Плошча шалела. Нехта груба бартануў яго плячом, ён ледзьве пасьпеў пераступіць. Між гурбаў мінакоў напярэймы ім вецер рыўкамі гнаў нейкую белую цырату, і яму лягло пад ногі, быццам палавік, брудна-белае, спэцканае чырвоным – ці не крывёю.
Тайны, якія ён нават не пасьпяваў расшыфраваць. Кожны крок напоўнены глыбінёю. Кожнае аблічча, што траплялася насустрач, выбухала зьместам.
Заклапочаныя зморшчыны ў акулярах. Бліскучая лысіна, якая абмяркоўвала з капною хны, дзе купіць незразумела што. Рот з пырскамі сьліны, з-пад мабільнага. Дзед у акулярах, вочы вялізныя, вадкія – ён што, зьбірае бутэлькі пад нагамі?
– А пайшоў ты! – проста ў твар яму вызьверылася нейкая п’янь; Леў захінуў яго, а тут хтось рыгнуў пад ногі, абшаснуўся міма пластыкавай бутэлькі, квэцнула, ліпне, цьфу! – зашоркаў падэшваю аб плітку.
Андрэй адчайна скаўтваў і сплёўваў вачыма абліччы, постаці, цэлыя гурты… Вось твар сакавітае брыдоты – яркія, аж сьлінныя вочы і пачварна пунсовыя вусны з россыпам пухіроў, вогнінак і вуграў на мякаці шчок – аж выварочвала зрок, аж гідліва прыцмокнуў вейкамі.
– Глядзі, глядзі, – выдыхаў Леў, – Новы год, галоўнае сьвята… Яны сьвяткуюць: прайшоў яшчэ адзін год жыцьця, будзе новы, хочуць усё па-новаму… Але нічога ня хочуць мяняць у сабе. Ты паглядзі: якая беларуская прыгажосьць… І якая разбураная.
Бяскрайняе чалавечае варыва ў водсьветах аграмаднага квадратовага экрану па-над Палацам. Ліловае. Фіялетавае. Бледна-зялёнае. Сінюшнае.
Андрэя муціла ў гэтай цяжкой ільвінай скуры, і ад пагромных тамтамаў ныла пад сэрцам. Ён хапаўся вачыма то за пробліск залатой дужкі ў інтэлігенцкіх акулярах, то за бялкі дзіцяці, якое цягнулі праз натоўп за руку, а яно ашалела, з капюшонам набакір, вынырвала пад нагамі.
І чым больш узіраўся Андрэй, чым больш скаўтваў, тым менш разумеў. Тым больш палохалі яго гэтыя позіркі ў нікуды, гэтая абыякавасьць броваў, гэтая грэблівасьць вуснаў, гэтае чаканьне чагосьці і трываньне кагосьці, убачанае толькі цяпер, гэтыя рухі бяз мэты і манатоннае шарканьне тысячаў ног сабранай разам агромністай колькасьці людзей.
Ягонага народа.
…Ох, толькі пасьля ванітаў на прыступках Палаца палегчала й праясьнілася. Адплёўваўся. Ды ладна, нармальна.
Цёплы кажух пах жытлом. Дагістарычных часоў, зь нейкім барановым каўняром, але ж і праўду цёплы. Ён паспрабаваў аддаць кажух Ільву, праўда, без асаблівага імпэту – і ў выніку застаўся ў цяпле ды зь лёгкім пачуцьцём віны.
– Леў, ты хто?
– Чалавек я… Проста чалавек. Веру ў Бога і люблю Беларусь, толькі і ўсяго. Што, з-за гэтага падобны да вар’ята? А можа наадварот, гэта астатнія, – Леў махнуў рукой у бок плошчы, – павар’яцелі?
– Куды мы ідзём?
– На неба, – паказаў рукой у бездань,