Nie my beste skryfwerk nie, maar vir nou is die mantra “Don’t get it right, get it written” belangriker as een of ander verbeelde kragtoer. Ek vermoed in elk geval die storie oor ’n hand vol rebelle wat twee eeue gelede swaar – onregverdig, selfs – moes sterf, gaan eenvoudig te neerdrukkend wees om Weg se blaaie te haal. Dit pas nie juis gemaklik in by die tydskrif se gemoedelike stemtoon en die opbeurende ontsnapping wat die ander artikels bied nie.
Wat ’n absurde klein vignette: om desperaat “Send” te druk iewers tussen hemel en aarde anderkant Luxemburg, sodat ’n Word-dokkie oomblikke later met ’n bliep-geluid by my redakteur in Kaapstad aanmeld. Dit alles gebeur terwyl die Moslem-omie prewelend langs my vooroor buig en bid, met Ice Age 3 op pause op sy skerm, en Arjun, ná hy die aftog geblaas het met in-flight vasvraspeletjies, na ’n Bollywood-danstoneel uit Slumdog Millionaire sit en kyk.
Pierre laat weet die saak is reg en ek hoef net die eerste week op die Camino aan my deadline-sondes te dink. Uiteindelik. Nou kan ek die laptop vir ses weke toemaak.
Die laaste woorde wat ek tik, is ’n Out-of-Office-boodskap:
Ek is met vakansie in Europa. Digitale detoks, into the mild. Ek is op Maandag 22 Junie terug op kantoor. Stuur asseblief ’n e-pos vir Esma Marnewick oor enige Weg/Go-sake. Adios. Erns
* * *
Inskrywing in Moleskine-joernaal
Miskien is dit soos ’n trein riding into rain, Gertjie, ek dink somehow nou aan jou op die trein tussen Charles de Gaulle en Saint-Michel – Notre-Dame. Dit is al amper drie jaar sedert ek en my pa op ’n soortgelyke trein nie riding into rain was nie maar riding in die herfste herfs wat ek kan onthou en daar is so min. Rondom my sit die mense op hul fone of met leesboeke hier is sambrele en aksente, ek voel heeltyd ek hoor Afrikaans maar ek misgis my die robotstem (vrouestem) van die trein het nou-nou net Parc des Expositions uitgespreek ek hoor net “Sexpositions” my vroeë indrukke van Europeërs is waarskynlik verkeerd maar ek tel ’n gesofistikeerde indifference op, so half asof ubuntu nie hier sal fly nie – nie dat ubuntu anyway in Afrika fly nie. By die lughawe Gert het so ’n ratse jong Fransman my voor ’n spul mense begin uittrap omdat ek in die langerwordende, stresvolle tou van Doha-Paris-bound passasiers volgens hom met opset teen ’n meisie geskuur het, asof ek haar in ’n splitsekonde vinnig wou broeknaai soos dolfyne wat in ’n oomblik seks het, maar sy uitbarsting het my onkant gevang ek kon nie die woorde “I didn’t bump into her on purpose” vind nie en gaan toe in ’n lang verduideliking in van die treine wat ek chase en dat ek net haastig is en nie gekyk het waar ek stap nie en hy skud sy kop net die ou hoofseun van die lewe en hy sê net “Blablablabla” en praat in Frans met die girl en haar boyfriend en hy raak toe byna involved en mense begin gluur en toe was my enigste comeback “You should come to Africa” nugter weet waarom ek daarop gedefault het dalk wou ek ’n punt maak oor personal space in Afrika of eerder die gebrek daaraan en dat hy baie te sê sal hê in ’n tou by Home Affairs maar daar is nie tyd om dit als te sê nie maar ek was op daai oomblik hiperbewus van ’n tipe aanstellerigheid en diep eerstewêreldse luukshede en decorum. Anyway Gert, Godweet hoekom lees ek nie maar ook nou of waarom blokkiesraai ek nie eerder nie ek is pap tyres Gert lewensmoeg van slaap-apnee en fokkol slaap. Dis diep triestig in Parys. Ek gaan nou eers pause.
* * *
Ek voel diep ambivalent oor die twee Moleskine-joernale wat ek ingepak het vir die Camino.
Dit sou maklik gewees het om vooraf te reël en ’n vryskutstorie of drie vas te maak om te help met uitgawes. En niks keer my om met my terugkoms in die Kaap ’n rubriek of ’n langer artikel vir Weg te skryf oor my ervaring op die Camino nie. Ek kan selfs oorweeg om ’n boek of gids te skryf. Maar ek wil nie. Alles in my skop daarteen. Ek is heeltemal uitgeskryf.
