Hy onderdruk sy plesierigheid met moeite, knipoog vir die boerinnetjies, plaas sy arm om Brutus se skof, slaan sy hand op sy mond, frons sy wenkbroue en hou sy borselkoppie skuins.
Ek weet nie of oom Giepie my sal skiet nie, maar …
Wag daarvoor … Wag daarvoor terwyl proeslaggies oplaai en rokkies oogverblindend ritsel.
Maar … Brutus het ’n foutjie. Hier (die hand beweeg van die skof tot op ’n plekkie tussen die ore) hier, as u goed oplet, sal u ’n klein wit kolletjie sien so groot soos ’n tiekie.
Nou is die geheim verklap; die bekende geheim van Brutus; die tikkie afwyking wat perfektheid verydel, en almal, losgelate nou, laat skaterlag met ligte stampies aan oom Giepie onderwyl.
Maar vriende …
Nou, met erns, met blitssnel erns, met die lig en die liefde …
Maar in hierdie dier, ondanks die één klein onperfektheid, daarteenoor die positiewe eienskappe. Die vel van Brutus, van die Ollenwaarras, kenmerkend van die rooiswart, die teelgeheim van oom Giepie – die vel onder die haar is komplementêr rooi en swart; swart by die rooi, rooi by die swart. By wyse van illustrasie, aanpassend by hierdie geleentheid, ’n mooi gebaar …
’n Lig word nader gebring, ’n sterk vloedlig verbind met ’n snoer van ’n staanlamp, en daar skyn die letter S in rooi op die swart, en, die lig word verskuif, die letter H in swart op die rooi.
Klop-klop-klop op die vloer, die donderweer van entoesiasme wat groei en groei,
Maar vriende …
en groei en groei en groei
Maar vriende, asseblief, vriende!
en groei
Vriende! Nie alleen dubbeldoel, melk en vleis nie. Asseblief, vriende! Maar dubbeldoel-vleis! Fyner bedraad by die rooi, growwer bedraad by die swart.
entoesiasme, entoesiasme
Waarlik, vriende, is daar nog twyfel … hierdie ras … bottervet vier punt ses … vrugbaarheid fenomenaal … eetgewoontes ondiskriminerend … gewigstoename konstant …!
entoesiasme vir oom Giepie op sy sitkierie, hoof gebuig, entoesiasme vir Brutus, statig in die lig, onverstoord herkouend, natura sui generis, kalmte …
Die arm gekrom, die polshorlosie, die vinger op die wyserplaat – en die stilte daal met besef van die naderende einde.
Dan is daar die laaste eienskap, die misterie, waaroor selfs oom Giepie geen verklaring kan gee nie. Lengte van stembande? Vasgelegde afwyking in struktuur? Wie weet? Maar Brutus, die Ollenwaarras, ons geliefde rooi-swartes, die bees wat nie bulk nie. Bulk, ja, maar in toonhoogte bokant die drempel van ons menslike oor. Is dit ’n fout?
NEE!
Is dit ’n afwyking wat te versmaai is?
NEE!
Is dit ’n smet op die ras?
NEE!
Verdien oom Giepie die hoon van jaloerse telers?
NEE en rumoer. Nogmaals NEE en rumoer as haai, Dries! haai, Dries! sy plek terugbaan (haai Dries!) tussen rokkies, armpies en sysagte lokke wat hom volkome onsigbaar maak.
Doem-doem, die tamboerslag, en tok-tok, die voeteslag, en spiets! spiets! vir oom Giepie wat stadig orent kom en gestut word deur twee fris jong boere totdat die ledemate die stramheid van die ou posisie verloor en die stramheid van die nuwe posisie vind en die hoëpriester van teling, styf van welverdiende geld, ruk-ruk die ligkol voor sy fantastiese bees betree. Die oë van Brutus, die sagte, diep oë van Brutus gerig op die klein ogies van sy skepper, die band tussen mens en dier, die wederkerige en tog eensydige kennis, die stille kommunikasie, en oplaas die geliefde beeld van die geliefde teler teen die agtergrond van sy geliefde bul.
Boerinnetjie bras croisés, boerinnetjies en l’air, boerinnetjies in ara-besque, boerinnetjies dansend la grâce sautée, boerinnetjies in pirouette, boerinnetjies sur les pointes, boerinnetjies aanbiddend demi-bras.
En dan tableau.
