jy alleen is … of jy haar nie dalk kan help nie?”
Hy kyk terug die huis in asof iemand anders uit die donker gaan kom en vir hom besluit. Sy kyk vir hom. Hy het maer geword. Sy wens sy kan aan hom vat, hy kan sy arms om haar sit. Sy wens hy lyk nie so ver van haar af al is hy so naby nie.
“Sy’t ’n kind by haar,” sê sy sag.
Hy skud sy kop, lyk skielik paniekerig. “Ek weet nie of ek kans sien vir so iets nie, Vera. Nie nou nie. Vreemde mense in my huis.”
“Hulle kan buite in die buitekamer bly.”
“In die buitekamer?” Hy frons.
Vera wink vir die vrou waar sy onder die boom langs die huis skuil. Sy kom koponderstebo aangedraf, die kleintjie begin te huil.
“Nee, Vera,” sê hy toe hulle nader kom. Sy sien hoe hy skrik. Hy kyk vinnig die straat op en af, tree terug die huis in. “Ek kan nie glo jy sit my in so ’n posisie nie, ná alles.”
Hy maak die deur sag in hulle gesigte toe. Die baba huil harder en sy ma se lyf begin ritmies op die maat van haar susgeluide skud.
Vera kyk na die stil, donker huise rondom hulle. Dit voel asof die ligte skielik oral aangesit gaan word, asof mense gaan uitkom en hulle sien, die polisie gaan bel. Sy draai om en klop. Harder, toe hy nie oopmaak nie. Sy druk haar mond teen die deur, blaas haar asem hard oor die vis-ogie uit. “Hulle’t nêrens nie, Simon. Maak oop. Asseblief. Ek kan hulle nie help nie. Ek het my eie probleme.”
Sy gaan sit op die stoep se trappie. Dis seker hoe Brenda baie keer al moes gevoel het, dink sy. Desperaat. As sy so in die moeilikheid raak vir ander mense, haar met hulle probleme opsaal. Haar ma het haar hoeveel keer al vertel. Hoe goed Brenda is, wat sy alles doen vir haar naaste, veral vir vrouens, maak nie saak of hulle swart of wit of bruin is nie. “Dat my suster nog nie in die tronk sit nie, is ’n wonder,” sê sy altyd. Vera skud haar kop. Sy is nie Brenda nie. Wat dink sy vang sy aan?
Hulle gaan sit op die voordeur se boonste trappie. Die kind is stil. Al drie kyk om toe Simon ’n rukkie later weer die deur oopmaak, ’n skinkbord met koffie en ’n bak beskuit in sy hande, suikerpot en melkbeker met doilies oor. Hy sit die skinkbord op die onderste trappie neer.
“Maryna het nog die beskuit gebak. Ek hoop nie dis al oud nie,” sê hy sag.
“Beskuit hou maande,” sê Vera en vat een. Sy wil huil, sy is so verlig.
Die vrou maak die kleintjie los en hou hom op haar skoot vas. Hy suig hard aan ’n stuk beskuit en kyk vir Simon.
“Suiker?” vra Simon. Vera volg sy oë en sien die vrou vir die eerste keer glimlag. Sy lyk mooi. Hy haal die doilie af en die rooi kraletjies klingel.
“Ek drink nie suiker nie, dankie, meneer,” sê sy. “Ook nie melk nie.”
“My naam is Simon,” sê hy. “Sit die kleintjie op die gras neer, op die kombers, dan kan jy jou koffie drink.”
Sy staan op en met die kind wat styf met sy bene om haar lyf klou, arms om haar nek, gooi sy die kombers oor die gras oop. Die kleintjie se oë bly op Simon. Sy swaai hom af, maak seker hy sit, en kom skuif weer tussen Vera en Simon in. Toe vat sy haar koffie, doop ’n beskuit ’n paar keer voor sy hap.
“Jou vrou kan bak,” sê die vrou ná ’n rukkie, haar oog op die kind.
Simon sê niks, hy roer sy koffie