Бәгъдәссәлам мин мосафир Акмулладан4+,
Тугъры әйтеп, халыкга җазган5+ хак мулладан,
Сахрауи эчләренә[333] бездән сәлам,
Дошманның җаласынан пакь мулладан.
Бәгъдәссәлам[334] фәкыйрь хәлем сорасаңыз,
Хат менән белдерәен каласаңыз[335],
Аһ орып, аш эчбәй[336], кан йотамыз,
Үлгәнгә, үлмәсәк тә, җанасамыз[337].
Язайын[338] сезгә гыйбрәт – карасаңыз,
Җайылган тәмам йортка тамашамыз.
Симезләр җабыгады нәзар итбәй[339], —
Бол[340] җирдә биекләрдән аласамыз[341] 6+.
Саргаеп, төн ойкламай[342] 7+ таңасамыз[343],
Гакылдан госса[344] мәнән адасамыз[345];
Ау корып чебен тоткан үрмәкүчдәй,
Кандала, бөргә[346] менән таласамыз.
Мәкяным[347] минем яткан – аты зиндан,
Һәртөрле адәми бар җәфа кылган;
Эчендә төрле гыйбрәт – хисабы юк,
Сәргыя[348] ничә төрле – бар җыелган.
Тимермин[349] кадакланган тирәзәсе,
Кара тас[350] кабатланган кирәгәсе[351];
Урысның тулып ятыр кенәгәсе, —
Ходадан дошманыңны теләмәче!..8+
Килмәйде күңел җитәр күңел сорай[352],
Мылтыкды[353] салдат җөрер урай-урай;
Ходаем кылган эшкә чара бармы? —
Җатырмыз, бичаралар, җылай-җылай.
Тоткындың, сорасаңыз, җайы сулай,
Адәмде усындайда адәм сынай[354];
Күрәмез тирәзәдән мирзаларды[355],
Үтәде касымыздан сабай-сабай[356].
Кей адәм[357] ун җыл җатыр, озап калган[358],
Эшләре Питербурга озап калган,
Һиммәтле[359] кандай ирләр заигъ булып[360],
Аякы кесән[361] менән тозакланган.
Саргайтды ак йөземне кара тас өй,
Ат менән ни күрмәйде адәм басы?
Каңгырды басым9+ минем тауыс[362] менән —
Яхшының ямандай юк аермасы!
Адәмдең караңгы өйдә кайгырмасы
Аурады җата-җата кабыргасы;
Эчендә нахак да бар, хаклы да10+ бар,
Җатады җилкәләрен касый-касый[363].
Катыксыз кара күҗә[364] – эчкән асы[365],
Эчкәндә тамчылайды күзнең ясы[366];
Борадәр, эчбәймен дип булма гасый[367],
Дөньяның вафасы юк, атаң басы!11+
Миндагы[368] моны теләп алганым юк,
Казакъка зурлап кияү булганым юк12+.
Ходаның кылганына чара бармы? —
Йөрәгем җанады утдай, дәрманым юк.
Бездагы бер шаһбаздның[369] баласы идек,
Хәлфәнең