Die boodskap van oom Giepie:
Liewe vriende. Weer eens het ons hier ’n bewys van onoortreflike eerlikheid wat nie aangevoel kan word deur vooruitbeplande afwykende pogings wat ons beleid deur bewyse gevestig in hierdie skeppingswerk van teling in die vorm van voorsienbare vooruitsigte en uitgebou in beraamde vooruitsigte sistematies afgebreek kan word deur die uitwerking van onfeilbare erkende magte tot ons beskikking nie.
Hy neem ’n slukkie water.
’n Gabalanseerde, tasbare, lewendige, onoortreflike dier as geringe getuienis in hierdie bepalings aangehaal op grond van beskikbare vermoëns as positiewe en negatiewe samekoppeling en geleidelike ontwikkeling uit die bron dien as verdere bewys van bronne uit die skepping geput.
Hy bly ’n oomblikkie stil.
Dan hervat hy.
Hierdie bepalings aangehaal, balanseer ons verstand en beskikbare vermoëns tot gawes op ’n rotsvaste agtergrond. En ek beroep my veral op die jeug. Deur bewyse gevestig in die skeppingswerk dien dit ons as voorbeeld van sienbare gevolge uit positiewe en negatiewe samekoppelings. En ten slotte wil ek my gasheer en gasvrou die lof toeswaai, en, ek dink ek praat namens almal, groete oorbring, rooiswart groete van die telersvereniging. Ek dank u.
Rokkies wat styg, rokkies wat swaai. Beentjies melkwit in die lig, vlegsels wat soos lintjies waai. Tande, ogies en lippies blinkend van ekstase. Op en op en op die rokkies totdat mens die broekies met ’n skimp sien en dan, hemel! woeps! handeklappend na benede.
Fotograwe, kromrug soos wolwe in donker aandtooisel, borrel orals uit en boggel kruipend laag met die spervuur van hulle flitse.
Een van oom Giepie en Brutus verby ’n spierwit dy vir Landbounuus.
’n Beroep op oom Nicolaas van Linden, voorsitter van die Landbou-unie. Hy word langs oom Giepie geplaas. Beroep op die vader van die toekomstige bruid, Jock Silberstein. Die posisie regs. Beroep op Salome Silberstein. Salome! Salome! Daar is ’n roering onder die donkerogige meisies maar Salome kom nie, sy is bang vir die bul. Beroep op Henry, tog sekerlik nie bang nie! en hy verskyn, verkeerd getooi en daarom heel agter kopalleen langs Brutus. Beroep op haai, Dries! haai, Dries! en hy word plesierig gestamp, wildlaggend, knielend in die tweede ry. Beroep op mev. Gertruida van der Riet van die Vroue-Landbou-unie in die tweede ry. Beroep op mev. Fransina van Staden, konvenor van die skoukomitee, in die tweede ry. Beroep op Abraham Albertse, voorligtingsbeampte, sywaartsliggend in die derde ry. Beroep op Barend Gouws van die Grondbewaringskomitee, liggend sywaarts in die derde ry. Beroep op Wynand Harmse van die waaksaamheidskomitee in die derde ry, sywaarts liggend. En die boerinnetjies? A! Wolwegefluit vir die boerinnetjies! Uitgesprei soos ’n oumaskombers héél voor en terug en terug die fotograwe. Stilte nou! Vriendelik, tóé! Een groot grynslag, ’n detonasie, en met bonatuurlike lig word gebore die voorbladfoto vir Boerenuus.
Stilte, asseblief, vriende! Behou u posisies! ’n Tweede vir die amptelike orgaan van georganiseerde landbou. Erns, asseblief.
En in ’n groep, met die swart van hulle pakke, en die wit van hulle hemde, met die deftige eenvoud van hulle formele drag, afgewissel deur die swier van elaborate vrouetooisel, vervrolik deur die reënboog van bedeesde boerinnetjies, oortroon deur die kolossale bul, sy oë diepblinkend in die lig, behaal hulle almal die vereiste patroon van erns. Wagtend op die tweede flits van die reusekamera, daal daar ’n stilte oor die kamer. En meteens, as die lense die beelde na mekaar toe bring, en die sluiter op ’n soveelste van ’n sekonde gestel is, en die figure in lewe alreeds die strakheid van die fotobeeld aanneem, begin die enorme lieste in beroering kom, swel die borskas uit onder die druk van die rysende longe, ritsel die tweekleurige vel as duisende spiertjies in beweging kom, tuimel die horings agteroor, styg die blink neus op na die dak, en teken Brutus met sidderende oorgawe supersonies, onhoorbaar, sy swygsame protes na bowe aan.