Toe sy klop, kom maak hy die deur oop.
“Maggie. Kom binne, kom sit. Dis goed om jou te sien.”
Hy trek die blou gestoffeerde stoel duskant die lessenaar vir haar uit en gaan sit in die hoë lessenaarstoel aan die ander kant.
“So, waarmee is dit wat ek jou kan help?”
Dis nie net die breë houtblad wat hulle skei nie; daar is wêrelde tussen hulle. Kan sy van hom verwag om te begryp dat sy hierdie Bea-vrou moet opspoor? Hy sal haar uitlag as sy vir hom moet sê Mignon het vir haar ’n boodskap gelos om ’n gevangene wat sy nie eens ken nie te gaan opsoek.
Maar hy sit doodstil na haar en luister. Sy arms is rustig, lossies oormekaar gevou. Hy knip sy blou oë soos iemand anders sy kop sou knik om te wys hy begryp. Dis of hy regtig hoor, of die dringendheid in haar stem hom werklik raak; of hy besef dat sy nie ’n keuse het nie, dat sy hierdie ding móét doen.
Sy begin praat oor Bea, maar die deel oor Mignon se opdrag laat sy weg. Dis iets net tussen hulle twee. En hoe verduidelik sy?
Toe hy begin praat, kyk hy haar reguit in die oë.
“Dis teen die regulasies, Maggie; na regte mag ek jou nie eens sê waar die vrou haar bevind nie, selfs al sou ek weet. Ek het ook nie meer regstreeks iets met die gevangenes te doen nie, my werk is merendeel administratief. Maar ek gaan jou tog probeer help.
“Ek begryp nie mooi hoekom jy haar moet sien nie – jy sê dis nie familie nie, dis nie ’n vriendin nie – eintlik ken jy haar nie. Maar ek kan sien dat jy baie gedetermineerd is hieroor.”
Die foon skril tussen die bastone van sy stem deur. Toe hy klaar gepraat het, maak hy verskoning. “Jammer, dis die vergadering waarvan ek gepraat het. Ek sal moet gaan, maar ek weet nou wat jy wil hê. Ons sal weer praat.”
Hy loop met haar saam tot by haar motor, hou die deur oop terwyl sy inklim. “Skryf so gou moontlik ’n amptelike brief, noem maar dat jy musiekagtergrond het, en dat jy graag sal wil help met die koor, dit lyk my die beste plan om mee te begin. Later neem ons dit verder. Ek sal intussen kyk of ek ’n goeie woordjie vir jou kan doen.”
Daar kruip ’n laggie in sy oë. “Ek neem darem aan jy het nie planne om die vrou van kant te maak nie.”
En toe met ’n ernstiger, effens vraende kyk: “Of hoe …?”
Sy weet nie of sy haar moet vererg en of sy moet lag nie. Op pad terug bly sy dink aan die vreemde opmerking. Jan Staal het ’n aweregse sin vir humor ontwikkel – hy behoort darem te weet sy sal die vrou nie skade aandoen nie.
Terug by die huis wil die hek weer nie oopskuif nie. Beauty moet haar vanuit die sitkamer voor in die straat kan sien staan en die huis se kontrole druk, want opeens begin die hek tog beweeg. Sy staan met ’n opvryflap by die swaar mahoniebuffet toe Maggie van die agterdeur se kant af inkom; sy sing ’n Sjangaan-liedjie uit haar pa se land. Van moeders wat hulle kinders prys, hulle terugverwelkom by die huis, so het sy vir Maggie verduidelik toe sy eendag met Gerrit en sy vrou Françoise se foto’s voor haar gesit het. Kyk, hier is my kinders weer – Thimbya rimbya thimbya rimbya ku veleka i vukosi – hulle het my trots gemaak; o, kyk net my kinders, julle ander mammas, my kinders het huis toe gekom!
Sy hoor die verlange in die vrou se stem. Daar kom ’n knop in haar keel sit; dis of Mignon se dood die verlange na Frans en ook haar Gerrit-kind laat verdubbel. Die internet en e-posse kan nie die plek inneem van arms wat jou vashou nie. Selfs nie al kan sy hom met Skype deur die kamera se oog sien nie. Soms is dit eintlik erger: die sien en die weet, maar die onhaalbaarheid om wat werklik lyk aan te raak.
Sy maak tee, gaan sit een beker langs Beauty neer. In die blink wit van die oë wat na Maggie kyk, spoel die donker irisse weemoedig; hulle sien ’n land van armoede soos wat sy dit vir Maggie geskets het, maar ’n plek waar almal van dag tot dag vir mekaar sorg dra.
