Prins Edward en sy ander vriende uit die adelstand het ’n sondebok nodig gehad, en Mannheim uit die kolonies – Mannheim uit Afrika – was die aangewese swaap om te blameer.
Karl en nog twee van hul groep is geskors, alhoewel al drie van hulle betreklik onskuldig was aan die perverse verloop van die aand. Wat Karl met die grootste bitterheid vervul het, was die feit dat prins Edward, wat die werklike belhamel was toe dinge begin handuit ruk, feitlik skotvry van die petalje afgekom het, behalwe dat hy glo darem streng berispe is deur koningin Victoria.
Vir Karl het dit die einde beteken van die wêreld waarin hy vir die eerste keer sedert die dood van sy moeder ’n mate van aanvaarding gevind het, ’n wêreld waar hy ingepas het en waar hy gelukkig was.
Sy pa het hom beveel om dadelik terug te keer. Die bevel was onomwonde: sy passaat na Suid-Afrika was reeds bespreek, en hy sou ’n geringe toelaag ontvang om hom deur te sien op sy reis. Alle ander toelaes is summier stopgesit en sy bankrekening is bevries. Karl het in sy laaste paar dae in Oxford baie gou uitgevind dat om geldloos te wees in die kringe waarin hy beweeg het, so goed was as om melaats te wees.
Uit die myngrag se rigting klink die skel gelui van die skofklok. Karl klad die laaste inskrywing met sand uit die sandbakkie en kom verlig orent. Vyfuur. Uiteindelik! Sam, sy getroue ou Sam, sal nou enige oomblik deur die mynhekke aangery kom om hom op te laai.
Ná die gedwonge aandete wat hy saam met die ou man moet nuttig, is die aande darem nog sy eie. Sy pa het weliswaar probeer om sy aande ook in te palm, maar elke keer wat hy Kurt vergesel het, het Karl gesorg dat hy die een of ander spektakel van homself maak om sy pa in die verleentheid te bring. Hy het óf te veel gedrink óf die gasheer en gasvrou gekritiseer. Afgesien daarvan dat Kurt hom een aand ná so ’n petalje met die vuis bygekom het, het die ou Mannheim spoedig opgehou om sy seun na die vervelige sosiale geleenthede te dwing.
Karl hoor die bekende geluid van die Mannheim-spaider en haas hom na die kapstok waar sy Harris Tweed-ruitjiesbaadjie hang. Dit was een van sy laaste aankope in Londen, en hy streel ’n oomblik oor die ryk, sagte materiaal.
Heimwee na die stad aan die Teemsrivier, die elegante, boomryke rylane en die huise om Hyde Park oorweldig hom ’n oomblik. Dis waar hy nou meer as ooit vantevore sou wil wees. Dáár, tussen die heerlike gewoel van Covent Garden of die bontspul van Petticoat Lane! So nie, sou hy wat wou gee om die dames van Belgravia, of dié van die stoute Soho-distrik, te vereer met sy teenwoordigheid.
Karl glimlag terwyl hy die baadjie aantrek. Dan lig hy die elegante bolhoed van die kapstok af en plaas dit op sy kop. Hy loop terug na sy lessenaar en trek die skuifpaneeltjie van die geheime vakkie wat hy toevallig ontdek het, oop. Daaruit haal hy ’n silwerbeslaande handspieël en hou dit op sodat hy homself kan sien.
Karl het die fyn, aristokratiese profiel van sy moeder geërf, en ook haar uitsonderlike oë. Hy weet dat hy aantreklik is. Sy slanke, byna asketiese bou en die weerloosheid van sy gelaat faal selde om deernis te wek by dames. Karl is daarby ’n bedrewe minnaar. Reeds vanaf sy dertiende jaar, toe hy sy eerste seksuele ondervinding gehad het met die vrou van een van sy leermeesters, het hy hom daarop ingestel om die kuns van die liefdespel te bemeester.
Ten spyte daarvan, en ten spyte van sy talle seksuele eskapades, het nie een vrou nog ooit daarin geslaag om hom werklik emosioneel te raak nie. Wat Karl aanbetref, is dit die spel van verowering wat hom prikkel en interesseer, veel meer as ’n verhouding self.
Hy laat sak die spieël. Daar was wel een keer iemand wat daarin geslaag het om sy hart te raak … Hy onthou hartseer die beeld van warm sonbruin oë wat lag van onder ’n windverwaaide wit kuif. Hulle was so gelukkig daardie laaste dag saam … Dit was die derde keer wat die dood hom beroof het van iemand wat vir hom kosbaar was.
Karl sug en bêre die herinnering weer diep in sy geheue. Hy plaas die spieël ook weer terug in die geheime wegsteekplek in sy lessenaar. Dit sal nooit deug as een van sy pa se myners die spieël ontdek nie. En niemand mag ooit weet van Clancey nie.
