Sy dwing haarself om reëlmatig asem te haal, om die regte bewegings uit te voer. Sy maak seker die dooie se arms is vas teen sy lyf vir die optel, die eerste tekens van rigor mortis reeds merkbaar.
Sy bekyk die voet sonder skoen. Dis netjies uitgevat in ’n bottelgroen sokkie, ’n donkerder strepie aan die buitekant van die kleintoontjie wat oploop tot waar die sokkie eindig. ’n Geskenk van Mammie aan haar skoonseun met sy laaste verjaarsdag.
Sy hark die skoen wat eenkant lê nader en gee dit vir Jacques aan, wat die lyk se voet behendig daarin druk. Hessie sal dalk die skoene wil hê. Vir wat weet sy nie, maar hulle lyk nog goed.
Dis altyd die skoene, dink sy.
By die hospitaal se ongevalle stap die familie uit met die skoene in die hand terwyl die lyk agterbly om te wag vir die begrafnisondernemer. Ná die selfmoord van die brug se reling staan die skoene netjies langs mekaar daar, en op ’n moordtoneel lê daar dikwels ’n skoen eenkant, asof die dooie uit sy skoene geskiet is.
’n Laaste maal flits haar oë oor die dooie man.
Hy dra sy dop van vel soos ’n versiering. Elke insnyding, elke tattoo, elke litteken ’n trofee. Dié insnyding na die eerste messteek, dié tattoo na die eerste inbraak, dié litteken na sy eerste gang fight. Sy ken. Sy is . . . wás ’n Gumaville-kind.
Te oordeel na die bloedspoor wat tot amper teen die stoep loop, het die eerste koeël hom net seergemaak. Sy hand hang aan ’n stukkie vel en omgebuig teen sy arm waar nog ’n koeël die gewrig getref het, op pad na sy skouer. Toe die doodskoot deur die kop.
Die vredige trek op wat oor is van sy gesig weerspreek sy boosheid, dink sy. Sý vonnis nou voltrek, ons almal op sterwe na dood, party net gouer as ander. Die dood die gelykmaker.
Sy beweeg na sy voete om hom op te tel. Jacques vat altyd die skouers en sy die bene, maar sy weet Jacques dra meer as sy deel van die gewig.
“Can I help you?” vra die sersant wat agtergebly het, ’n sweem van deernis in sy stem.
Sy skud haar kop. Sy wéét hoe om ’n gewig op te tel, en hierdie jongetjie is geen noemenswaardige gewig nie.
Met geknakte knieë en ’n rolbeweging word die liggaam in die lyksak gelê, wat vaardig toegemaak word. Met ’n vinnige opwaartse momentum swaai sy en Jacques die lyksak op die trollie en die skouspel is verby.
Saam stoot hulle die trollie agterin die bakkie en sy vat onwillekeurig aan die plek in haar sy waar sy die stekie gevoel het. Sy weet sy moes liewer die sersant se hulp aanvaar het, maar hierdie is ’n besonderse geval, dis persoonlik.
Ek het dit vir jou gedoen, my sus Hessie, dink sy toe sy die deur aan die passasierskant oopmaak en inklim.
Inspekteur Tshabalala het reeds die SAP180-vorm ingevul om die liggaam te laat verwyder. Als is geteken, verduidelik en gereed. By Abel is daar geen rafels of los draadjies nie.
Jacques groet die polisiemanne en die huismense en klap die bakkie se agterdeur toe. Sy kyk af na haar veiligheidsgordel en vroetel met die knip, maar toe sy opkyk, is Abel Tshabalala se oë steeds op haar waar hy bevele oor sy sel staan en blaf. Hy waai vir die huismense en hy en die sersant loop ook hek toe.
Jacques skakel die bakkie aan, maak ’n draai oor die droë bloed in die gras. Die hek gly oop en hulle is uit, tussen die nuuskieriges deur en af met die pad.
Die SAP180-vorm lê op die sitplek tussen hulle. Sy tel dit op en lees: Unidentified male. Dis goed so, Mammie of Hessie moenie hierby betrek word nie. Sou Brighton betrokke wees? Is hy dalk een van dié wat weggekom het?
“Ken jy hom?” vra Jacques, sy stem gelykmatig.
“Hy lyk . . . bekend.” Sy sug eerder as praat.
“Wil jy ’n raaiskoot waag?” por hy.
Hulle kyk vlugtig na mekaar. Dan skud sy net haar kop.
