Sy wens hy het ’n veilige loopbaan in die Spoorweë gekies, soos sy pa. Of ’n ambag soos sy ooms. ’n Fitter and turner. Of dalk ’n boilermaker of electrician. Maar haar kosbare Gert wou altyd army toe gaan. Hy was van kleins af lus om terries te gaan skiet. Hy kon selfs met ’n rugbybeurs gaan studeer het. Maar die roep van soldaatwees was te sterk.
Soms blameer sy haarself daarvoor. Want toe Gert klein was, het haar broer Boet gereeld by hulle kom kuier en vertel hoe hulle in 1976 saam met ’n kolonel Breytenbach in Angola geveg het. En hoe hulle so ver gevorder het dat hulle die liggies van Luanda gesien het voordat hulle die opdrag gekry het om om te draai. Dan het klein Gert met groot oë na Boet gesit en luister. Boet was lief daarvoor om sy army-boshoed saam met sy siviele klere te dra. Met ’n handgranaat se pen by die hoed se band ingedruk. Soms het hy bietjie te veel gedrink, dan het hy vir Pik Botha, die Amerikaners en die CIA begin uitskel. Daarna het hy gewoonlik in sy oranje Ford Capri met die Gunston stickers geklim en iewers in die nag heen verdwyn.
“Neo-klassisisme? Ag nee, you must be joking …” sê Rocco half geïrriteerd terwyl hy op en af in sy kantoor loop met sy foon teen sy oor.
“Maar hierdie ou is loaded! Hy weet nie wat om met sy geld te maak nie.”
“Ek weet dis ’n groot projek, maar die Vader weet, kliënte moet darem ook kan luister na argitekte se insette. Ek bedoel, die kelder is smack-bang in die middel van die Franschhoekvallei. Wil hulle nie iets minder kitsch oorweeg nie? Ons kan selfs iets kontemporêr Cape vernacular doen …”
Die man aan die ander kant is opgewonde. Hy verduidelik dat die ryk Gautengse kliënt wat onlangs ’n wynplaas gekoop het, pertinent genoem het dat hy ’n kelder en proelokaal in ’n neo-klassieke styl wil hê.
“Jirre, jy weet. Hierdie mense uit Gauteng. Is dit ’n BEE-tipe?” wil Rocco weet.
“Nee, hy’s Afrikaans. Hy besit Matrix Data.”
“Wat? ’n Afrikaanse IT-miljoenêr? Ek moes geweet het. Hy bly seker in Pretoria-Oos. En hy wil seker ook ’n grasdak-lapa aan die agterkant aannaai met ’n vyf-kar-garage langsaan vir sy BMW’s en Land Cruisers.”
Die man hou aan verduidelik hoe belangrik die kliënt is en dat die projek baie werd is.
Tot Rocco hom onderbreek: “Luister, ek het ’n incoming call. Ek bel jou later terug, oukei?”
“Goed. Later dan.”
Hy sien eers wie dit is wat bel net voor die stem kom.
“Yes, Malan hierso, hoe gaan dit?”
“Nee, oukei, en jy?”
“Ek het vanoggend geland en myself uitgesort. Ek bak bal by die Waterfront. Hoe lyk dit, gaan ons nog ietsie eet vandag?”
“Jammer, man. Natuurlik. Ek het vergeet om te bevestig, maar dis alles op my foon se dagboek. As die ding moet wegraak, is ek heeltemal in my moer in.”
“Waar kry ek jou?” vra Malan.
“By die Da Gama Tavern in Groenpunt, het ek mos gedink.”
“Nou waar de fok is dit?”
“Gaan na Google Maps op jou foon en soek die BP-vulstasie in Main Road, Groenpunt. Da Gama Tavern is net om die hoek, in Alfredstraat. Dis ’n bietjie van ’n hool, maar jy behoort dit te kry. Daar is ’n parkeergarage so tien meter in die straat af, links. Parkeer eerder daar, dan is daar minder van ’n kans dat ’n bergie jou lastig val. Die fokken goed is orals,” hoor hy homself sê.
Hy is eintlik verras dat hy so praat. Die laaste paar woorde het met soveel gemak uit sy mond gekom. Was dit omdat hy dink Malan sal so praat?
Nadat hy sy wit Land Rover Discovery 4 in die parkeergarage gelos het, stap Rocco na die Da Gama Tavern.
