Шигырьләр / Стихи (на татарском языке). Акмулла. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Акмулла
Издательство: Татарское книжное издательство
Серия:
Жанр произведения: Поэзия
Год издания: 2021
isbn: 978-5-298-04253-6
Скачать книгу
сыртдан адәм ни димәйде,

      Инсаф итеп, бер Ходайдан оялмаса.

      Мактамас адәмде адәм – күралмаса,

      Аксак эт җатып өрер – җөралмаса;

      Агъзына тупрак тулып, сунда туктар —

      Газраил эшен килеп тәмамдаса.

      Нәгылып[453] җаның чыдар, борадәрем,

      Ак сөтең бер эт килеп хәрамдаса?

      Аһ ормас ир, җөрәген саралмаса[454],

      Кайгысы кайгы өстенә җамалмаса;

      Барынан усы[455] хурлык җаман икән,

      Хәстәдән күңел хушлык сөралмаса, —

      Тилмергән бу вакытда тоткын идек,

      Күреп китеп җөрсәңдәрче амандаса![456]

      Кайгылы бәндәсенә Ходай җакын,

      Җылатыр бәндәсенең асыл затын,

      Һәркемне артык сөйсә – артык кыйнар,

      Дустының, иштәен дип, мөнәҗәтен.

      Әбүҗәһел24+ Мөхәммәдкә инанмаган,

      Иманга өндәсә дә телалмаган;

      Өч йөз алтмыш могҗизасын сихер диеп,

      Җарылган аймин кәнде[457] күралмаган.

      Айтайын кыска сүздең мин тулгауын,

      Дошмандың үсәгенә җукдыр дауым,

      Без түгел, пәйгамбәргә үсәк булган, —

      Булыр, дип, һәр Мусага бер Фиргавен25+.

      Тоткын буп[458] газиз Йосыф26+ канча[459] җатды,

      Чыгарып агалары кол дип сатды;

      Мөндан соң Зөләйханең җаласымин[460]

      Зинданда унике жыл җәфа тартды.

      Нәгылды[461] Исраилнең27+ даналары[462],

      Үзләре – җакын нәби[463] балалары,

      Орлыкчы, үтерекче, үсәкче дип[464],

      Йосыфды кандай[465] кылды агалары?!

      Асылды сүккән менән аты китбәс,

      Күңелдән җаман сүздең даты[466] 28+ китбәс;

      Нәҗескә саф алтынды буяу менән

      Нәҗес китәр алтындың заты китбәс!

      Кыйсык ук аткан менән туры китбәс,

      Күңелдән җаман сүздең куры[467] китбәс,

      Котырган эт һава карап әргән менән

      Асманда[468] торган айның нуры китбәс!29+

      Күп сәлам барча сахра, динкарендәш,

      Күңлеңез гарибләргә киң карендәш,

      Адәмдең үсәк сүзе бары бикяр[469], —

      Җазылган ләүхелмәхфуз[470] үзгәрелмәс.

      Языптыр мосаннифлар[471] һәр китабка,

      Фискъ сүз[472] алынмас дип илтифатка;

      Кабрендә Имам Әгъзам30+ эт булды дип,

      Канчамы үсәк булды асыл затка!

      Бәлане күреп калган пәйгамбәрләр,

      Җәфаны тарта килде чын гәүһәрләр,

      Булды дип нәгып[473] тоткын уйламаңыз —

      Файда җук артык сүздән, борадәрләр!

      Аргамакка кимчелек җук кесән[474] менән,

      Наданлар мондай сүзгә төсенбәгән;

      Мөслим[475] 31+ дип үсәкчене әйталмаймын,

      Без түгел, пәйгамбәр дә эсинбәгән[476].

      Яхшы сүз тыңдамакка хуб мөбарәк,

      Яхшыга Хода – мәдәд Скачать книгу


<p>453</p>

Нәгылып (нә кылып) – ничек итеп.

<p>454</p>

Саралмаса – сары (хәсрәт) алмаса.

<p>455</p>

Усы – шушы.

<p>456</p>

Килгәләп, хәл белешеп йөрсәгезче.

<p>457</p>

Аймин кәнде (ай менән көнде) – ай белән кояшны.

<p>458</p>

Тоткын буп – тоткын булып.

<p>459</p>

Канча – күпме.

<p>460</p>

Җаласымин (җаласы менән) – яласы белән.

<p>461</p>

Нәгылды – ни кылды, нишләде.

<p>462</p>

Даналары – белдеклеләре.

<p>463</p>

Нәби – пәйгамбәр.

<p>464</p>

Карак, ялганчы, яла ягучы дип.

<p>465</p>

Кандай – ничек, нинди.

<p>466</p>

Даты – кере, тутыгы.

<p>467</p>

Куры – калдыгы, дуены.

<p>468</p>

Асман – күк.

<p>469</p>

Бикяр – бушка, юкка.

<p>470</p>

Ләүхелмәхфуз – язмыш тактасы, тәкъдир язмасы.

<p>471</p>

Мосанниф – иҗат иясе, китап язучы.

<p>472</p>

Фискъ сүз – бозык сүз, начар сүз.

<p>473</p>

Нәгып – ни кылып, нишләп.

<p>474</p>

Кесән – кешән, богау.

<p>475</p>

Мөслим – мөселман, ислам динендәге кеше.

<p>476</p>

Эсинбәгән (синбәгән) – ышанмаган.