“Abrigado,” neem die kelnerin weer haar vertrek.
Malan kyk haar agterna. “Ek dink sy laaik my.”
“Oukei,” vra Rocco, “so, is julle ’n deurmekaarspul van verskillende lande?”
“Ja, kyk, die oud-Spesmagte-operators raak maar min. En dié wat oorbly, raak maar oud. Ons is eintlik ’n groot deurmekaarspul. In ons compound is daar Kiwi’s, Aussies en ’n paar Yanks.”
Vir ’n oomblik is Gert Malan stil. “Maar ek raak nou gatvol vir daai soort werk, tjom. Dis nie meer lekker nie. Al die ou operators raak nou lank in die tand. Ek bedoel, as jy reeds vyftig geslaat het, kan jy nog adminwerk daar doen. Maar om elke dag konvooie op te pas en in fire fights betrokke te raak? Die ander probleem is dat daar nie meer Suid-Afrikaners is wat die werk kan doen nie. Spesmagte … wel, jy kan jou indink watse kak deesdae daar uitkom. En die Taakmag raak ook al hoe meer ‘getransformeer’, so daar is min wit ouens wat deur die stelsel kom. En die Marmite-monsters stel mos nie juis daarin belang om sekuriteitskontrakteurs te wees nie.” Daar is ’n afkeurende uitdrukking op Malan se gesig. “So wie bly oor? Jy kan mos nie eenvoudig laaities van die straat af vat en soontoe stuur nie.”
“Wat wil jy nou doen, Gert?”
Die kelnerin kom sit die twee bakkies met gebraaide skywe chorizo en calamari-tentakels voor hulle neer, saam met Portugese broodrolletjies en ’n houer met olyfolie en balsamiese asyn. Hulle sê dankie met ’n knik van die kop.
“Kyk, ek het die laaste paar jaar moerse baie geld gespaar. Ek het mos eers daai sekuriteitsmaatskappy in die Baai begin so ’n paar jaar terug. Maar my vennoot was ’n fokken skelm eks-poeliesman wat meer gedrink en gelunch het as enigiets anders. En toe ek sien, toe’s die besigheid bankrot.
“Maar ek en twee ander manne wat saam met my in Afghanistan werk, het mos nou ’n wildplaas naby Kirkwood in die Oos-Kaap gekoop.”
“Wil jy begin boer?”
“Wel, nie heeltemal nie. Ons wil dit ontwikkel as ’n toeriste-lodge en bietjie wild instoot. Maar die ander ding wat ons wil doen, is om anti-poaching-opleiding te gee. Weet jy watse aanvraag daarvoor is met al die renoster-poaching?”
“Ek kan my net indink …”
“Ons wil ook nou begin konsulteer. Jy weet, met ons Spesmagte-agtergrond kan ons vir die mense spesifieke opleiding gee. Ons het ook al daaraan gedink om soort van ’n reaksiemag te stig. As daar enige hot spots is, dan gaan ons soontoe met ’n span ouens en kyk of ons die poachers kan vang. Ons het ’n paar eks-32-troepe en vyf Ovambo-spoorsnyers, so kak sal die poachers kak.”
Rocco merk op: “Ons Afrikaners like mos maar van ’n stukkie grond. Al doen ons dalk nie veel nie. Net vir die gedagte.”
“Moenie vir my sê jy’t nog nie vir jouself ’n plasie gekoop nie,” kom dit van Malan.
“Om die waarheid te sê, ek het. So ’n stukkie grond ver weg van alles waar ek nou en dan kan bal bak.”
“Waar is die plek? Boer jy met iets?”
“Dis daar in die Tankwa-Karoo. Maar al wat eintlik daar aangaan, is my buurman wat veld huur vir sy skape se weiding. Ek is seker al die laaste twee jaar besig om vir my ’n naweekhuis daar te bou. Maar dis maar ’n work in progress. Ek eksperimenteer met allerhande ekovriendelike boutegnieke, maar dit vat tyd omdat daar niemand op die plaas is nie, behalwe as ek nou en dan bietjie aanbou en werk. Dan gaan huur ek ’n paar hande op die buurplaas.”
“Hoe groot is die plaas?”
“Ag, jong, dis so sesduisend hektaar. Maar dis moerse afgeleë, want jy ry omtrent honderd-en-dertig kilometer grondpad om daar uit te kom. Ek het al gedink om vir my ’n ligte vliegtuig te koop omdat daar darem ’n aanloopbaan is.”
