Klein-Danie het van daardie dag af my ma Ma genoem. Hy het sy belofte nagekom. Ek kon nie. Die woord Pa het in my keel vasgesteek as ek na hóm kyk. Dit wou nie uit nie.
My ma het gesmeek: “Noem hom Pa, my kind, hy is tog nou jou pa en dit laat ons darem na ’n normale huisgesin lyk.” Normaal, Ma? “Dit klink so aaklig as ons gaste het en jy ‘oom’ hom.”
Ek het geweier. Toe los sy dit. My ma wat soos ’n boerboel aan ’n been kon klou, los dit. Dalk was sy tog lief vir my.
Die begin van die nuwe skooljaar het die begin van my hoërskooljare beteken. Die hoërskool was slegs twee blokke van die huis af, dus binne loopafstand. Vir die eerste keer was ek en Klein-Danie in dieselfde skool, gelukkig nie in dieselfde klas nie. En omdat ons vanne verskil het, het bitter min mense geweet dat ons eintlik amptelik broer en suster was. In die begin was dit moeilik, ek het gesukkel om maats te maak, gesukkel om in te pas. Sover dit my aangaan, is hoërskool net lekker as jy jou laaste matriekvraestel voltooi en ingelewer het.
Saam met die nuwe skool moes ek ook na ’n nuwe balletskool gaan, die oue was te ver, dié een was binne loopafstand. Maar anders as by die skool, het ek daar dadelik tuis gevoel. Miss Dolly, ons onderwyseres, was gek oor my.
“Look at her body. Look at the way she holds herself. Her technique is beautiful. She will one day become the prima ballerina!” het ek haar ná ons eerste klas aan die pianis hoor sê. Met die volgende les het sy my eenkant geroep en voorgestel aan ’n baie aantreklike meisie.
“This is Helena, Anna. I want the two of you to work together, from now on. When next we have a show, I want both of you centre stage. You are ideally suited to each other!”
So leer ek toe vir Helena ken.
En ’n bietjie later ook haar ouers.
“Mamma, ek het iemand by die balletskool ontmoet, haar naam is Helena. Hulle bly net in die volgende straat. Haar pa het ons genooi om daar te kom tee drink. Vir my en Ma. Hulle wil graag vir Ma ontmoet. Sy is ook in my skool, maar nie in dieselfde klas as ek nie. Kan ons gaan, asseblief?”
My ma het gelag, sy het deesdae baie meer gelag. “Sjoe! Jy het lanklaas so baie te sê gehad. Natuurlik kan ons. Ek sou self graag jou vriendin en haar ouers wou ontmoet. Wanneer moet ons gaan?”
“Wel, hm, nou.” Asseblief, voor hy by die huis kom en dit in sy kop kry om saam met ons te gaan.
“Anna, is jy seker? Ek wil nie die mense onkant vang nie.”
“Natuurlik, Ma. Helena het my nou net gebel. Haar pa is al by die huis, en toe sê hy ons moet kom tee drink.”
“Nou maar toe, gee my vyf minute om myself respektabel te maak, dan kan ons ry.”
Daar was niks fout met my ma nie. Soos altyd was sy perfek gegrimeer. Al wat anders was, was haar groot maag; mens kon nie meer haar ongelooflike dun middel bewonder nie.
Ek kon sien dat my ma aangenaam verras was met die huis toe ons in die oprit stilhou. Dit was ’n mooi huis, siersteen, ’n groot dubbelverdieping. Bo in die dak kon ek die rye klein venstertjies soos dié van ’n kerk sien. Dit moet haar ma se heiligdom wees, het ek geweet. Helena het gesê haar ma skilder en sy het haar ateljee bo in die dak ingerig. Voor in die oprit het ’n luukse Mercedes gestaan, daarnaas ’n afgeleefde Toyota-bakkie en ’n minibus. ’n Perse!
Helena moet vir ons gewag het, want sy kom haal ons by die motor.
“Ek is bly julle is hier! Hallo, tannie, ek is Helena.”
“Aangename kennis, Helena. Ek moet sê dat ek verras was oor die uitnodiging, maar ek is bly om hier te wees.”
“Kom gerus in, ek gaan gou my pa haal.”
Sy het ons na die sitkamer beduie, en ek het verskrik na my ma gestaar. Soveel van deurmekaar het ek nog nooit gesien nie. Oral het lappe gelê, selfs die banke was oortrek met ’n bonte mengelmoes van lap. En op die vloer, sodat ons nie mooi geweet het waar om te trap nie, wat nog waar om te sit.
