Hoogty. E. Kotze

“Jy is so moeg en vaak dat jy dit later nie meer weet nie, jy gaan maar net aan en aan. En net voor jy dink nou kan jy nie meer nie, is dit verby. Dan slaap jy ’n dag en nag om. En eet ’n bees op. Dan moet jy hoor hoe spog die manne onder mekaar.”

      Met mielies en koring en lusern en tef en korog vir die diere . . . “Wat van ’n blom vir julleself?” lok sy hom uit.

      Nie dat sy juis kan praat nie, sy wat agter ’n skuins, mankoliekige morning glory-heining grootgeword het, tussen skeelpietpolle en hondepisbossies. En sestien was voor sy ’n japonikaboom gesien het.

      “My ma het darem ’n paar rose op Dewet gehad. Weet jy dalk iets van snoei en pesbestryding? Dan kan jy ’n kwekery begin en ek los jou daar in die ou huis tussen die spinnekoppe en vlermuise. Ek bring een maal ’n week vir jou melk en botter en mieliemeel . . .”

      “. . . en ek boer met groente. Ek laat Simon die grond omspit en ons plant ertjies en boontjies en skorsies en kool . . .”

      “Om wat daarmee te maak?” keer hy die woordevloed.

      “Om te verkoop. Jy kan die hele Grenspan voorsien van vars produkte, en genoeg vir julle én jul werkers oorhou. En eet.” Sy voel haar mond water vir vars groente.

      “Volleminkie!” lag hy haar entoesiasme weg. “Jy weet nie hoe swaar ek in die koshuis gekry het nie. Tamaties en beet kan nog gaan, maar al groente wat ons eet, is rys. En Fransiena maak marog gaar, dis amper soos spinasie. Maar dankie.”

      Hoe is dit moontlik? Selfs in daardie onvrugbare grond, half aangemaak met seesand, sien haar ma kans vir tuinmaak, móét Cora plant. Lei sy boontjies op teen ’n stellasietjie van palmietstokke, lê patatranke in. As die erdvark of die molle dit nie kom uitdol nie, kry sy die wind op ’n ander manier van voor.

      “Dis nie jou grond nie,” brom Jas Burre, en nie lank nie dan is hulle aanmekaar – oor die erfplaas wat op ’n ondergrondse meer dryf, waaruit hulle vandag ’n fortuin kon gemaak het, noudat die boere aartappels met spilpunte besproei. Wat Jas vir ’n appel en ’n ei verkwansel het.

      “Vir ’n skuit waarmee ek my lewe maak. Ek dol nie uintjies nie. As jy só voel . . .” Dit skeel niks of hy pluk ’n handvol note uit sy agtersak. “Dè, loop koop terug jou kamstige grond van daardie skelmagtige swaer-ding van jou. Vat pad!”

      Daar is dinge waaraan ’n mens liefs nie moet karring nie.