– No tak – mruknął tylko, spoglądając na mnie.
Tamtej nocy żaden z nas dwu nie wiedział, jak bardzo skomplikuje mi życie pacjent, który czekał na mnie w El Pardo.
6 STYCZNIA 1937 – CLARA STAUFFER W SALAMANCE
Dziś Sekcja Kobieca Falangi Hiszpańskiej celebruje swój Pierwszy Kongres Krajowy. To nie tyle chrzest, co wkroczenie w dorosłość.
Kobieca gałąź Falangi zostaje założona w czerwcu 1934 roku, w mało doniosłym celu, bardziej do pomocy niż z pobudek politycznych. Przed wojną jej działaczki zajmują się głównie odwiedzaniem w więzieniu członków partii i opieką nad ich rodzinami, zgodnie z podstawową zasadą swojej założycielki, Pilar Primo de Rivery, która przez całe życie będzie powtarzać, że rolą kobiety jest służyć. Później jednak konflikt zbrojny nadaje Sekcji Kobiecej znaczenie, które uzasadnia zwołanie Kongresu. Przybywają delegatki ze wszystkich prowincji znajdujących się w strefie frankistowskiej. Wyjątek stanowi madrycki zarząd, na którego czele stoi sama Pilar, pierwsza, ostatnia i jedyna Naczelnik Narodowa Sekcji Kobiecej Falangi Hiszpańskiej. Jej prawa ręka to Marichu de la Mora, pełniąca funkcję sekretarza narodowego. O szczebel niżej, na trzecim miejscu w hierarchii organizacji, działa Clara Stauffer, przedstawicielka Sekcji do spraw Prasy i Propagandy.
Żadna z nich nie jest zwykłą kobietą. Pilar to młodsza córka generała Miguela Primo de Rivery, który stał na czele dyktatury wojskowej w latach 1923–1930, i ulubiona siostra Wielkiego Nieobecnego19, José Antonia, założyciela Falangi, po rozstrzelaniu w więzieniu w Alicante dwudziestego listopada 1936 roku podniesionego do rangi męczennika antykomunistycznej krucjaty. Marichu, jedyna zamężna spośród ich trójki, to wnuczka don Antonia Maury, autorytetu hiszpańskiej prawicy, premiera w pięciu rządach Partii Konserwatywnej w latach 1903–1922. W zestawieniu z arystokratycznym rodowodem obu towarzyszek mieszczańskie korzenie Clary nie imponują, ale okażą się nader istotne dla wzrostu popularności jej partii i, przede wszystkim, interesów frankistowskich sił zbrojnych.
Clara, czy też Clarita, jak mówią na nią wszyscy, choć w tym roku kończy trzydzieści trzy lata, jest córką Konrada Stauffera i Julii Loewe. Jej ojciec to wpływowy mistrz piwowarski z Norymbergi, którego pod koniec XIX wieku zatrudnia rodzina Mahou, by kierował od 1891 roku niewielkim browarem działającym przy ulicy Amaniel. Matka Clary, mieszkanka Madrytu, która na zawsze zachowa swoją narodowość, należy do jednej z dużych rodzin przesądzających o gospodarczym znaczeniu Niemiec w Hiszpanii. Clarita, jak wcześniej Julia, przychodzi na świat w Madrycie w 1904 roku, ale wykształcenie odbiera w ojczyźnie Hegla i jeszcze w święto Trzech Króli, szóstego stycznia 1937 roku, posiada wyłącznie obywatelstwo niemieckie.
Obca narodowość nie stanowi przeszkody dla jej błyskotliwej kariery w nader wąskim gronie hiszpańskich sportsmenek tamtego okresu. Wyróżnia się zarówno w pływaniu, jak i w narciarstwie. Bez problemu rozwija również karierę polityczną. Może się to wydawać paradoksem, lecz jej nazwisko nie jest bynajmniej jedynym cudzoziemskim – pośród tak zwanych starych koszul20 nie brak kobiecych działaczek z początków istnienia ultranacjonalistycznej Falangi Hiszpańskiej, takich jak choćby Marjorie Munden, Carmen Werner, Josefina Veglison. Ich narodowość wkrótce staje się wręcz kluczowa w stosunkach pomiędzy rządem w Burgos i Trzecią Rzeszą. Clara – frankistka w Hiszpanii, nazistka w Niemczech – umie patrzeć daleko i rozumie to, co widzi. Jest inteligentna, utalentowana, wyjątkowo energiczna i bardzo sympatyczna. Szóstego stycznia 1937 roku cofa się o krok, by wywierać tym większy wpływ na to, co ma przed sobą.
