Suster Ngomezulu trek die lappe rok tot bokant die meisie se heupe op. Die meisie lê met haar kaal onderlyf voor hulle, die knieë dikgeswel en oop, die dye vogtig en ruikend, die mik tussen haar bene ’n onherkenbare pappery van etter en rowe en hare en tot barstens toe geswelde splete vlees.
Die student se asem sak weg in haar bors. Sy het dit nog nooit gesien nie, maar sy wéét wat dit is.
“Uit!” skree suster Ngomezulu vir die drie mense wat nog steeds woordeloos en bewegingloos teen die muur staan.
“Uit hier, julle barbare!” Sy stoot hulle hardhandig in ’n bondel by die deur uit.
“En jy,” skree sy op die student, “gaan roep jy vir nurse Zwane en kom help hier!”
Die student sien dat die suster se skreeuery die skrik in haar eie hart is. Sy hardloop in die kort gangetjie af.
Buite het daar ook ’n kabaal losgebars. Die twee kinders wat die koei moes oppas, probeer om die verdwaalde dier uit die werf te jaag. Die koei hardloop bulkend rond, verby die oop hek, die kinders met uitroepe en stokke en klippe agterna.
Die verpleegster en die student staan aan weerskante van die smal bed. Die meisie se geswelde bene is oopgespalk. Hulle hou elk een van haar warm knieë vas sodat suster Ngomezulu se hande plek het om te werk. Die meisie huil geluidloos, sonder trane. Haar oë is groot en oop, soos ’n dier s’n.
Hulle sien hoe die suster met haar vingers die meisie se stukkende, dikgeswelde skaamlippe van mekaar probeer wegdruk. Met die vingers van haar linkerhand hou sy dit oop, en steek die skerp, dun lemme van die verpleegsterskêr êrens aan die onderkant van die vagina in. Sy knip die stukke tou waarmee die toegroeiende binnelippe vasgewerk is, versigtig los en gooi dit stukkie vir stukkie in ’n staalbakkie wat by haar elmboog staan. Stukke rou weefsel wat soos rowe aan die growwe tou vassit, kom ook los. Die wonde begin bloei. Die suster knip die etterende, vasgekoekte wond oop, tot bo, tot by die ronding waar die meisie se klitoris uitgesny is. Die kind lê roerloos, dit wat tussen haar bene is vir ewig deur rituele kuisheid verwoes.
“Loop jaag die bees en die kinders daarbuite weg,” sê suster Ngomezulu vir die student. Sy kyk nie op van haar werk nie.
Die student staan in die buitedeur en asem groot slukke droë lug in.
Die koei het, die jillende kinders met die stokke al om haar flanke, in die omheining naby die toilet vasgehardloop en met haar agterbene in die slap doringdrade verstrik geraak. Sy staan en skop in die draad sonder om los te kom. Die kinders slaan haar genadeloos oor haar rug en skene sodat sy moet skrik en losruk. Met elke skop sny die metaalpennetjies van die doringdraad dieper in die koei se agterlyf. Die dun vel om die uier en die spene is stukkend en bloederig. Die pasiënte onder die boom sit die petalje met groot belangstelling en dophou.
“Suka!” gil die student op die skreeuende kinders.
Hulle kyk om en sien haar in die deur staan. Hulle gooi die stokke neer en hardloop weg. Die koei staan nog steeds en skop in die draad. Sy loop daarheen.
“Kon julle nie die kinders gehelp het nie?” raas sy met die klompie mense in die koeltes van die bome. Hulle kyk haar doodstil aan.
Sy sak op haar knieë neer en begin die drade om die dier se bene loswoel, koes toe die een been skielik losruk. Sy ruik die beesreuk van die koei se natgeswete lies hier teen haar, sy ruik die reuk wat van die sinktoilet af aangewalm kom. Dit ruik opeens vir haar vars en skoon.
“Jou simpel fokken dom koei!” skel sy op die dier en pluk die laaste drade los.
’n Kind en ’n vis
Die kind het dit reggekry om ’n vis te vang.
Die hele somer lank het hy die vis in die vlak, modderige water van die Siyayirivier dopgehou. Hy het geweet die vis is daar, want hy kon die groot lyf in die water sien roer. Die vis was ’n donkerder, lui skaduwee tussen die graswortels en palmiete en die sagte modder wat hy met sy vinne opgeskep het. En toe die kind eers weet van die vis, het hy naderhand presies geweet waar om hom te soek tussen die riete en grasse. Die vis het nooit verder geswem as die bog waar die klomp riete gegroei het nie, hy was altyd daar êrens. Hy was die donker ding in die vlak water, wat blitssnel en met ’n skielike warreling van modder kon wegskiet as die kind hom met sy knopkierie probeer steek het. Daar was dowwe kolle op sy lyf wat die kind kon sien as die son hom reg vang.