“’n Aanloopbaan? Regtig?”
“Ja, kyk, ek sal seker ’n paar polle moet uittrek, maar hy’s in ’n redelik goeie toestand. Ek sal nou nie met ’n Lear of ’n Citation daar wil gaan land nie, maar iets soos ’n Cessna Caravan of Pilatus Porter sal maklik lam. Jy moet net nie die landing opfok nie, want niemand gaan daarvan weet nie. Ek bedoel, dis moerse afgeleë en jy gaan net aasvoëls vir geselskap hê.”
“Ek sal graag wil gaan kyk hoe dit daar lyk,” sê Malan. “Ek het mos ’n oom gehad wat in daai geweste geboer het, daar na die Gannagapas se kant toe. Ek het as kind gereeld in die Tankwa gekom.”
“Nou ja, as jy een naweek daar wil gaan uitspan, dan moet jy my net sê. Laat ek jou solank beduie waar ek die sleutel bêre.”
Rocco sluit die voordeur versigtig oop sodat hy Helga nie wakker maak nie. Hy probeer so ligvoets moontlik deur die geteëlde voorportaal loop. Maar omdat hy nie so nugter is as wat hy kon wees nie, weerklink die geluid van ’n lomp voetval in die dubbelvolume-vertrek.
Hy stap na die spens langs die hipermoderne ontwerperskombuis waar hy die meeste van sy wyn bêre en skakel die lig aan. Onder, laer as die laagste rak, het hy rye kleipype opmekaar gepak vir die wynbottels om in te lê. Hy haal ’n bottel Kanonkop Paul Sauer 2004 uit voordat hy sy hand in die boks Lindor-sjokolade op die middelste rak druk en ’n hand vol uithaal. Hy trek die kurk behendig in die kombuis uit voordat hy met ’n glas van die rooiwyn op ’n rusbank naby die vermaaksentrum gaan sit. Hy vat eers ’n groot sluk voordat hy na die CD-rak sak.
Sy wysvinger gly oor die CD’s. Vanaand is hy lus vir iets melancholies, ’n weerspieëling van die warboel van emosies wat hy ervaar. Presies hoe lank terug het hy Malan laas gesien? Nege-en-twintig of dertig jaar gelede? Hy dink dit was toe hy ’n jong student in Pretoria was, ’n jaar of twee na diensplig. In 1989 of 1990, daar rond. Hulle het nog Farm Inn toe gegaan, waar hulle verskriklik dronk geraak het. Terwyl die orkes gespeel het, het Malan agteroor afgeval van die tafel waarop hulle gestaan en dans het.
Rocco onthou hy het eenkeer gelees dat die menslike liggaam elke sewe jaar elke enkele sel vervang. Hy en Malan is dus op sellulêre vlak ander mense as wat hulle al daardie jare gelede was. Dit is eintlik nog net herinneringe wat hulle deel.
Dan gewaar hy Dire Straits se Brothers in Arms. Hy sit dit in die CD-speler en kies die laaste snit, wat ook die album se titelsnit is. Mark Knopfler se kitaarspel klink op, met wat klink na onweer op die agtergrond. Dan raak dit stil en ’n trekklavier trek los voordat Knopfler met ’n amperse prewelsang inval:
These mist-covered mountains
Are a home now for me
But my home is the lowlands
And always will be
Some day you’ll return to
Your valleys and your farms
And you’ll no longer burn to be
Brothers in arms …
Rocco sluit vir ’n oomblik sy oë. Hulle voel meteens baie moeg.
Through these fields of destruction
Baptisms of fire
I’ve witnessed your suffering
As the battle raged higher
And though they hurt me so bad
In the fear and alarm
You did not desert me
My brothers in arms …
Hy maak sy oë oop. Die CD het klaar gespeel en hy besef hy moes ’n rukkie aan die slaap geraak het. Die huis is doodstil.
Hy staan op en loop kombuis toe, waar hy die halfleë bottel wyn neersit. Nou’t jy ’n goeie bottel wyn opgefok, dink hy. Daarna loop hy lomp slaapkamer toe en probeer saggies langs Helga in die bed klim. Sy beste pogings ten spyt, word sy wakker.
“Where were you, Rocco? It is almost midnight.”
“You