“A! Die baie mooi, baie begaafde Anna. En haar mooi ma. Aangename kennis, ek is Hannes Malherbe, Helena se pa. Kom sit gerus.” Hy het met ’n wye handgebaar na die banke om hom gewys. Hy moes ons verwarde gesigte gesien het, want hy het goedig gelag, sy kop geskud en gesê: “Verskoon die gemors, sit sommer bo-op, of gooi af, ek doen dit. Dis my oudste, Angelica, hulle groepie moet ’n modeparade beplan, klere maak en so, jy weet, en ek lei af dis waar hulle besluit het om te werk, voor hulle gou stad toe is vir ’n pizza.”
My ma het gelag, nie heeltemal oortuigend nie, en die lappe versigtig eenkant toe gevee voor sy gaan sit het. Van Helena was daar nie ’n teken nie. Ek het maar half verdwaas om my gestaar terwyl my ma en oom Hannes gemeenplasies uitruil.
Die gesels wou nie mooi op dreef kom nie. “Ek is ’n ouditeur, glo dit as jy kan. Gewoonlik dink almal wat my vir die eerste keer by my huis ontmoet dat ek ook met die kunste doenig is, maar glo my, ek het geen kuns in my nie. Ek laat dit maar alles in die vroue van die huis se hande oor.”
“Vroue?”
“My vrou, Sara, is ’n kunstenaar, miskien het jy al van haar gehoor? Sy skilder onder haar nooiensvan, sy is baie gewild hier en oorsee.” Hy het gewag vir erkenning, maar wat die kunste betref, was my ma ’n leek. Sy het gehou van mooi prentjies, het sy gereeld gesê; wie dit geteken of geskilder het, was bysaak. “Ek het vier dogters, almal van hulle beoefen een of ander kunsvorm. Helena is natuurlik die danser, stel glad nie in enige ander sport belang nie, sy wil net dans.”
“Anna ook!” My ma het verlig geklink dat daar iets was waaroor hulle kon gesels. “Ek het al soveel kere probeer om haar te oortuig om tennis te speel, dis so ’n mooi spel, maar nee, sy wil net ballet doen. En as ek sien hoeveel tyd die ballet in beslag neem, is dit ook maar seker goed dat sy niks anders doen nie.”
“Jy het ’n pragtige dogter, sy is besonders.”
Ek het dit gehaat as iemand na my verwys as mooi. Wat ek ook al probeer het, almal het my “besonderse” skoonheid raakgesien. Ek het toe al die stywe jeans wat my pa nog vir my gekoop het, afgesweer en net wye jeans, rompe en bloese begin dra. My lang hare het ek óf in ’n bolla óf in ’n stertjie gedra, nooit meer los nie. Hoe minder mense sien wat hý sien, hoe beter, het ek geredeneer.
Helena het teruggekom met die mooiste vrou wat ek nog ooit gesien het, sy het soos iets uit ’n sprokiesboek gelyk. ’n Kruising tussen ’n elfie en ’n sigeunerin. Kort en donker met lang gitswart hare wat los gehang het, die mooiste gepunte oortjies, groot hoepeloorbelle en ’n lang laag-op-laagrok. Sy het nie lank gebly nie, slegs tee gemaak en haarself toe verskoon – sy was besig om aan ’n uitstalling te werk – maar sy moes tog ’n indruk op my ma gemaak het. Met die terugry kon sy nie genoeg praat van die mooie vrou nie, en hoe ooglopend lief sy en haar man vir mekaar was nie. Die gesin Malherbe, hoe deurmekaar hul sitkamer ook al was, het my ma se goedkeuring weggedra. My vriendskap met Helena was veilig.
Ek het nooit vir Helena genooi om oor te slaap nie, ek weet dat dit vir haar ’n teer puntjie was, maar hoe kon ek? Self het ek baie aande langs haar in haar dubbelbed – haar kamer moes ook as gastekamer dien – deurgebring. Ek was so bang dat hy met haar ook iets sou doen. Daarom het ek vroeg-vroeg al besluit om haar slegs by ons toe te laat wanneer hy by die werk was, wanneer dit veilig was. Hoe groter my ma se maag geword het, hoe meer gereeld het hy snags my deur oopgestoot.
“Ek is bang vir die geboorte.”
My ma was besig om aartappels te skil vir middagete. Haar maag was nou so groot dat sy gesukkel het om die krane van die wasbak by te kom. “Help tog gou hier.” Ek het die koue kraan oopgedraai sodat sy die aartappels in die water kon afspoel. Sy het nooit toegelaat dat ek haar in die kombuis help nie. “Jy is tog meer in die pad as wat jy help.” Maar vandat sy swanger was, het sy my soms geroep om te kom help.
“Hoekom is Ma bang?” het ek verbaas gevra. Ek het rede gehad om verbaas te wees. My ma het nooit met my praatjies gemaak nie. Veral nie as dit enige iets met seks te doen het