Sy kry Chopin se Études, opus 10 en 25, uit die rakkie langs die klavier en maak ’n paar aantekeninge in potlood waar Leon tegnies nog kan verbeter. Dan begin sy uit haar kop Beethoven se “Tempest” speel. Die eerste en tweede beweging. Die stormende begin, die stadige, sombere musiek wat daarop volg.
Sou Frans êrens iets van ’n vroeë dood aangevoel het dat hy ’n voorliefde gehad het vir hierdie tragiese stuk? Wanneer die verlange haar oor is, speel sy dit vir hom. Vir die man wat meer as ’n eggenoot was, haar metgesel, haar maat. Vir haarself, wat agtergebly het in die alleenhuis.
Sonder om te dink begin haar hande aan Brahms, maar sy stop toe die klanke registreer. Dis haar pa se ideale komposisie. Veral nou wil sy nie met hom gekonfronteer word nie, ook nie met die kanker wat hom stadig maar seker opvreet nie; die chemiese gif wat hom so siek maak dat dit nie die moeite werd is om te bly leef nie.
Toe Leon klaar is met die les die middag, staan en kyk sy hoe hy met die fiets die straat afry. Die suiwer klanke van sy spel hang soos ’n volmaakte borrel in die vertrek. Sy kyk na die muurhorlosie. Sy sal haar moet roer; met Leon duur ’n les altyd langer as die vereiste uur op ’n keer. Maar elke keer wanneer sy na hom luister, weet sy sy was reg: om ’n pad oop te maak vir iemand wat wél op die verhoog hoort, is nie minder as om self ’n konsertpianis te wees nie.
Jan Staal het gesê seweuur is goed, hy sal ’n bottel sauvignon blanc in die yskas koud maak; sy kan maar net sit en kyk terwyl hy in die kombuis werskaf.
Voor die klerekas staan sy onseker. Wat trek ’n mens aan as jy vrou-alleen by ’n man-alleen gaan eet? Sy voel sy moet haar ’n bietjie optooi om die neerdrukkende onderwerp van Bea te balanseer, maar sy wil ook nie die verkeerde indruk skep nie. Dit moenie lyk of sy haarself doelbewus “mooigemaak” het nie.
’n Wit romp, een wat effens wyd uitskop, ’n T-hemp met wit en swart motiewe. Sy kyk in die spieël. Is die nek nie te laag uitgesny nie? Wanneer sy haar skouers na mekaar toe buig, vorm daar fyn rimpels in haar hals.
In Nuweland soek sy later na die straat; die randsteentjies se benaminge is dof en party ontbreek heeltemal. Maar sy sien die groot plataanboom op die hoek wat Jan Staal as baken aangedui het. Nommer 7 is ’n mooi, outydse huis in Georgiaanse styl. Voor is ’n prieel wat eindig waar die tweede verdieping begin; die blare van die wingerd is reeds rooi aan die verkleur.
Dit sukkel ’n bietjie om die hekkie oop te kry, die hout is geswel van die reëntjie twee dae gelede. Sy loop met die paadjie van houtblokke na die voordeur, lui die klokkie. ’n Hond blaf. Toe die deur oopgaan, glip die labrador uit en begin haar besnuffel.
“Wag nou, Kallie!”
Maggie sit haar hand op die hond se kop. Die reun kyk haar aan met al die vertroue wat in ’n hond se oë kan lê.
“Toemaar wat, los hom. Hy pla nie. Die foksterriërs van my bure se opgewondenheid is vir my soms erg, maar labradors is sulke liewe diere; ek het self een.
“En, o ja, Jan – hallo!”
Hy lag. “Naand, Maggie. Welkom. Jy lyk mooi.”
“En as ek nie goed genoeg gelyk het nie, was ek dan ook nog welkom?”
“Die óú Maggie,” merk hy op. “Vinnig met daai snipmond, nes ek jou onthou. Kom binne. Dis ’n irrelevante vraag – maar goed, dan was jy nog altyd welkom! Ek is bly dat jy nog steeds jou spark het. Ons seunskinders was destyds tog so bang vir daardie skerp tong van jou.”
Sy wil vra: En is jy nou nog bang? Maar sy keer haarself. Dis te eie; sy kan haar nog nie sover kry om op dié manier met ’n man te skerts nie. En sy wil nie.
Op die teëloppervlak langs die stoof staan houers met kruie en speserye uitgepak. Hy maak die bottel oop, skink vir haar ’n glas van die sauvignon blanc in en gee dit vir haar aan.
“Kom, ek skuif die stoel, dan kan ek jou darem sien terwyl ons praat en ek besig is met hierdie gekokery van my. Ek is nie die heel beste kok nie, maar ek kan darem iets aanmekaar slaan.”
