“Toe ek onlangs by Abie se graf in Plumstead was, het ek gehuil. Dit was verwaarloos. Daar was nie eens ’n kruis op nie.
“Die oomblik nadat ek hom verwurg het, het ek God om vergifnis gevra. Ek het myself dieselfde dag aan die polisie oorgegee. Ek was baie alleen in dié stryd, maar ma’s moet weet hulle kan hulp kry by maatskaplike werkers, by die howe, by ander ma’s.
“Dis jammer dat só iets eers moes gebeur voor ek ander kon help. Dit het vir mý gevoel die wêreld sak onder my in. Tik is nie net ’n ma se seer nie, maar skeur die hele gesin uitmekaar. Tog glo ek God het ’n plan. Kyk net na Sy hand: My prokureur het gratis vir my opgetree, die psigiater het gratis berading gedoen, vriende en onbekendes het vir my gebid. Miskien is dit Sy plan dat ek nou ander moet help.”
Venolia Siwa (35) van Pampierstad in die Noord-Kaap het in 2012 haar vyf kinders gif ingegee, hulle verdrink en gesteek terwyl sy met haar sesde kind swanger was. Haar selfdoodpoging was onsuksesvol.
Depressie, armoede en haar oudste seun se gestremdheid het te veel geword.
Nog ’n gesinsmoord wat in 1998 opspraak verwek het, was die geval van dr. Manuela Costa, ’n Johannesburgse geneesheer, wat haar vier seuns, tussen sewe en elf jaar oud, eers kalmeermiddels ingegee het, en toe hul spoghuis in Sandton aan die brand gesteek het. Twee van die seuns het in die brand gesterf. Dit was waarskynlik wat dr. Costa laat knak het: Haar gewese man se selfdood.
Haar man, José Gil, het hom in 1996 vergas nadat hy weens bedrogklagte verbied is om as psigiater te praktiseer. Kort daarna is borskanker by haar gediagnoseer. Die behandeling het gelei tot groot onbetaalde mediese rekeninge. Daar is bevind dat sy nie toerekeningsvatbaar was ten tyde van die voorval nie. Sy is ná drie jaar van terapie met haar oorlewende seuns herenig.
Drie Amerikaanse voorbeelde.
In 1994 het Susan Smith (destyds 24) in Amerika haar twee seuntjies in haar motor vasgegordel en toe die motor in ’n dam ingestoot. Sy het op TV verskyn en voorgegee hulle was die slagoffers van ’n motorkaping. Sy het gepleit dat die kapers haar kinders terugbesorg.
Ná haar bekentenis het die hof bevind daar was ’n paar redes vir die moorde. Haar nuwe kêrel het nie vir die kinders kans gesien nie, narsisme het ’n rol gespeel en sy wou wraak op haar gewese man neem.
Smith se beheptheid met hoe sy op televisie lyk en hoe dit met haar kêrel gaan, eerder as om te rou oor haar “vermiste” kinders, het polisie snuf in die neus laat kry.
Andrea Yates (36) van Houston het al vyf haar kinders – tussen ses maande en sewe jaar oud – op 20 Junie 2001 in die gesin se bad verdrink.
Marybeth Tinning was 43 toe sy ná die dood van haar negende kind in Duanesburg, New York, gearresteer is. Sy het skuld beken op drie moorde, maar is net aan een skuldig bevind. Tog dui alles daarop dat sy verantwoordelik was vir agt van haar kinders se dood.
Baie kenners glo Marybeth het die aandag en simpatie ná elke baba se dood so geniet dat sy dit weer en weer wou ervaar.
In ’n artikel in Rooi Rose sê Nellie Prinsloo, ’n kliniese sielkundige van Alberton aan die Oos-Rand, ma’s maak selde hul kinders dood om suiwer aggressiewe gevoelens.
“Die meeste vroue wat gesinsmoord pleeg, lei aan depressie of postpartum- of postnatale depressie (ná ’n baba se geboorte). Hulle voel moedeloos en beleef die wêreld as ’n harde, ongenaakbare plek, en voel dat dit ’n liefdesdaad is om die kinders uit hierdie ellende en swaarkry te verlos.”
Sulke ma’s, meen Prinsloo, het gewoonlik nie goeie ondersteuningstelsels nie en sien die dood as die enigste uitweg, des te meer as daar mishandeling ter sprake is (van die ma of die kinders).
Prinsloo sê die gemeenskap het oor die algemeen meer simpatie met vroue wat gesinsmoord pleeg as met mans.
