“Ek verstaan.”
Die sportonderwyser kom nader gedraf en meneer Papenfus volg met die hoof se raket en sweetpakbaadjie.
“Meneer Gerritson, sorg vir die nodige behandeling en stuur Elsenach dan na my toe. Kom, Krynauw.”
Hulle praat nie terwyl hulle loop nie.
Selfs in die studeerkamer sê die hoof niks nie. Hy trek sy wit sweetpakbaadjie in stilte aan, steek ’n sigaret aan en gaan sit by sy lessenaar.
Krynauw voel aaklig. “Doktor … ek het al weer aangejaag,” sê hy.
“Nee, hierdie keer het ek verbrou. Ek moes die moontlikheid dat hy abnormaal kan reageer, in ag geneem het. Ek glo nie ons kan hom hier hou nie.”
“Maar hy het so goed reggekom!”
Hy kry nie ’n antwoord nie.
“Doktor het gesê die prokureur skryf sy pa het niks makeer voor sy kopbesering nie. Dis daardie klein hel … Ekskuus, dis Nieuwenhuis wat hom ’n streep wou trek. Maar hy het ook nie geweet wat sal gebeur nie. Gee Elsenach net nog een kans, asseblief. Venter doen sulke goeie werk. Hy is ’n wonderlike assistent!”
Die hoof kyk sy onderhoofseun streng aan.
“Ek probeer nie vir doktor raad gee nie, maar …”
“Maar jy sê nogtans vir my wat om te doen.”
Voor Krynauw kan antwoord, kom meneer Papenfus in met Wentzel wat geweier het om te loop voor Flip opdaag.
Flip is dus ook hier. Hy lyk ontsteld en diep teleurgestel.
“Het doktor my nog nodig?” vra die onderwyser.
“Nee dankie.”
“Ek is baie jammer, doktor,” sê Flip bewend. “Ek moes by meneer Holst ingaan en hy’t belowe om doodstil buite te staan tot ek terugkom. Maar die meneer het my so lank besig gehou!”
Die hoof het reeds heelwat vir Flip gedoen, maar iemand met sy probleme kom nie sommer binne ’n paar maande heeltemal reg nie. Hy het nog baie aanmoediging nodig, en hy kry dit nie altyd nie.
“Kom hier,” sê die hoof.
Flip stap onseker nader. Dan sien hy die hoof lyk nie regtig kwaad nie. ’n Glimlag breek deur die trane en Flip se neus bewe op sy kenmerkende manier, nes ’n hasie s’n.
Die hoof gee vir hom ’n skoon sakdoek uit ’n laai waar hy meer as ’n dosyn van hierdie nuttige artikels aanhou.
“Wanneer gaan jy leer om altyd ’n sakdoek by jou te hê?”
“Meneer, ek verloor hulle aanhoudend.”
“Dan moet jy nie huil nie. Of hoe, Krynauw?”
“Dis waar, doktor.”
“Jy het gehoor, Venter. Draf nou terug na waar jy behoort te wees. Alles is in die haak. Jy het al baie vir Elsenach gedoen en jy sal kans kry om nog meer te help. Dis voorlopig genoeg. Krynauw, wag asseblief buite.”
Die hoof kyk in stilte na Wentzel wat skaam voor hom staan, met sy ken weer op sy bors.
“Hoekom het jy Nieuwenhuis te lyf gegaan?”
“Hy het gesê doktor wil my sien, en toe het hy gelag.”
“Dink jy hy verdien om doodgemaak te word oor ’n dom grap? Jy het hom so laat skrik dat ek hom nie eens gaan straf nie. Sy oortreding was in elk geval nie te ernstig nie. Seuns doen sulke dinge.”
Dit lyk of Wentzel wil praat, maar nie die regte woorde kan kry nie.
“As jy net een keer weer so iets doen, sal ons ’n ander plan met jou moet maak. Sulke gedrag word nie hier toegelaat nie. Verstaan jy?”
“Ja, doktor,” sê Wentzel asemloos van skrik. Die hoof het nog nooit so met hom gepraat nie.
“Dis dan genoeg, Krynauw wag vir jou. Gaan saam met hom, en gedra jou.”
