“Jy is my vrou en jy sal doen soos ek sê!”
“Moenie so seker van jou saak wees nie! Ek het die laaste jare maar eers besef dat jy net met my getrou het oor Markus se geld! Jy het al die tyd gehoop om eendag luilekker te kan leef!”
“As die ou gek dit vir my moontlik maak, dan is dit sý saak! Hy is gans te behep met die sogenaamde familie-erfenis!”
“Dis ook mý erfenis! Ek is lief vir Leydshoop!”
Rosalie draai vinnig om en stap weg sonder dat sy die rieme uit die waenhuis gekry het. Sy wou nie luister nie, maar nou weet sy waarom sy die gevoel gekry het dat tant Hanna ongelukkig is. Hoe moes sy nie gevoel het toe sy uitgevind het dat oom Frank net om haar geld met haar getrou het nie?
Markus vra nie vrae toe Rosalie sonder die rieme by hom kom nie. Aan die bleek, ontstelde uitdrukking op haar gesig is dit duidelik genoeg dat daar iets gebeur het. Sy sal wel later vir hom vertel waaroor dit gaan. Hy stuur dus maar net een van die werkers om die rieme by die waenhuis te gaan haal.
Hy kyk Rosalie ietwat bekommerd agterna toe sy op Harmonie na die rivier se kant toe ry. Iets moes die kind hewig ontstel het.
Rosalie wil ’n rukkie alleen wees. Sy weet dat daardie gesprek wat sy gehoor het, een ding is wat sy nooit met oom Markus sal kan bespreek nie. Dit sal hom breek – omdat daar niemand anders as die Wepeners is aan wie hy die plaas kan bemaak nie.
Die ou man is al naby die sewentig en nie meer so sterk soos wat hy eers was nie. Die skok mag vir hom te veel wees, en as hy nou sterf, sal sy alleen in die wêreld agtergelaat word. Sy is nie daarvoor bang dat sy in armoede sal moet leef nie, dis die gedagte aan die eensaamheid wat haar bang maak. Net oom Markus en Renier het haar aanvaar. Die ander sien op haar neer as ’n optelkind. Oom Markus se vriende praat skaars met haar.
Toe sy die rivier bereik, besef sy dat sy ’n fout gemaak het. Die De Konings is besig om hulle laaste koringland teen die rivier te sny. Dis onvermydelik dat Renier haar raaksien. Hy lig sy hand en kom deur die vlak water na haar toe gestap.
“Hoe vorder julle op Leydshoop?” wil hy weet nadat hulle gegroet het.
Sy wys na die land agter haar.
“Dié een sal hulle die dag na Nuwejaar begin sny.”
Hy help haar uit die saal en lag.
“Dan het ons gewen. Ons behoort teen vanaand die laaste gerwe na die miedens toe te kan neem.”
“Ek dag dan dat jy so ywerig saam sny.”
“Nie vandag nie. Dis nie nodig nie, want die werkers kan die land klaarmaak.” Hy kyk ondersoekend na haar. “En hoekom lyk jý so bekaf?”
Sy haal haar skouers liggies op.
“Dis sommer iets wat gebeur het. Niks ernstig nie.”
“Kom drink koffie saam met ons. Ons was juis op pad om ’n breek te maak.”
Sy skud haar kop heftig.
“Nee dankie, Renier. Jou pa sal nie daarvan hou nie.”
“Hy is by die miedens.”
“Al weer skelm?”
Hy lag sag.
“Ek is nie skelm nie. Dit kan my nie skeel of die hele wêreld sien dat ek by jou is nie.” Hy neem haar aan die arm. “Kom, jy kan nie so in die skroeiende son sonder ’n hoed staan nie.”
Sy volg hom omdat sy graag wil, maar sy weet dat sy dit nie behoort te doen nie. Tog is sy nabyheid gerusstellend. Ten spyte van die emosies wat in haar woel, voel sy tog veilig by hom. Hy sal haar kan beskerm … as die ander dit net wil toelaat … en as hy dit wil doen.