“Ek dink dis onregverdig, want mans kan ook aan depressie ly en nét so hulpeloos en magteloos voel omdat hy voel hy kan nie sy vrou en kinders beskerm en versorg nie.”
Prinsloo sê vroue verkies metodes soos om die kinders te versmoor, te verdrink of ’n oordosis pille te gee.
Die forensiese sielkundige Philip Resnick word ook in die artikel aangehaal. Hy sê daar is gewoonlik vyf soorte omstandighede waarin ma’s (of pa’s) hul eie kinders sal doodmaak:
•“Altruïsme”. In so ’n geval wil ’n ouer nie verder leef nie, en dink die kinders sal beter daaraan toe wees as hulle ook sterf, eerder as om deur iemand anders grootgemaak te word.
•Psigose. Baie kindermoorde word gepleeg deur ’n ouer wat ’n sielkundige probleem het, van depressie tot psigotiese toestande waarin die persoon stemme hoor wat sê die kinders moet sterf. Werklike psigose is baie skaars. Depressie, veral postnatale depressie, is meer dikwels die oorsaak.
•Mishandeling. Deur ’n baba herhaaldelik te skud, die kind teen ’n muur te gooi, te slaan of te brand, kan die kind se dood veroorsaak. Verwaarlosing kan hierby ingesluit word, en postnatale depressie kan weer eens ’n rol speel.
•Ongewenste kinders. In baie kulture – ook in Suid-Afrika – is dit steeds ’n skande om ’n baba buite die huwelik te hê, en die ma sal enigiets doen om van die kind ontslae te raak.
•Weerwraak. Kinders word dikwels vermoor omdat die een ouer op die ander een wil wraak neem ná iets soos ’n egskeiding of ’n affair.
Een van die bekendste geskiedkundige Suid-Afrikaanse gevalle van kindermoord is Daisy de Melker in die vroeë 1930’s in Johannesburg. Sy is ook weens die dood van haar eerste twee mans, William Alfred Cowle, en Robert Sproat, aangekla.
Die motief vir die moord op haar seun was nie duidelik nie, hoewel daar gissings was dat dit vir geld (’n polisuitbetaling) gepleeg is.
Nuuskieriges het reeds op die vooraand van die laaste dag van haar verhoor voor die hofgebou saamgedrom om ’n plek in die hofsaal te kry. Sitplekke het glo 30 sjielings gekos.
Daisy en William Cowle het vyf kinders gehad. Die tweeling is as babas dood, die derde kind weens ’n lewer-abses, die vierde weens epileptiese aanvalle en buikprobleme. Net Rhodes Cecil Cowle het as kind oorleef, maar sy lewe is op 20 jaar kortgeknip.
Enkele dae tevore het Daisy van Germiston na ’n apteek in Turffontein gegaan om arseen onder haar vorige man se van, Sproat, vir haar “siek kat” te koop. Minder as ’n week later, op 5 Maart 1932, word haar seun siek nadat hy koffie uit die fles gedrink het wat sy ma vir hom saamgegee het werk toe. Sy kollega, wat ook ’n mondjievol gedrink het, word ook siek, maar oorleef. Aanvanklik is gedink Rhodes is aan malaria dood.
Die hof bevind Rhodes Cowle is weens arseenvergiftiging dood, die arseen in die fles koffie wat net Daisy daarin kon skink, en dat hy nie selfdood gepleeg het nie.
Hoewel sy ook weens die moord op haar twee mans aangekla is, is sy net aan die moord op haar enigste seun skuldig bevind.
Daisy het nooit skuld beken nie, maar is gehang.
Is daar ooit antwoorde?
Hoe kan jy die mens wat aan jou lewe gegee het, of aan wie jy lewe gegee het, vermoor? Jy, jou ouers en sibbe deel tog bloed.
Sê die spreekwoord nie bloed is dikker as water nie? Maar wat as dit dunner is?
Ouermoord, en die moord op jou kind, is ’n taboe wat alle kulture en gelowe deel. Tog gebeur dit in elke land, op elke kontinent (behalwe in Antarktika waar daar nie permanent mense woon nie).
Wat loop dan so skeef dat ouers hul kinders om die lewe bring? Die kind wat hulle verwek, gebaar, vertroetel en versorg het. Wat hulle eintlik moet liefhê en beskerm.
Familie, bure, vriende en kollegas staan geskok as hulle die verskriklike nuus van moord hoor. Hoe kon hy sy eie kinders doodskiet? Sy eie bloed? Hoe kan ’n ma haar kinders vergiftig, verdrink