Esbeth voel hoe sy bloos. Sy verskuif ongemaklik op haar voete. Eintlik wíl sy kwaad wees vir hom, maar … wat help dit tog om kwaad te wees as hy kan sien hoe sy bloos? “Ag, natuurlik. Ek … is jammer oor my opmerking.”
Hulle kyk mekaar vlugtig in die oë, dan vinnig weer weg. Sy lig die bande van haar skouersak oor haar skouer. “My winkel wag. Ek moet gaan.”
“Hoe gaan dit met jul seuntjie?”
“Ekskuus?”
“Ek bedoel die seuntjie wat altyd by jou en jou man is.”
“Nee, jy misgis jou.” En toe sy sien hoe Gustav frons: “Ek en De Wet is nie getroud nie.”
“En die kind dan? Is hy joune of jou vriend s’n?”
“Myne. My man is … weg. Ek bedoel, ek dink hy is dood.” En toe sy sien hoe hy frons asof hy dink sy is van lotjie getik: “Wat ek bedoel, is dat my man verdwyn het. Hy …” Sy bly onbeholpe stil. Dit was nog nooit voorheen só moeilik om aan iemand te verduidelik wat van Richard geword het nie.
“Ek is ook haastig,” sê Gustav.
Maar Esbeth keer hom impulsief toe hy hom omdraai om te loop. “Wag eers, ek wou jou nog iets gevra het.”
“Ja?”
Die ietwat behoedsame uitdrukking op sy gesig laat haar ongemaklik voel. Sy moet soek vir woorde. “Ek het gehoor jy soek na Frans Bruwer. Is dit so?”
Die behoedsame uitdrukking maak plek vir nuuskierigheid. “Dit is so. Weet jý wat van hom geword het?”
“Nee, maar ek dink dat hy een van my man se vriende was. My man het ook vir my vertel dat hy en Frans baie na mekaar lyk. Jy en jou vriend Frans lyk dus ook na mekaar?”
“Ek glo so, ja. Frans se ma het baiekeer vir my gesê ons lyk na broers.”
“Dit is hoekom ek gedink het jy is dalk my man. Ek bedoel, hoekom ek my verbeel het jy kan dalk Richard wees. En dit was al rede waarom ek jou voorgekeer het in die straat. Die enigste rede.”
Hy hoor die klem op haar laaste sin en glimlag effens. “Ek hét jou mos om verskoning gevra oor my onsinnige opmerking.”
Sy glimlaggie doen snaakse dinge aan haar hart. Sy rem weer aan haar sak se band. “Ek sê maar net. En nou moet ek gaan. My winkel …”
“Jy weet nie waar my vriend Frans hom bevind nie?” val Gustav haar in die rede.
“Nee, ongelukkig nie. Ek het hom nooit eens self gesien nie.”
“Was hy ’n baie groot vriend van jou man?”
“Ek weet nie. Ek en my man, ons het mekaar nie lank geken voordat hy verdwyn het nie.”
“Sommer net verdwyn?”
“Ja, sommer net verdwyn,” vererg sy haar ligtelik vir die manier waarop hy die vraag stel.
“Daar bestaan nie dalk ’n moontlikheid dat hy en Frans saam kon verdwyn het nie?”
“Nee, hy was saam met ’n ander vriend van hom, Jack Benade. Hul vliegtuig het op pad Natal toe weggeraak.”
“Wanneer het dit gebeur?”
“Vyf jaar gelede.”
“Het jou man ook by die Wolwedansdam gewerk?”
“Ja.”
Gustav kyk op sy horlosie. “Ek is nou ’n bietjie haastig, maar kan ons nie op ’n ander tyd verder gesels nie? Miskien onthou jy iets wat my op Frans se spoor kan bring.”
“Nee, daar is niks wat ek van hom weet nie. Ek het maar net toevallig onthou dat my man een keer sy naam genoem het. En nou moet jy my regtig verskoon.”