Sam hou die verwarmde handdoek gereed vir sy jong meester om uit die koperbad te klim. Die dampende stoom in die badkamer laat Karl se blonde hare in sy nek krul. Sy donkerblou oë gloei helder onder die digte donker wimpers. Net soos hy kleintyd gedoen het, kom hy gehoorsaam orent uit die bad met sy vergulde bal-en-kloupote. Die water wat op sy glinsterende wit vel skitter, dink Sam, laat hom lyk soos een van die antieke standbeelde wat hy vir hom in sy boeke gewys het. Sy kleinseurtjie het voorwaar ’n man geword, en ’n mooi kêrel daarby!
Karl vat die handdoek by Sam. Hy glimlag breed. “Sam, jy is die enigste een hier wat die moeite werd is!” sê hy. “Sodra ek die dag een-en-twintig is, en ek kry Mamma se erfporsie, dan gaan ek en jy die wêreld vat! Londen, Parys, Italië, die Noordpool as dit moet! Solank dit net ver genoeg is van hierdie stinkende hool van stof en vlieë!”
Hy klim uit die bad uit en laat Sam toe om hom verder af te droog.
Sam se gesig is onleesbaar. “Dis nie meer so lank voor dan nie, my seurtjie, wanneer jy jarig raak nie. Die tyd hy loop al vinniger, noudat jy saam met ouseur werk.”
Sam sien hoe die jong man se gesig verdonker by die noem van sy werk, maar hy ignoreer dit. Hy haal die koningsblou fluweelkamerjas van die koperstaander af en hou dit vir Karl reg sodat hy sy arms in die moue kan steek.
Daar is daagliks toenemende spanning tussen Kurt en Karl, en Sam bekommer hom al hoe meer daaroor. Seur Kurt is ’n regverdige man, maar hy is ook ’n harde man, veral waar dit by Karl kom. Hy kan nie verstaan dat Karl nie soos hy is nie. Nou haak die ou bul en die jong bul aand ná aand horings; Sam Naudies weet dat die dag gaan kom wat die pot sal begin oorkook, en dit sal ’n lelike ding afgee!
“Waarom die frons, Sam?” vra Karl tergend. “Dit laat jou ouer as die sangoma van Happy Valley lyk.”
Sam frons en kyk onrustig op. “Jy was weer daar gewees, seurtjie! Jy’t dan vir Sam gebelowe jy sal nie weer by die Chinaman en die sangoma loop nie.”
Karl lag. “Jy is preuts, my oudste, en bang!”
“Ja, seurtjie, dié ís ek! Bang vir wat met jou sal gebeur as jy neuk met daai mense! As jy daai goed koop wat jou kop van jou lyf af laat dryf, en jou oë se donker word so klein soos die speld se kop, dan vat die duiwel jou by die lyf! Seblief, seurtjie Karl,” pleit Sam, “jy moet daai mense uitlos!”
Karl sien die ontsteltenis op Sam se gesig en sit sy arm paaiend om die groot swart man se skouers. “Ek práát net, man! Natuurlik was ek nie weer soontoe nie.”
Wat Karl nie noem nie, is dat ’n Sjinese koerier nou vir hom sy pakkies kom aflewer. Dit is ’n baie geriefliker reëling, want die afskuwelike plakkersdorp met sy windklokkies wat om die eerste tentedorp opgeslaan is, geval hom bra min.
Opium … vergetelheid … om uit die kru barheid van sy omstandighede te kan ontsnap. Hy rook min, want in Soho het hy mense gesien wat verslaaf was. Hy ken die gevare. Eintlik gebruik hy dit slegs om hom te help om weer kreatief te dink, te skryf. Maar skryf is ’n tydverdryf waarvoor Karl nou minder en minder tyd het vandat sy pa ’n man van hom wil maak. Dit ontbreek hom hier ook aan stimulasie, en opium slaag altyd daarin om die barrikades om sy skeppende brein af te breek.
Hy loop sy kamer binne. Die skildery van sy ma bokant die kaggelrak trek sy aandag soos altyd wanneer hy in sy kamer kom. Dit boei hom. Dis asof die koorsagtige, donkerblou oë van die vrou in haar wit balrok vanuit die skildery met hom kommunikeer. Asof Jutta, gevange in die swaar vergulde raam van die skildery, nog lewe …
“Ek het dié pak uitgehaal, seurtjie,” sê Sam en hy lig die donkerblou aandpak van die staander af op.
Karl knik gelate. Dit sal nie help om Sam te sê dat hy ’n hekel het aan sy pa se pretensieuse gebruik dat hulle ten alle tye vir aandete aanddrag moet dra nie.
Simpel ou parvenu! As hulle in een van die deftige, nuutgeboude paleise teen die hange van