“Ná ’n tydjie lyk alle rampokkers na mekaar. Jong bruin latte met kroeshare, vuil en bebloed, arm en armsalig . . .” Sy maak ’n sagte kreungeluid in haar keel. “Jy weet mos.”
“Wil jy nie maar vir Tshabalala van jou vermoede vertel nie?” hou Jacques aan.
Hoe goed ken hy haar nie. Sy trek net haar skouers op.
Hy neul nie en verwys ook nie weer daarna nie. Hulle verval in ’n gemaklike stilte terwyl hy op die besige pad konsentreer. Sy is dankbaar vir die geleentheid om haar gedagtes te kan orden.
Die man met die noodlottige kopwond ken sy goed.
Eddie Stamper. Gatswaaier, vrouenaaier, dis sy reputasie en hy was trots daarop. Ses-en-twintig jaar oud, pa van Hessie se tweeling, hulle melkkoper. Nou morsdood agter in die lykhuis se bakkie.
Sy weet nie of sy moet lag of huil nie. Wat sy moet sê nie. “Prys die Here, die skarminkel is dood” of “Arme Hessie, wie gaan nou pa staan vir die tweeling?”
2
Cheryl Douglas lees haar bankstaat vir die tweede keer deur, haar Vrydagaand-ritueel.
Sy werk en speel tussen die überrykes en dis uiters belangrik om die regte voorkoms te handhaaf, by die regte adres te bly en die regte uithangplekke te besoek – en die kolom met al die minussyfers getuig daarvan.
Ek klink al nes my ma, dink sy. Om die waarheid te sê, sy is besig om in haar ma te verander. Dis nogal ’n gedagte. En dis nogal alright.
Ma Dulcie het gespring van (amper) gopserige, bruin Gumaville tot (amper) elite, skitterwit Roxy. Van desperaat tot welvarend. Toe (amper) terug na ’n glybaanbestaan van nederigheid om verwaarloosde kinders en verhongerde diere te voer, tot ’n huwelik met ’n ryk man (miljoene van sy suster geërf). Sy het van nuuts af geproklameer dat die regte voorkoms lewensbelangrik is terwyl sy vir altyd gelukkig lewe.
Met haar neus in haar dogter se besigheid.
Maar dís ’n ander storie.
In hierdie stadium dink Cheryl ernstig daaraan om na ’n goedkoper blyplek te trek. Haar argument was altyd: Kyk net hoeveel kan ek spaar deur so naby aan my werk te bly! Dit het net ’n paar maande gevat om te besef dat haar woonstel se huurgeld dubbel die bedrag is wat sy aan petrol moes bestee toe sy nog in haar ma se huis in Roxy gebly het.
Ná haar kursus in haarkappery en grimeerkuns aan die tegniese kollege het sy deur ’n vriend van ’n vriend vir Lisa le Roux leer ken, wat destyds by e.tv gewerk het. Eintlik is hulle meer tjommies as hegte vriende, maar drie jaar gelede is Cheryl die pos van haar drome aangebied – Lisa het besluit om te trou (die baba reeds op pad) en Cheryl is nadergehark vir haar pos by e.tv. Op ses-en-twintig het sy dit met albei hande aangegryp en so gou as moontlik haar naam op die stippellyntjie geteken. Nou is sy deel van die permanente personeel as stileerder en grimeerkunstenaar, een van die groep, ’n mede-toiletspoeler.
Blootstelling aan die hoë lewe van die rykes en die glamour en glitz van die vermaakwêreld was meteens binne haar bereik, iets wat sy jare lank begeer het. En natuurlik was die geld ook nie te versmaai nie.
Nou klink sy weer soos ma Dulcie . . .
Die beste van haar werk is dat sy net vier dae ’n week werk, al word sy soms ingeroep om uit te help. Twee maal ’n week werk sy as vrywilliger by FreeMe, ’n rehabilitasiesentrum vir wilde diere in Paulshof. Daar kan sy haar verlustig in die groot liefde van haar lewe (naas Ma en Ashwin), naamlik diere.
Maar een ding het sy by haar ma geleer: Maak nie saak hoe arm, platsak of bankrot jy dink jy is nie, jy kan altyd iets wegbêre vir ’n rainy day. Dis presies wat sy al die jare gedoen het, en dié neseiertjie het al aansienlik gegroei. Sodanig dat sy ’n oorsese trippie saam met haar beste vriendin, Dae-Yung Kim, beplan. Om die waarheid te sê, hulle plekke op die vliegtuig is reeds bespreek.
Dae met die laggende oë is op vier-en-twintig afgesmeer aan ’n ryk ou man, ene meneer Lee van die Koreaanse dorp