Buite waai drie vlae: van Suid-Afrika, Portugal en Hamilton Rugbyklub – laasgenoemde omdat dit die laaste ruk dié plaaslike klub se uithangplek geword het. Bryn Ressell, die eienaar, het glo ’n lang verbintenis met Hamiltons.
As dit nie vir Ressell was wat Da Gama Tavern ’n paar jaar gelede gekoop het nie, was dit al gesloop. Sedertdien het hy nog ’n perseel in die nuwe gebou oorkant die ou taverne bekom en is Da Gama nou dubbel so groot soos voorheen, met ’n oop area onder sambrele tussenin.
Rocco druk die twee deurtjies, wat herinner aan dié van ’n cowboy-kroeg in ou flieks, oop en stap in. Na die skerp sonlig buite is dit donker hier binne en dit neem hom ’n paar sekondes voordat hy behoorlik kan fokus. Nou kan hy die vaalgeel melanientafels en kroegsitplekke van rooi kunsleer beter uitmaak.
Links van hom, in die holte voor die kroegtoonbank, sit drie jongerige ouens by ’n ronde tafel. Hy herken hulle as ouens wat in die filmbedryf werk en knik in hulle rigting. Die stoele voor die kroegtoonbank self is al vol, vermoedelik gereelde klante wat met ’n bier byderhand weglê aan die een of ander Portugese dis.
Dan gewaar hy hoe twee middeljarige mans opstaan by ’n smal tafeltjie regs teen die muur. Dis die kans waarop hy gewag het en binne oomblikke sit hy op die stoel wat na die deur toe kyk, sodat hy kan sien as Gert Malan instap.
Een van die kelnerinne kom nader. Sy’s in haar vyftigs en moes op haar dag redelik aantreklik gewees het. Haar hartseer oë verklap dat haar lewe nie uitgewerk het soos wat sy dit wou hê nie. Sy soek dit nie, maar jy kan nie help om simpatiek teenoor haar te voel nie. Rocco wonder hoekom hy altyd meer simpatie het met buitengewoon lelike en mooi mense as met diegene tussenin.
Die deure swaai oop. Dis ’n donkerkopman in sy vroeë vyftigs. Hy is sterk gebou met ’n effense pens en dra ’n denimbroek, stapskoene, ’n langmou-kakiehemp met opgerolde moue, Oakley-sonbril op sy kop en ’n bonkige duikhorlosie aan een gewrig. Die man kyk rond in die taverne, maar ook vir hom vat dit ’n paar sekondes om aan die donkerte gewoond te raak. Dan vind hulle oë mekaar en wink Rocco hom nader.
“My goeie fok, De Witt!”
“Goed om jou weer te sien, Malan …”
Hulle skud hartlik blad en gee mekaar ’n klop op die skouer.
“Sit gerus. Wat gaan jy vat?”
Die kelnerin kom oor met ’n bedeesde glimlag.
“My liefling, gee vir my julle koudste draught.”
“Sy’s Portugees, sy kan nie Afrikaans praat nie …”
“Por favor, posso ter uma cerveja!” sê Malan vir haar en kyk dan na Rocco. “En wie’t gesê die army het ons niks nuttigs geleer nie?!”
“So, wat doen jy in die Kaap?”
“Nee, ek het eintlik deurgekom om bietjie kit te laat maak. Hier is mos ’n ou wat vir ons webbing volgens spec maak. Jy ken mos die Three Spears-rugsakke – daai ouens wat in die tagtigs rugsakke gebou het?”
“Ja?”
“Nou, hulle het mos ons Pattern 80-webbing gemaak. Ja, man, daai webbing wat die Padvinders in die bataljon gebruik het, nè? Nou, hulle maak nog steeds webbing en kit, so ons laat hulle vir ons battle jackets en goed maak.”
“Hoekom het jy webbing en battle jackets nodig?”
Malan kyk eers vinnig om hom rond, dan leun hy vorentoe op sy elmboë.
“Ek, ons … wel, ’n paar van die ouens, ons werk mos in die Midde-Ooste.”
“O ja, nou onthou ek. Waar nou weer, in Irak?”
“Nee, almal is al weg uit Irak uit. Ons werk nou in Afghanistan. Seker al vir die laaste vyf jaar. Dis maar waar die werk en die geld is. Ek weet nie vir hoe lank nog nie, maar darem.”
“Is jy nog getroud?” vra Rocco.
“Ja, weer ’n keer”