In “Famous Blue Raincoat” sing Leonard Cohen: “You’re living for nothing now / I hope you’re keeping some kind of record”. Ek hou van die idee van “some kind of record”. Al is dit ook net vir myself. En wie weet? Dalk pak een of ander idee my halfpad op die Camino beet en dan gaan ek beslis ’n pen en papier nodig hê. Dalk skryf ek weer ’n slag ’n gedig, of vir die eerste keer in tien jaar ’n song. Wat gebeur met ’n mens as jy jouself losmaak van al die afleidings, veral die selfoonskermpies wat ons so permanent besig hou?
* * *
SMS aan my pa, Maandag 4 Mei, 19:38 nm.
Raai waar staan ek nou? By die Notre Dame! Ry netnou Bayonne toe, pos dan my laptop en selfoon na ’n joernalis in Parys. Ek tel dit weer 15 Junie op. Al my werk betyds klaar, vakansie begin NOU. Baie liefde.
Sy reply:
Bon Voyage! Geseënde stapervaring en so bly jy gaan dit voluit geniet! Gaan verlang na jou. Kyk mooi na jouself! <3 Pa / Ma
Ja, Pa. Voluit of fokol.
Parys. Die stad van die liefde. Hemingway se “moveable feast”. “Paris is always a good idea,” het Audrey Hepburn gesê. Hier ter plaatse het Jan Rabie die stad se straatlewe in ’n dagboek as “’n geskiedenisboek van die hele wêreld” beskryf. En die plek waaroor André P. Brink geskryf het: “Ek is ‘gebore’ op ’n bank in die Luxembourg-tuin in Parys – toe ek 23 jaar oud was.”
Ek het ná ’n geskarrel en gesukkel met bagasie op Charles de Gaulle op ’n bankie gaan sit en net tot verhaal probeer kom. Swaar gewapende polisiemanne stap waaksaam en breëbors rond en fynkam die omgewing. Die Charlie Hebdo-aanval het maar skaars vier maande gelede plaasgevind. Vir die eerste keer sedert ek die Kaap verlaat het, voel ek werklik alleen. En besef: Ek is volledig op myself aangewese vir die volgende veertig dae.
By die Saint-Michel-stasie trippel ek met my swaar rugsak teen die trappies uit om die Notre-Dame de Paris (Frans vir “Our Lady of Paris”) te sien opdoem. Van kleins af raak ek opgewonde oor monumente, ikoniese geboue, selfs natuurverskynsels. Ek onthou die eerste keer toe ek in 1983 as vierjarige Tafelberg buite die motorvenster sien verskyn het. My een oom was ’n NP-LV vir Uitenhage en ek en my ouers het by hom tuisgegaan in Acacia Park. Meer as twee dekades later sou ek in Agra in Indië verstom staan voor die Taj Mahal en weer daardie kinderlike Tafelberg-gevoel ervaar.
En so is dit ook met die Notre-Dame, ’n katedraal wat ek die eerste keer in ’n Disney-fliek oor ’n aantreklike gypsey (selfs vir ’n animasiekarakter), pratende gargoyles en ’n sagmoedige boggelrug leer ken het.
Dit is my tweede besoek aan Parys. In September 2012 het ek en my pa op Charles de Gaulle geland en minder as vier uur gehad voor ons verbindingsvlug na Verona in Italië. Eerder as om iewers in ’n restaurant op die lughawe ’n paar leë ure te sit en uitkolf, wou my pa summier ’n vinnige jakkalsdraai in Parys maak. Die vrou by die inligtingstoonbank het ons sterk afgeraai om ’n trein stad toe te neem – sy het gemeen ons gaan nie betyds wees vir die vlug nie. Ons het toe teen haar advies tog besluit om met ’n trein tot by Saint-Michel te ry. En hier naby die Notre-Dame ’n glas Franse sjampanje te drink en haaspatee te eet.
Vanaand is hier glad nie ’n leërskare toeriste voor die Notre-Dame soos op daardie mooi herfsmiddag drie jaar gelede nie. Net ’n paar troppies mense, die meeste staan met hul rug gekeer op die katedraal, besig om selfies te neem.
Ek gaan stap oor die Pont des Arts, een van die bekende brûe in Parys waar verliefdes sogenaamde “love locks” teen die brug vasmaak, dikwels met hul name op geskryf, en dan die sleutel in die Seine gooi.
Hierdie tradisie het glo maar eers in 2008 begin, maar hier is reeds honderde – indien nie duisende – slotjies van allerhande kleure en groottes wat al langs die brug se reëlings vasgemaak is. Die slotjies het al vir groot omstredenheid gesorg omdat dit sommige van die brûe beskadig het – daar is selfs vrese dat van hulle kan ineenstort onder die gewig van al die liefde, of eerder die dapper liefdesverklarings.
Ek lees van die name op die slotjies: Jackie and Benn (17-05-12 Wedding), Eddy and Delia, Michael and Candice, een met bloot net Rubi … Ses maande gelede was daar ook ’n naam op my lippe wat ek langs myne op ’n slotjie teen dié brug wou vasmaak.
*