Шигырьләр / Стихи (на татарском языке). Акмулла. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Акмулла
Издательство: Татарское книжное издательство
Серия:
Жанр произведения: Поэзия
Год издания: 2021
isbn: 978-5-298-04253-6
Скачать книгу
байгыш биекләрдән аласамыз43+,

      Кечрәйтсәңез, кечрәергә мин яраймын,

      Үзеңез зураерга ярасаңыз!

      «Бәгъдәссәлам, Нургали мулла, сезгә…»

а)

      Бәгъдәссәлам, Нургали мулла1+, сезгә,

      Ходаем инсаф бирсен күңлеңезгә;

      Бозау улып уйнакласа, утка басар, —

      Тик ятмасаң, төшдең инде безнең күзгә.

      Сез дә бер йөгрексенгән төлке икәнсез,

      Без йөреп төшдек инде сезнең эзгә;

      Бер дә нәүбәт килде инде бу көн безгә,

      «Безгә йитәр кеше юк», – дип өмид өзмә.

      Синең дә бер әрүахың[263] күтәрелсен,

      Җәелсен хасиятең бераз «йөз» гә2+;

      Хәрарәтдән мәхмүм булып[264] эчең көйсә,

      Сусыныңны кандырыр безнең сөзмә.

      Мөхәкъкыйк[265] Мәрҗанигә аузын ачкан,

      Йыландай зәһрен сачкан мулла сезмә?..

      Моныңны аяймын, борадәрем, —

      Котырсаң да, Уралдай тауны сөзмә!

      Һәр шәйне мәузыйгына[266] куймак кирәк,

      Мөрәүәрне[267] мунчак берлә бергә тезмә!

      Мулла дигән кари була беләсезме?

      Тасаууф[268] китабларын күрәсезме?

      Башкортның наград алган кантонындай,

      Мулласызмы йә чинауник-түрәсезме?!

      Мөҗтәһид[269] галимгә каршы торып,

      Кабергә талаш берлә керәсезме?

      Гомреңезнең күбе үтде гауга берлә,

      Мәрҗанине йиткәрмәм3+ дигән сәүдаэ[270] берлә;

      Сөннәтчә эшемез юк һәм алдаймыз,

      Әһле сөннәтмез4+ дигән дәгъва берлә.

      Артыкызны ачкан соң күрәсез йик[271],

      Әйтәсез шул сәбәбдән «залль-мозыйлль»[272] дип.

      Кәлимулладан5+ әсдәкъ[273] ни нәрсә бар?

      Әйтделәр: «Әсатирел әүвәлин»[274], – дип.

      Сез дә шулай тәҗавез кылдыңыз[275] күп,

      Йортымызга фетнә салды ушындай гәп.

      Сезгә каршы без әйтсәк – ник ярамай:

      «Вә һәм фи тогъяниһим йәгъмәһун», – дип?[276]

      Батырны «батыр» диләр – көчен күргәч,

      Останы «оста» диләр – эшен күргәч,

      Ул минем атам имәз, остаз имәз[277] 6+, —

      Хаклыкны тәсдикъ зарур, эшен күргәч!

      Фикъһдә[278] бу заманның Ногманы7+ бу,

      Хикмәтдә бу заманның Локманы8+ бу;

      Үткәнләр үтеп китде, инде хәзер

      Әһле сөннәт рәһбәре[279] – солтаны бу!

      Борадәр, син үзеңне ихтисаб ит[280],

      Мәрҗанине мөҗтәһиддән9+ син хисаб ит, —

      Йир йөзенә нуры төшкән ул бер кояш,

      Ул кояшның нурындан икътибас ит[281]!

б)

      Күп сәлам, Нургали мулла, сезгә,

      Ходаем инсаф бирсен күңлеңезгә;

      Бозау10+ күп уйнакласа, утка баса, —

      Тик ятмай син дә төштең безнең күзгә.

      Синең дә әрүахың11+ күтәрелсен,

      Җәелсен хасиятең бераз «йөз» гә;

      Сез дә бер йөгерек төлке икәнсез,

      Без


<p>263</p>

Әрүах – ата-баба, нәсел даны, «хасиятле нәсел».

<p>264</p>

Хәрарәтдән мәхмүм булу – эсседән бизгәк тоту.

<p>265</p>

Мөхәкъкыйк – хаклык эзләүче.

<p>266</p>

Һәр шәйне мәүзыйгына – һәр әйберне үз урынына.

<p>267</p>

Мөрәүәр – энҗе-мәрҗән.

<p>268</p>

Тасаууф – суфыйчылык.

<p>269</p>

Мөҗтәһид – тырышучы.

<p>270</p>

Сәүдаэ – омтылыш, теләк.

<p>271</p>

Йик күрү – начар мөгамәлә күрү.

<p>272</p>

«Залль-мозыйлль» – аздыручы, адаштыручы.

<p>273</p>

Әсдәкъ – дөресрәк.

<p>274</p>

Әсатирел әүвәлин – борынгы риваятьләр.

<p>275</p>

Тәҗавез кылу – агрессивлык күрсәтү, һөҗүм итү.

<p>276</p>

«Алар үзләренең азгынлыкларында баталар», – дип.

<p>277</p>

Имәз (имәс) – түгел.

<p>278</p>

Фикъһ – мөселман юриспруденциясе, шәригать.

<p>279</p>

Рәһбәр – җитәкче, юлбашчы.

<p>280</p>

Ихтисаб итү – тикшерү, контроль ясау.

<p>281</p>

Икътибас итү – алу, кабул итү.