Шигырьләр / Стихи (на татарском языке). Акмулла

мәфтүн булып[200],

      Күп галим ул газизгә кырын булган.

      Бу зат һәм үз гасрында әгъля галим[201],

      Хасидләрен мөбтәля табгы сәлим[202],

      Артына бераз әсәр ташлап киткән,

      «Камигыльбидәга»³⁶⁺ гүя сәйфе сарим[203].

      Һәр бәндә хәзинәсен идәр изһар[204],

      Вәләкин хәзинәдә тәфаүәт[205] бар;

      Ни бар-югын белерсез – дөкян[206] ачса,

      Һәркемдә бер сәүдә бар хале микъдар[207].

      Вәләкин Мәрҗанинең эше башка,

      Йылкының толпарындай йолдыз-кашка.

      Алыстан шәгъшәгасе[208] балкып торган

      Җәүһәрдәй кундырылган алтын ташка.

      Кай эше ул фазыйльнең таң калмастай,

      Кай сүзе ул кямилнең күз салмастай? —

      Дәрденә дәрдемәндләр шифа тапды,

      Сукырлар күзен ачды карманмастай!

      Сәрхәбадлы[209] кешеләргә бик килешде,

      Булдылар аяк-кулы сызланмастай.

      Кәмале йир йөзенә мәшһүр булды,

      Булдылар яманлауга алданмастай,

      Әсмаэи мөстәүрәдән җәмал ачып[210],

      Әхбабын[211] гашыйк кылды җан калмастай;

      Шәҗәрәи дәлилнең[212] тамыры тирән, —

      Алай-болай койынга[213] кузгалмастай.

      Беркеткән хөҗҗәт[214] берлән мөддәгасен[215],

      Остайы сылу[216] җунып салган таштай;

      Эше пөхтә машинаның, ширазындай,

      Җебенең төйгән йире таркалмастай.

      Хасидләрнең йөрәкләре салмакланды,

      Кирәсе[217] авыр булды тарталмастай.

      Батырларның кылычындан каяу чыкды,

      Кайтадан эшкә кереп ялганмастай.

      Айрылдылар күп хасидләр әдәбендән —

      Хасыйле тәкәбберлек сәбәбендән;

      Мөганид[218] күркәм йиргә күзен салмай —

      Мәкъбулатка тәмәррөн гадәмендән[219].

* * *

      Адәм кямил булмады кайнап пешмәй,

      Мәхәббәт фәнҗанендән[220] шәраб эчмәй.

      Дошманлар хәбаләне[221] салып карай —

      Тургайның тозагына лачын төшмәй.

      Һавада ул бер шоңкар әйләнә очкан,

      Без йөрәмез кара коштай эзләп тычкан;

      Төлкеләр анда чыдап тора алмайлар,

      Гүя бер киң апандан[222] йөрәге очкан.

      Без сатдык меллалыкның коры атын,

      Бездән артык яулыклы дөрест хатын;

      Күңлемезне бер сындырып еламаймыз,

      Уйланып гарасатның вәкафатын[223].

      Ашкан бер галим чыкса – яманлаймыз,

      Мәҗлесне гайбәт илән тәмамлаймыз;

      Эшемез йә истиһза[224], йә хәкарәт,

      Үземезне һәр гайбдән амандаймыз[225].

      Яхшыны сүккән илан аты китмәс,

      Яман сүзнең күңелдән даты[226] ³⁷⁺ китмәс;

      Саф алтынны нәҗескә буяу илән

      Нәҗес китәр алтынның заты китмәс!

      Кыйсык ук аткан