Haar stem en die melodie draal nog in die sitkamer toe Maggie na die studeerkamer loop. Frans se lessenaar het hare geword. Sy stoel is die een waarin sy gaan sit wanneer sy nodig het om te dink en te probeer verstaan.
Langsaan staan Mignon se kassie met die papiere in die eenvoudige geel omvoulêer wat sy die oggend nog vinnig in die laaitjie gedruk het. Sy trek dit oop, haal die pak uit, sit dit langs die verkreukelde papiertjie met Mignon se woorde wat sy uit haar handsak haal.
Haar Ouma-Plaas het altyd gepraat van ’n gestorwende se “wil”, net so uit die Engels vertaal. Nou begryp sy. Dit was Mignon se wil, dit is soos sy dit wou hê. “Jy sal sien,” het sy destyds gesê, die middag toe sy saam met haar pa en ma weggery het uit Kuilsrivier.
Maar wat is dit wat sy nog wou skryf? Die woord wat sy doodgetrek het? “Al …” – en toe besluit het om dit tog nie te sê nie. Al wát …?
Mignon se gedagtes is soos die items in ’n Pandora-boks. Maggie se vingers vou die skutblad om; haar oë raak aan die dood, maar ook aan die lewe van Mignon. Net só kan sy uitkom by dit wat heel onder lê; die laaste onthulling in die boks, die hoop. As daar so iets is.
Ek moet begin praat. Ek moet begin praat. Ek moet begin … praat.
Dis asof Mignon nie kon besluit watter perspektief die belangrikste is nie. Die eerste bladsy is ’n herhaling van die een sinnetjie oor en oor. Die letters al skewer, al slordiger. ’n Eggo van die koorsagtige poging waarmee sy die woorde moet uit; die inspanning om terug te gaan in die tyd, om dit weer te beleef.
Onder die laaste gekrapte sinne op die blad is ’n reël gevul met net die woord “ek” – al kleiner wordende, totdat die ink later blote punte is wat teen die regterkant van die blad afloop.
Maggie blaai ’n paar bladsye om.
Ek is nie spyt nie. Dat Ma dood is kan my nie ’n moer skeel nie. Sy het my weggesmyt. En tog. Dit was ’n skok toe ek Marie wat daai tyd saam met my by Stuttafords gewerk het, vanoggend in Pretoria raakloop. Drie jaar al is Ma dood en niemand wat ooit laat weet het nie, nie een van die susters nie, nie Ruben nie, of José.
Maggie hoor Mignon in die sinne op die blad, sien haar asof sy voor haar sit met die pen in die hand. Die pinkie van haar Getuie-maatjie het skeef aangegroei nadat sy een oggend voor skool na ’n seun geklap het en twee vingers teen die skoolbank gebreek het. Die volgende paar weke het sy ’n lap om haar hand gehad, self omgedraai. Haar ma het haar nie dokter toe geneem om die vingers te spalk nie.
Die spul Amerikaners het soos bedwelmde vlieë voor oompie Russell geval. Fokken bedrieër. En Rutherford, met die titel Judge wat hy hom toegeëien het. Slimmer en inhaliger nog as die eerste een. Koud en afstandelik, so sê die boeke van ander eks-Getuies. Het niemand in my familie ooit verder gedink nie, ten minste probeer kýk waar alles vandaan kom nie?
Hoe is dit moontlik dat die volgelinge nooit die kloutjie by die oor kon kry nie? Nie destyds nie, en nou nog steeds nie. Terwyl die Watch Tower aanhoudend die feite verander en die datums verskuif.
Armageddon. Die eindtyd. Soveel mense wat soveel kere gebuig het voor nuwe datums. Here. Ek bedoel Jehova. Nee, bliksem, tog. 1914, 1925, 1975. Alles gegewens om mense net te verwar en bang te praat. Goddank – nee, wie de hel hét ek om te bedank – maar ek is daar uit.
Dalk is dit vir my die ergste. Ek, Mignon van Mechelen, is die kind van fools. Soos die res van die gebroedsel. Ek weet nie eens wat van een van hulle geword het nie. Gee ook nie om nie. Nie een van hulle het ’n hand gelig om my te help nie … ek het iemand so nodig gehad. Hulle het my gedwing … weggesmyt. Hoop gehad vir Alexa … maar sy sou my laat weet het as Ma … sou sy nog lewe … moes haar saamgevat …
Die sinne raak al hoe deurmekaarder, die taal onsamehangender. Soms is dit of Mignon in een inskrywing wissel tussen ’n paar verskillende persoonlikhede.
So baie opgehoopte goed. Voel of ek opgeblaas is; constipated. Soos een wat te veel turksvye geëet het. Die harde stukke kom nie uit nie,