Helena voel haar haarwortels prikkel. Al het Stoffel Retief ook geen bybedoelings nie, behoort hy nie te veralgemeen nie, asof sý vir die Kaapse weer verantwoordelik is.
Nietemin glimlag sy maar terug. “Ek ken Goodwood nie, oom.”
Sy was in die stad op kollege; die kollegestudente se uithangplekke was Seepunt en oor die nek Clifton en Kampsbaai toe. Met hul laaste sjieling anchovy toast gaan eet by die Waldorf in St. George-straat op ’n Saterdagoggend, waar hulle kon sit en luister na musiek. Basil Metaxis se orkes en die sanger Maurice Stoller: “Begin the Beguine”, “Bamboo” . . .
“Ai, Stoffel,” kom tant Nelie tussenbeide. “Jy het jou laat ompraat van die Freemantles, en nou pak jy dit op die wind. Wat van al die vars vrugte en die soet muskadel wat ons saamgebring het?”
Sy plaas haar hand op Helena se arm. “Die water was wel effens koud, dis mos nie Durban nie.”
Helena sou later agterkom dat die hele Vrystaat winters optrek na Amanzimtoti.
Stoffel Retief, wat blykbaar besef hy wen nie hierdie rondte nie, nooi sy gaste in. “Ja, wat kuier ons op die stoep? Stap voor, stap voor. Laat hulle vir ons koffie bring.”
Helena sloer en kyk. Grênd het sy ook al gesien, by die Frosts; koper en silwer en glas, matte en skilderye en gordyne; meubels; ’n klavier van rooshout waarop mevrou Frost vir Vilna lesse gee.
Dis ’n klas van sy eie dié: boeredeftigheid. Die sitkamer is effens somber, met swaar meubels en blink vloere, die luike toe agter weggebinde gordyne. Koel in die warm weer. Dit word waarskynlik nie dikwels gebruik nie.
Die eintlike kuierplek is die eetkamer, rondom ’n tafel met sitplek vir ten minste twaalf mense. Stinkhoutstoele. Helena herken die hout; die slagter op Vollemink het ’n kapblok van soliede stinkhout, ’n stomp wat oom Joos so ongeërg gebruik dat dit vreemdelinge verstom laat.
Die buffet, wat omtrent ’n hele muur beslaan, is nie sommer enige ou dresser nie. Donker hout met ’n gewelf versier met laaitjies en rakke waarop outydse porselein uitgestal is wat in klein spieëls weerkaats. Niks oordadig nie, maar fyn en oud. ’n Outydse olielamp met ’n gekartelde pienk skerm hang uit die dak. ’n Tafel met twee gemakstoele en chaise longue, ’n radio en tydskrifte en boeke vul een hoek van die vertrek.
Familiegoed, soortgelyk aan dié in hul eenvoudige voorhuis, wat aan haar ma behoort. ’n Kiaathouttafel en Sandveldse lemoenhoutstoeltjies: ’n lae stoeltjie, handgemaak, met ’n riempiesmat. Seldsaam, het meneer Meyer gesê, so ’n volledige stel, en oor die botterwit hout, glad van baie jare se gebruik, gevryf. Hy sou dit wou koop, maar daar skop Jas toe vas. Die skoolmeestertjie moenie dink hulle is verleë oor sy geld nie. Jas Burre het self een pond tien in die bank!
’n Kaalvoetvrou dra koffie in. Die mans praat oor die weer. Die droogte van die vorige jaar, toe die kommandowurms se knieë deurgekruip was op soek na ’n grasstingel, so het Felix die mense hoor vertel. Ja, dit was kwaai. Die reën kom vanjaar op die regte tyd.
“Die mielies is mooi. September al geplant,” gesels oom Stoffel.
Helena roer suiker in haar koffie met ’n swaar silwerlepel wat teen die kant van die koppie rinkel.
“Chris?” hoor sy Felix vra.
“Hy is al die hele week doenig op Dewet om die koring af te kry. Voor die reën hom vang en dit vrotpootjie kry. Daar is ’n klompie skaap ook en jong tollies. Die man woeker so aan die een kant . . . Dis net dat dit ver is, en ’n onkoste om die implemente oor en weer te karwei. Maar nou ja, met Nelie aan sy kant wen hy. Hy saai die stukkie koring spesiaal vir sy ma.”
Tant Nelie glimlag vergenoeg. Haar hare is agteroor gekam soos dié van ’n man, dit krul in haar nek. “Los maar vir Chris én my lappie koring. Dis my baba, sê ek altyd, al slaan die hael dit partykeer plat.”