Dis hierdie laaste gedagte wat haar amper voet in die wind laat slaan. Hy is ’n gesogte jong man in die omgewing en ’n tekort aan belangstellende meisies is daar beslis nie. Behalwe dat hy ryk is, is hy aantreklik en vriendelik, en tog hou hy hom afsydig. Geen meisie kon nog sy hart verower nie.
In die koelte van ’n reuse-wilgerboom skink sy vir hulle koffie uit ’n fles. Die sterk, bitter drankie bring haar gemoed effens tot bedaring.
“Oom Markus het Danser se vul vir my gegee,” sê sy toe hulle gaan sit.
Daar is ’n vonkeling in sy oë.
“Is dit ’n mooi vul?”
Sy lag ingenome.
“Hy gaan ’n sweetvos soos Storm wees. Ek het hom Thor gedoop.”
Hy kyk ondersoekend na haar.
“Jy hou van perde, nie waar nie, Rosalie?”
“Hulle is my vriende. Hulle vra nie vrae nie en veroordeel ook nie. Hulle is die mees lojale vriende wat ’n mens kan hê.”
Hy krap met ’n stokkie tussen die los blare onder die boom.
“Oom Derek was ook so. Sy perde was vir hom die heel belangrikste. Ek was nog maar ’n klein bogsnuiter, toe het hy my al vertel dat ’n perd ’n siel soos ’n mens het, dat ’n perd ook hartseer en vreugdes ken. Dit het ’n groot indruk op my gemaak, en ek het hulle ook leer lief kry.”
“Hoe was oom Derek gewees? Daar word nooit oor hom op Leydshoop gepraat nie.”
Hy aarsel.
“Hy was ’n goeie mens. Hy sou sy plek op Leydshoop kon vol gestaan het. Destyds was hy een van die beste koringsnyers in die omgewing. Hy het elke oomblik van sy werk op die plaas geniet.”
“Dan het oom Markus hom ’n groot onreg aangedoen,” mymer sy.
“Oom Markus was ’n baie trotse ou man. Rosalie. Ek het tant Monica nie geken nie, maar dit was verkeerd van oom Derek om met haar te trou sonder sy pa se medewete. My pa sou dieselfde gedoen het as ek so iets gewaag het, maar ek stem tog saam dat dit ’n groot onreg was.”
“Oom Markus is spyt dat hy dit gedoen het.”
“Spyt kom altyd te laat … ongelukkig. Dit verbaas my net dat oom Derek nooit teruggekom het nie. Hy moes tog besef het dat sy pa later spyt sou wees oor sy haastige optrede. Hy is nou al drie-en-twintig jaar lank weg, en niemand het ooit weer iets van hom gehoor nie.”
“Miskien kom hy terug.”
“Miskien … maar ek glo nie. Hy leef dalk nie eens meer nie.”
Sy kyk vinnig na hom.
“Hoekom sê jy so?”
“In die jare wat hy weg was, het daar baie gebeur. Daar was oorloë en gevegte en onsekerheid. Op die goudvelde van Barberton en Pelgrimsrus het daar baie mense net spoorloos verdwyn.”
Sy byt op haar onderlip. Dis een moontlikheid waaraan sy en oom Markus nie wou dink nie.
“Ter wille van oom Markus hoop ek dat oom Derek terugkeer. Dis al waarna hy nog op sy oudag uitsien.”
Renier sit sy leë koffiebeker langs hom neer.
“Ek mag verkeerd wees, maar ek glo nie oom Markus moet op te veel hoop nie.”
Rosalie staan op en spoel die bekertjies in die stroom uit. Dan kom sy terug na Renier en pak die bekers in die kosmandjie terug.
“Dankie vir die koffie. Ek sal nou weer moet teruggaan.”
“Dit was ’n plesier, meisiekind. Julle kom nog môre na ons Nuwejaarsfees toe, nè?”
Sy glimlag.
“Soos elke jaar, ja.”
“Dan sal ek jou daar sien.”
Hulle groet en sy gaan terug na haar perd toe. Hy wag totdat sy tussen die bome verdwyn voordat hy stadig omdraai en teruggaan na sy werk.
In Rosalie