Hy skink vir hom ook van die wyn en begin die wortels se skilletjies afmaak met ’n gleufmessie.
“Kan ek nie help nie?” Dit voel vreemd dat ’n man vir haar kosmaak. Frans was baie dinge, maar behalwe om vis en vleis te braai, was hy beslis nie ’n kok nie.
“Nee wat, sit jy maar. Ek raak net deurmekaar as ek tussenin moet sê wat jy moet doen. Ontspan. En vertel my nou ’n bietjie meer – van Mostert wat jy wil besoek. En hoekom. Ek is tog nog in die duister na nou die dag se gesprek.”
Dis moeilik. Hoe vertel sy hom sonder om te sê wat regtig die rede is? Buitendien, hy sal Mignon dalk nie eens onthou nie. Sy was nog so jonk toe hulle weg is uit Kuilsrivier.
“Bea het dertig jaar gekry,” sê sy, “maar dit weet jy. Dit het my destyds verskriklik ontstel. My Gerrit-kind was toe so tien, elf.” Sy bly stil. Alles wat sy in die verbygaande jare ervaar het, het ’n ander perspektief begin kry. Ander kleure as swart of wit.
“Maar jy weet hoe dit is – die tyd gaan verby, ’n mens vergeet. Vir jare het ek nooit weer daaraan gedink nie. Tot …”
“Tot?” Hy draai om, die butternut wat hy opgetel het in sy hand.
“Wat hét dan gebeur dat jy met Bea Mostert wil praat? Ken jy haar regtig nie? Is sy regtig nie familie nie, ook nie verlangs nie?” Hy kyk afwisselend na haar en na die butternut waarvan hy die skil in repies met die messie afhaal.
“’n Mens hoef jou nie te skaam as jy mense het wat in die gevangenis is nie, Maggie. Jy is nie vir hulle dade verantwoordelik nie. Maar meer nog: ek dink soms mense besef nie hoe maklik dit is om agter tralies te beland nie. Jy ry iemand raak, dis ’n ongeluk, maar jy het dalk net-net te vinnig gery. Iemand het oor die straat voor jou ingehardloop, maar jy het alkohol in jou bloed gehad. Die persoon sterf. Manslag. Daar sit jy vir ’n paar jaar – as jy nie ’n goeie prokureur het nie.”
Sy draai na Jan Staal toe. “Nee. Dis nie familie nie. Ook nie iemand wat ek ken nie. En ek kan jou nie eintlik sê waarom ek met haar wil gaan praat nie, moet gaan praat nie. Of ten minste, ek sal verkies om dit nie te doen nie. Nie nou al nie. Ek is jammer. Sal jy dit kan probeer verstaan, asseblief, Jan?”
In haar eie ore klink haar woorde pleitender as enige wat sy haarself al hoor sê het.
Die pan met die uie wat hy ’n rukkie tevore op die plaat gesit het, begin warm word. Die reuk stuif in haar neus op. ’n Vlietende sekonde sien sy haar ma met die voorskoot aan soos sy vroegaande voor die stoof gestaan en kosmaak het.
“Dis moeilik. En vreemd, Maggie. Maar, dis orraait, ek gaan jou glo dat jy wel ’n goeie rede het. Deur die jare het ek my instink leer vertrou, en iets sê vir my ek moet hier help. Moet my net nie drop nie. Ek sal ’n voorlopige besoek vir jou reël, en dan kan jy sien hoe dit gaan, oukei?”
Hy haal die pan van die stoof af, rangskik die vis en groente op mooi borde voordat hy dit neersit op die tafel waaroor hy ’n doek met fyn, wit kantrandjies gegooi het; gaan sit dan oorkant haar.
“Dis lekker om ’n slag geselskap te hê. Gesondheid!” Hy lig sy glas, klink dit teen hare.
“My ma se handewerk,” merk hy op toe hy sien hoe Maggie die kant tussen haar vingers neem en daaraan voel.
“Dis mooi. Iets wat ’n mens vir jou kinders moet laat kry.”
“Ek en Tertia het nie kinders saam gehad nie,” sê hy. Daar is ’n taboeklank in sy stem.
Sy soek na iets om te sê, om weg te kom van die verbode terrein. Maar wat uitkom is iets wat sy nie beplan het nie.
“Onthou jy vir Mignon?” die woorde wip van haar tong af voor sy dit kan teruggryp. Dis ’n vraag wat sy nou nie ongedaan kan maak nie, wat sy verder sal moet verduidelik.
“Mignon wat saam met ons op laerskool was? Die Jehova?” Hy weet onmiddellik; hy onthou die etiket, dink sy.
“Ja,