Toe Krynauw die aand ná Aandgodsdiens saam met die hoof terugstap, sê hy versigtig: “Ek het ’n plan, maar ek wil eers hoor wat doktor daarvan dink.”
Die hoof se sigaret gloei aanmoedigend.
“Ek het nou die dag vir my pa geskryf om te hoor of Elsenach die vakansie by ons mag kom kuier, natuurlik met doktor se toestemming. Ek het vanmiddag sy antwoord gekry. My pa sê dis goed so.”
“Dis baie vriendelik van hom, en dis ’n uitstekende plan as hy nie vir julle ’n las sal wees nie. Ek gaan hierdie vakansie oral op sakebesoek en het nog nie besluit waarheen om hom te stuur nie. Ek dink darem nie hy sal iemand weer net so goedsmoeds aanval nie.”
“Sal die prokureur nie omgee nie?”
“Nee, ek twyfel. Maar is jy doodseker jy wil jou vakansie so opoffer?”
“Ja, doktor. My suster sal ’n nuwe mens van hom maak. Ek het vir haar geskryf en sy is vol planne. Sy is veertien; net bietjie ouer as hy.”
“Bobbie?”
“Ja. Sy’s nooit vir ’n oomblik stil nie. Dis ’n gelag en gehuil en geterg, soms alles tegelyk. Sy’s glad nie sleg nie, al is sy ’n meisiekind.”
“Het jy iets teen meisies?”
“Nee, e … Maar hulle lyk vir my half onnodig. Vroumense gee ’n man net moeilikheid. Jy moet hulle bederf met blomme en hulle uitneem vir ete as jy eintlik wil werk, en … Ag nee! Hulle maak my moeg.”
“Maar die wêreld kan kwalik sonder hulle voortgaan.”
“Doktor dink tog seker nie dis ’n goeie ding om te trou nie?”
“Dis ’n baie persoonlike vraag.”
“Ekskuus, maar … ek het gedink doktor dink ’n man wat belangrike werk wil doen, mors nie sy tyd met so iets nie.”
“Verkeerd. Party van ons onderwysers is getroud, en ons doen ons bes om vir hulle huise in die dorp te kry. Waar kom jy daaraan dat ek dink ’n bedrywige man moenie trou nie?”
“Seker omdat … omdat doktor self nie getroud is nie.”
“Wag maar, ek verras jou dalk nog eendag.”
Nou is Krynauw baie bekommerd. Hy droom altyd van die dag wanneer hy ’n volwasse man gaan wees en saam met die hoof sal kan uitgaan of gesels of stap sonder om die horlosie dop te hou. As sy held ’n vrou het, sal sy dit mos nooit toelaat nie!
Doktor Serfontein verstaan egter beter as wat ’n mens sou dink. “Miskien is jy reg,” sê hy. “Ons vermy die huwelik dan maar voorlopig.”
3
DIE VROU
Krynauw is verlig dat die hoof nie beplan om gou te trou nie, maar ’n ruk later gebeur daar iets wat hom weer van voor af benoud maak.
Rothman en Smit kuier die laaste week van die vakansie by hom. Bobbie het ’n ander mens van Wentzel gemaak, nes haar broer voorspel het. Advokaat Krynauw steur hom min aan sy kinders en hulle vriende, maar hy probeer nogtans om dinge vir hulle aangenaam te maak.
Krynauw se twee vriende is albei plaasjapies en hulle geniet die stadslewe. Die laaste dag van die vakansie bespreek advokaat Krynauw vir die drie groot seuns ’n tafel in ’n spoggerige restaurant en vra die bestuur om hulle soos volwassenes te behandel.
Die kos en bediening is uit die boonste rakke en hulle is van plan om later te gaan fliek. Môre is dit weer terug skool toe!
Gelukkig sien hulle die hoof nie voor hulle klaar geëet het nie, anders sou die heerlike kos na niks gesmaak het nie.
Hy sien hulle eerste raak. Krynauw het so pas ’n kwinkslag kwytgeraak. Smit lag hardop en die vrolike geluid klink bo die ander stemme in die restaurant op. Rothman glimlag breed