Die kinders is aan die kriewel, die babatjie knies. Dis huistoegaantyd. Felix word bedank vir sy moeite om die pille te bring.
“Ons sien julle tog seker weer voor Kersfees, of gaan julle ’n bietjie weg?” vra tant Nelie.
“Nie vanjaar nie. Ons kuier maar so om die huis.” Felix tel vir Koekoe op.
“Chris sal spyt wees hy het julle gemis,” groet oom Stoffel.
Die aangeleentheid rondom Kersfees is blykbaar reeds uitgepraat tussen Anneke en Felix. Op pad terug wonder Helena of sy iets daarmee te doen het dat die Venters nie planne het vir so ’n belangrike tyd nie. Dit lyk nie of die twee kleintjies vir hulle ’n probleem is nie. Anneke borsvoed oral onder ’n doek, en Siena sal seker saamgaan om te help oppas. Dis eerder met háár dat hulle nie raad weet nie.
Hoe laat verstaan sy hulle dat sy nie ’n vyfde wiel aan die wa wil wees nie? Basies is sy gewoond daaraan om binne perke haar eie gang te gaan. Op Vollemink het die meisiekinders saans in ’n groep afgesit kafee toe vir ’n ice-cream soda, of bioskoop toe, of om te gaan dans. Sommer op ’n stuk gladde sement op maat van grammofoonmusiek as dit na hóé lyk.
Die twee jaar in die meisieskool was hulle wel onder streng toesig, maar op kollege het hulle meer vryheid gehad. Sy sal die jolyt mis.
Toe Helena ’n ronde cheddarkasie by die kaasfabriek gaan bestel om huis toe te stuur, en Aliet Gresse wat by versendings werk haar vra of sy nie lus het om die Woensdagaand by hulle op Rose Vale, waar sy woon, te kom kuier nie, willig sy dadelik in. Dit word gereël dat die ouens van die hotel haar sal kom oplaai.
Aliet laat Helena aan ’n speelse jong rob in ’n olierige hawekom dink. Stil bruin oë, gladde blink vel, hare op nommer twee afgeskeer.
“Die boontjiesop-opskop,” terg Felix. “Pas maar op!”
“Ek sal oukei wees, ek kan na myself kyk,” verseker sy hom.
Hulle kuier die aand op die stoep, waar musiek speel. Die mans het wyn gebring, en brandewyn. Hulle drink en dans en eet inderdaad boontjiesop, wat heel smaaklik is.
Omdat sy nuut is, trek Helena die aandag, is sy vir ’n oomblik die middelpunt van die geselskap. Haar bry laat haar onderdeur kom, en die skollietaal waarmee hulle haar vereenselwig, wat die Capeys praat: djy en djou en djille. “Djille sta’maak ’n biesem teen i’ mier!”
Die maklikste manier is om maar saam te speel. Onder gelag word sy goedgekeur.
Daarna is die ys gebreek en kuier hulle lekker saam. Sy bly egter in haar pasoppens, want party van die mans raak aangeklam, en sy is afhanklik van ’n rygeleentheid. Sy self was so nugter soos ’n spook toe sy ná een in die bed kom, kan sy aan die Venters rapporteer.
Dit laat haar wonder oor die braaivleis by die boeresaal ná die tennis Saterdag. Felix speel ook, en neem vir Anneke en die kinders saam. Hulle sal nie vir die dans bly nie, maar dring aan dat Helena ook kom.
“Dis heeltemal informeel,” sê Felix. “Dit maak nie saak as jy nie ’n maat het nie. Hulle eet en drink en skoffel in die bondel. Ons stuur iemand om jou te kom haal.”
Sy moes iets van dié aard verwag het, nogtans lui die naam Chris de Wet nie ’n klokkie toe hy hom kom aanmeld nie. Hy gee die indruk van nog nie heeltemal uitgegroei te wees nie, groot met breë skouers, smal heupe, sterk nek, ligbruin oë en hare. Aan die jong kant, beskeie, nogtans met ’n stewige handdruk wat darem nie haar hand verbrysel nie.
Hy is ’n rugbyspeler wat vir die geselligheid gekom het, om te gesels en te eet. Hy speel ook nie tennis nie, is ’n skut wat aan die skietvereniging behoort. Nee, hy dans nie, maar hy gee glad nie om as sy wil nie. Staan met ’n bier by die vuur, keer ’n paar tjops en wors op die rooster om, kry sitplek op ’n stomp en bring vir haar ’n bord vleis en koffie.
“Daar’s brood