Kan jy raai waaroor die storie gaan?
Lees weer die titel en kyk na die illustrasie. Raai nou waaroor die storie gaan. Teken die tabel op bladsy 28 in jou werkboek. Merk jou antwoord in die eerste kolom. Nadat jy die uittreksel uit die verhaal gelees het, gaan jy die derde kolom afmerk. Vergelyk dan jou antwoorde met mekaar. Hoe reg kon jy voorspel?
| Voordat jy die uittreksel lees. | Stelling | Nadat jy die uittreksel gelees het. |
| Stem saamStem nie saam nie | Niemand hou van Jasper nie. | Stem saamStem nie saam nie |
| Stem saamStem nie saam nie | Jasper kan nie spykerskoene bekostig nie. | Stem saamStem nie saam nie |
| Stem saamStem nie saam nie | Jasper hou nie van atletiek nie. | Stem saamStem nie saam nie |
Vluglees die gedeelte uit Hoofstuk 1 wat hierna volg vir die antwoorde op die volgende vrae.
1. Waar staan Jasper volgens paragraaf 1?
2. Waarna kyk hy volgens die uittreksel van die boekomslag? (Skryf net een woord neer.)
3. Wie is die ander seun (volgens paragraaf 6) wat hy in die venster se weerkaatsing/refleksie sien?
Gebruik jou soekleesvaardighede om die antwoorde op die volgende vrae te kry.
4. Hoe oud is Jasper?
5. Hoeveel kos die spykerskoene?
6. Watter kleur is Mossie se hare?
7. Hoeveel ander atlete spring in sy verbeelding saam met hom weg?
Selfstandige lees
Lees die gedeelte nou aandagtig op jou eie deur.
Hoofstuk 1
1Voor Leliesvlei se enigste sportwinkel staan daar ’n dertienjarige seun. Hy is ’n stewige geboude (well-built) kêreltjie, en in die weerkaatsing (reflection) van die vertoonvenster kan ’n mens sien dat sy pa net gister weer die knipper deur sy hare gestoot het. Ja, dis borselkop Jasper, en sy neus is feitlik plat teen die venster gedruk, want agter daardie helder glas is daar feitlik alles wat ’n sportman se hart begeer.
2Daar is ’n rugbybal, krieketkolf, bokshandskoene, tennisrakette en talle ander sportitems – selfs gholfstokke ook, maar dis nie een van daardie dinge wat sy hart op ’n punt laat trek nie. Nee, daar is iets anders . . .
3“As ek tog maar net ses rand en dertig sent gehad het . . .” gesels sy gedagtes, maar dit is ’n bedrag wat vir hom net so onbereikbaar is as die moontlikheid om voor agtien ’n kuif te hê wat hy kan sien.
4In die weerkaatsing van die vertoonvenster sien hy ’n ander seun na hom toe aangestap kom. Die middagson is op die seun se wortelrooi hare, en hy kom met sy sproetgesig hier langs Jasper staan.
5“Hallo.”
6“Haai, Mossie.”
7“Waarna kyk jy?”
8Jasper antwoord nie, want sy gedagtes is te besig om ’n prentjie van ’n atletiekbaan te skilder. Daar is ses van hulle wat in sy verbeelding aan die honderdmeterwedloop gaan deelneem. Die afsetter het hulle reeds beveel om op hulle merke neer te sak en elke spier in sy liggaam trek gespanne saam. “Gereed . . . !”
(Uit: Jasper, die atleet. J.P. van der Walt en Seun. 1984)
afsetter – die persoon wat atlete met ’n knalpistool laat wegspring
borselkop – haarstyl, baie kort hare
hart trek met ’n punt – hy wil dit baie graag hê
knipper deur sy hare gestoot het – hare is met ’n knipper baie kort gesny
moontlikheid – dit wat moontlik (possible) is
’n hoop pitte – baie geld
onbereikbaar – hy sal dit nooit kan kry nie
stewige geboude – frisgebou, sterk gebou, gespierd
talle – baie
vertoonvenster – winkelvenster waarin die sportitems uitgestal is
weerkaatsing – sy beeld in die winkelvenster
Beantwoord die volgende vrae in jou werkboek.
8. Skryf ’n woord uit die eerste paragraaf neer wat bewys dat daar nie ander sportwinkels op die dorp is nie.
9.Kies die regte antwoord. Die woorde “ . . . stewige geboude kêreltjie . . .” beteken . . .
a. hy is van bakstene aanmekaar gesit.
b. hy is baie vet.
c. hy is gespierd.
10.Skryf of die volgende stelling waar of onwaar is. Gee ’n rede vir jou antwoord.
Leliesvlei is ’n baie groot dorp.
Taal in konteks
In die titel kom ’n lidwoord (die) voor wat na ’n spesifieke atleet verwys. In ’n neutedop leer jou meer van lidwoorde.
Lidwoorde
In Afrikaans kom daar twee soorte lidwoorde voor:
Onbepaalde lidwoord: ’n Atleet hardloop. (Verwys nie na ’n spesifieke atleet nie.)
Bepaalde lidwoord: Die atleet hardloop. (Verwys na ’n spesifieke atleet.)
Beantwoord die volgende taalvrae in jou werkboek.
1.Teken die tabel in jou werkboek oor. Breek die woorde op in lettergrepe . (Blaai terug na Module 1 as jy vashaak.)
| Woord | Lettergrepe | Oop/geslote |
| dertienjarige | ||
| bokshandskoene | ||
| vertoonvenster |
2.Breek die skuinsgedrukte woorde op in klankgrepe .
a.Sy pa gebruik ’n knipper om sy hare te sny.
b.Tennisspelers speel met verskillende tennisrakette .
3. Kies die regte antwoord. Die woord “dertienjarige seun” kan ook soos volg geskryf word:
a. 13-jarige seun
b. 13 jarige seun
c. 13-jarige-seun
4.Skryf sinonieme (woorde met dieselfde betekenis) vir die skuinsgedrukte woorde neer.
a.“ . . . en sy neus is feitlik plat.”
b.“ . . . elke spier in sy liggaam trek gespanne saam.”
5.Skryf die meervoud en verkleining van die skuinsgedrukte woord neer.
a.Daar is goed in die sportwinkel se venster.
b.Die middagson skyn warm op sy sproetgesig .
c.In sy gedagte is hy op die atletiekbaan .
d.Jasper droom van ’n kuif .
6.Skryf die skuinsgedrukte woorde as syfers/getalle :
a.Die spykerskoene kos ses rand en dertig sestig .
b.Hy hardloop die honderdmeter-wedloop .
c.Hy kan eers ’n kuif groei as hy agtien jaar oud is.
Voorbereide hardoplees