Die dag toe die kind die vis die eerste keer gesien het, het hy op sy maag teen die biesiekant van die Siyayi gelê en met sy hande in die water gespeel. Hy het alleen agtergebly op die hardgebakte rivierwal toe die ander abantwana van die stat verder met die rivier afgeloop het om voëleiers uit die neste in die rietbos te gaan haal.
Mtethu, jou luiaard, het hulle hom gespot terwyl hulle wegloop.
Pasop vir die krokodille wat jou gaan vang, ons sal jou nie kan help as hulle kom nie, het hulle gelag.
Hy kon hoor hoe hulle al verder wegraak, hoe hulle praat en skree en met stokke die bome se blare loop en afkap. Die brak met die spits ore is ook saam, die kind kon kort-kort sy skerp blafgeluide hoor. Later kon hy nog net die kapgeluide van hulle stokke hoor.
Hy wou nie saam nie. Hy het lekker op die grond gelê, sy kop op sy elmboog gestut en die ander, beweegliker hand in die water. Op die plek waar hy gelê het, was die wal skerp en die water amper reg onder hom, sodat sy hand gerieflik afgehang het. Die son het lekker op sy rug gebak, in sy kopvel ingekriewel. Die water was lou om sy hand, sy vingers vryf drywende wortels van ’n waterplant. Hy het die bewegende skaduwee van die watervlak probeer vang, die sonlig deur sy vingers laat roer.
En toe het die vis hom gebyt.
Die kind het orent geruk en sy hand teruggepluk. Hy was net betyds om te sien hoe die groot vis onder die watervlak, reg voor hom, skerp op sy maag draai en met ’n warreling van vinne en stekels tussen die graswortels en die biesies wegskiet, diepwater toe. Hy kon duidelik sien hóé groot die vis was. Groot.
Hy het horterig begin huil. Nie oor sy vinger seer was nie, maar omdat dit gebyt is. Oor die skrik. Oor die ding in die water.
Terwyl hy na sy vinger kyk, het hy gedink aan die groot, plat bek van die vis. Hy het hom die harde bek om sy hand verbeel, die skerp tande om sy arm, sy skouer, sy hele kop.
Hy wou agter die ander kinders aan hardloop, want die vaak was nou heeltemal uit sy lyf. Maar toe sien hy weer die vis.
Dié het stadig en lui teruggeswem gekom, en weer tussen die plante van die vlakwater in die modder ingesak. Die vis se vinne het skaars geroer. Hy het weggeraak, totdat die kind nog net gewéét het van die vis daar onder.
Die kind was bang vir die vis.
Hy het gedink aan al die kere wat hulle al deur die rivier geswem het, wat hulle mekaar in die vlakwater gejaag het en handevol modder opgeskep het om mekaar te gooi. Hy het gedink aan die groot vis in die modder wat van die kinders weet, en nog altyd daar was as hulle geswem of gespeel het. En aan die stekels op die vis se plat kop.
Toe die ander kinders terugkom, het hy nog steeds daar gesit en afkyk in die water. Hy het nie weer die vis gesien nie. Nie daardie dag nie. Hy het ook nie die ander kinders vertel nie.
Die kind het begin om die vis elke oggend te voer. Soggens het hy die laaste brandsels van die vorige aand se pap uit die pot gaan krap, die harde kors met ’n bietjie water natgemaak, en dit dan tussen sy vingers en handpalm gedruk en gedruk totdat dit ’n stywe bol was. Hy het gewag totdat die ouer kinders skool toe geloop het, totdat hy hulle nie meer in die voetpad tussen die heuwels kon sien nie, en dan stilletjies water toe gegaan. Hy en die brak.
Die kind het geweet waar om na die vis te soek. Die vis was gewoonlik die donker kol waar die son tussen die palmiete op die water gebrand het. Hy het die bol pap in stukkies opgebreek en dit naby die vis se lêplek in die water gegooi. Die pap het eers op die water gedryf, wit spikkels wat sag en voos word, en dan onder die oppervlak insak. Die laaste stuk pap het hy altyd vir die brak gebêre. Of as dié veld in was, het hy dit self geëet.
Partykeer het die spikkels pap roerloos in die water