Nie licząc nieprzemijającej Pilar, Marichu de la Mora wydaje się na pierwszy rzut oka wielką tryumfatorką Pierwszego Krajowego Kongresu Sekcji Kobiecej. Stauffer sama się wycofuje na stanowisko asystentki Centralnego Biura Prasy i Propagandy, oddając Marichu stanowisko delegatki krajowej, co można uznać za czysty akt propagandy. De la Mora uchodzi za jedyną znaną narzeczoną José Antonia, choć nie ma dowodów poświadczających ten związek, jeśli nie liczyć świadectwa falangistowskiej przywódczyni. Tak czy inaczej, bardzo szybko staje się jasne, że wizerunek propagandowy organizacji nadal znajduje się w rękach Clary Stauffer. To ona jest autorką wszystkich niepodpisanych tekstów, a także wydawcą tych podpisanych, oficjalnej książki Sekcji Kobiecej, opublikowanej po raz pierwszy w 1938 roku bez stopki redakcyjnej – bo Madryt, ku ich wielkiemu ubolewaniu, wciąż pozostaje w rękach czerwonych – często wznawianej w początkach lat czterdziestych. Poza tym już od stycznia 1937 roku współpracuje z dziennikiem „El Adelanto” z Salamanki jako rzeczniczka falangistek. Ponieważ jednak, jak wszystkim wiadomo, kobiety potrafią robić wiele rzeczy naraz, niedługo potem jej działalność przekracza granice kraju rodzinnego, by rozwinąć się w ojczyźnie ojca.
Clara Stauffer często jeździ do Niemiec, gdzie używa imienia Klara, i do końca wojny domowej, a nawet dłużej, służy jako przewodniczka i tłumaczka różnym wysłannikom Falangi i frankistowskiego rządu. Założycielka Pomocy Społecznej21, Mercedes Sanz Bachiller, i jej najbliższa współpracowniczka, arystokratka i powieściopisarka, Carmen de Icaza, wiele razy podróżują pod jej opieką, niemal zawsze do Hamburga, gdzie zapoznają się z programami pomocowymi partii nazistowskiej, ze szczególnym uwzględnieniem Pomocy Zimowej – Winterhilfe22 – które traktują jako wzór do naśladowania dla własnej organizacji. Już wcześniej Clara bierze udział także w innego rodzaju misjach, bardziej dyskretnych lub wręcz tajnych, w których przedstawiciele wojska frankistowskiego negocjują pomoc militarną oferowaną przez Trzecią Rzeszę w zamian za wolfram i inne surowce.
W tym czasie zyskuje dużą popularność wśród członków licznej kolonii nazistowskiej orbitującej wokół rządu w Burgos. Jej przedstawiciele, w nie mniejszym stopniu niż Pilar czy Marichu, uważają Klarę Stauffer za swojego człowieka. I tak oto wiosną 1939 roku, kiedy na powrót osiedla się w Madrycie, nadal prowadzi bez przeszkód podwójną działalność – frankistowską w Hiszpanii, nazistowską w Niemczech – co przyczynia się do ułatwienia kontaktów pomiędzy ambasadą a nowym rządem. Jej dom przy ulicy Galileo 14 bardzo szybko staje się obowiązkowym punktem regularnych spotkań pomiędzy zwolennikami Hitlera i Franco, z którymi czuje się związana równie silnymi braterskimi więzami.
Do jej najwierniejszych gości zalicza się Johannes Bernhardt, błyskotliwy i potężny przedsiębiorca, prezes Hiszpańsko-Marokańskiej Spółki Transportowej (HISMA23), firmy widma, której Trzecia Rzesza użyła jako narzędzia do skanalizowania pomocy gospodarczej i zbrojnej użyczanej siłom frankistowskim podczas wojny domowej. Bernhardt, daleki od zastopowania swojej działalności po zwycięstwie Franco, założy w 1939 roku Spółkę Finansowo-Przemysłową (SOFINDUS24), gigantyczne konsorcjum niemieckich firm, które od początku drugiej wojny światowej zmonopolizuje hiszpański handel zagraniczny, biorąc zarazem na siebie zapewnienie pomocy w przeciwnym kierunku: poprzez dostarczanie surowców z Hiszpanii dla wojska niemieckiego.
O ile zwycięstwo Franco czyni z Clary Stauffer i Johannesa Bernhardta wielkich przyjaciół, klęska Hitlera ostatecznie zacieśnia łączące ich braterskie więzi, zwłaszcza po 1945 roku, kiedy to pierwsza przedstawicielka Sekcji Kobiecej do spraw Prasy i Propagandy decyduje się wreszcie zrzec narodowości rodziców i poprosić o obywatelstwo kraju, w którym się urodziła i mieszkała od młodości.
Jednak kolor jej paszportu nie zmienia istoty rzeczy.
Clara Stauffer nadal, aż po dzień śmierci, pozostaje falangistką