Gustav kyk haar netjiese gestalte agterna totdat sy om die hoek van die gebou verdwyn. Hy skud sy kop toe hy in sy motor klim, asof hy daarmee ook haar prentjie uit sy geheue kan wis. Nou toe nou. En hy het haar nie eens gevra waar sy daaraan kom dat hy op soek is na Frans Bruwer nie.
Esbeth se hart klop onstuimig toe sy haar winkel binnegaan. Dit moet van die entjie se draf wees, dink sy. Wys jou net hoe onfiks sy is!
4
Saterdagmiddag sluit Esbeth haar winkel ’n bietjie vroeër sodat sy gou poskantoor toe kan gaan. Dis dan ook daar dat sy en Gustav mekaar weer raak loop. Hy kom staan reg agter haar in die lang tou mense na die toonbank.
Sy groet met ’n skugter kopknik toe sy omkyk en agterkom wie agter haar staan. Hy groet terug en wil weet hoe dit met haar gaan.
“Heeltemal goed, dankie. En met jou?”
“Ook goed. Dis net koud.”
“Ja, dis nogal koud. Een van die koudste winters waarvan ek kan onthou.”
“Is jy hier van die omgewing?” vra Gustav.
“Ja, hier gebore en grootgeword.”
“In die dorp?”
“Nee, anderkant Groot-Brakrivier op ’n plaas. Nie ver van die Wolwedansdam af nie.”
“Ek was nou die dag in daardie rigting. Ek het met een van die boere daar gesels, oom … Ek kan nie nou sy naam onthou nie.”
“Oom Frik van Zyl. Hy is ons buurman. Dis by hom wat ek gehoor het dat jy na jou vriend Frans verneem het.”
“Dis reg, ja. Sy naam wás oom Frik. ’n Baie groot man.”
“Het jy sy vróú gesien?” vra Esbeth.
“Nee, ons het sommer daar buite op die werf gesels.”
“As jy dink oom Frik is groot, moet jy sy vrou sien. Sy is net so lank soos hy, maar nog breër.”
Hy glimlag. Vra dan uit die bloute: “Hoe gaan dit met jou seuntjie?”
“Goed, dankie. Ek gaan hom netnou by my tante haal. Sy kyk bedags na hom terwyl ek werk.”
“Ek het ook ’n seuntjie gehad …”
Esbeth kyk verbaas na hom toe sy stem wegraak en sy is verstom toe sy agterkom hy raak bewoë. “Is hy …?”
Hy knik sy kop. “Hy leef nie meer nie.” Hy sluk moeilik.
“O. Ek is jammer,” sê Esbeth en kyk vinnig weg om hom kans te gee om te herstel, maar ook omdat sy nog selde soveel onverbloemde pyn in iemand se oë gesien het.
Gustav ruk hom vinnig reg. Sy stem klink normaal toe hy weer ’n praatjie oor die weer met haar aanknoop.
“Ja,” sê Esbeth. “Hulle noem Mosselbaai nie verniet die plek van vier seisoene per dag nie. Dis regtig so dat die dag partykeer lieflik begin, maar dan kom die wind en later die reën. Tog gebeur dit dat dieselfde dag soms só eindig dat jy in die aand buite kan vleisbraai.”
“Die gure weer kan egter ook dae lank aanhou,” sê Gustav. “Nie baie lank gelede nie was ek en die loods van die helikopter vir drie dae vasgekeer op die Rig.”
“Die Rig? Dis mos Mossgas se seeplatform, nè. Werk jy op die platform?”
“Nee, ek gaan net daarheen wanneer daar probleme opduik. My kantoor is op die landaanleg.”
“Hm, ek wil nou nie sleg praat van jou werk nie, maar die Mossgas-projek het darem baie probleme vir Mosselbaai kom skep.”
“Hoe so?”
Esbeth skrik so ’n bietjie toe sy die gevaarlike frons op sy voorkop sien. “Wel, die dorp is glad nie meer so rustig en veilig soos dit vroeër was nie.”
Die tou is plotseling op ’n einde, maar toe Esbeth haar pakkie gepos het en wegdraai van die toonbank, keer hy haar voor. “Wag ’n bietjie,” sê hy met sy hand op haar arm terwyl hy gou ’n seël koop vir die