“Wanneer het die vul aangekom, oom Markus?”
“Vroeg vanoggend … so teen drie-uur.”
“Maar Oom het my dan nie kom roep nie!” sê sy teleurgesteld. “Ek wou só graag dié groot oomblik beleef.”
Sy blik versag.
“Die vul is joune, Rosalie. Dis my en Danser se Kersgeskenk.”
Haar oë skiet vol trane. ’n Lang ruk kan sy niks sê nie, maar dis ook nie nodig nie. Oom Markus verstaan die diep geluk wat die geskenk haar bring. Sy het haar perd intens lief, en hierdie vul sal vir haar net soveel as Harmonie beteken.
“Dankie …” prewel sy net en draai dan weg sodat sy na hartelus kan huil.
Markus laat haar begaan. Sy blik dwaal na die vul wat sy ma se pens pomp sodat sy moet opstaan. Hierdie keer het Danser haarself oortref en die beste vul gegee wat sy nog gegee het. Die ligte donse aan die nek en stert verseker hom dat dit ’n sweetvos gaan wees … ’n perd waarop enige mens trots sal kan wees. Op ’n veiling sou hy ’n uitstekende prys behaal het vir die vul, maar Rosalie se geluk is vir hom baie meer as die harde kontant werd.
Sy draai om en vee die trane met ’n sakdoek af. Dan glimlag sy verleë.
“Dit was verspot, oom Markus, maar ek móés net huil.” Sy kyk na die vulletjie wat hulle met groot, onskuldige oë betrag. “Wie was die pa?”
Markus aarsel net ’n oomblik voordat hy sê: “Renier se perd … Storm.”
Die skok ruk haar tot stilstand, maar sy kry haarself gou onder beheer.
“Dan gaan ek hom Thor noem. Hy was die god van die donderweer.”
Oom Markus lag.
“Jy het voorwaar eienaardige idees, maar dis ’n naam wat by ’n sweetvos sal pas.”’
Rosalie kyk met nuwe belangstelling na die vul.
“Dink Oom regtig dat dit ’n sweetvos sal wees?”
“Kyk na die kleur, kind. Al die tekens is daar.”
“’n Perd soos Storm …” sê Rosalie asof sy met haarself praat. “Dit sal ’n kosbare dier wees.”
“Jy sal hom na jou hand kan grootmaak. Oor twee jaar sal hy uitgegroei wees, en dan kan jy hom begin leer.”
Sy kyk na Markus.
“Weet Renier van die vul, oom Markus?” vra sy die groot vraag.
Die ou man lag vrolik.
“Ek sou so dink! Sy perd is dan die pa!”
“Ja, maar … weet hy dat die vul mýne is?”
Markus knik.
“Ek het hom gesê dat ek die vul vir Kersfees vir jou wil gee. Ons het net nie voorsien dat Danser die vul so lank sou hou nie.” Hy haal sy sakhorlosie uit, knip dit oop en beskou dit skewekop voordat hy dit weer toemaak en in sy sak bêre. “Jy kan nog ’n rukkie hier vertoef, Rosalie. Ek het verlede nag maar min geslaap, en ek het koffie nou baie nodig. Ons kan later weer oor die vulletjie praat.”
Toe hy weg is, gaan hurk Rosalie by die vul. Dis nog sku vir haar en waggel eenkant toe. Danser kom stadig orent en staan weg sodat daar plek vir die vul is om te suip.
Rosalie staar verwonderd na die twee. Danser was oom Markus se laaste ryperd. Hy is baie lief vir dié elfjarige merrie, en daarom waardeer sy dit so baie dat hy twee van Danser se vullens vir haar gegee het. Maar Thor is iets besonders. Hy het ook die rasegte stamboom van Storm agter hom … hy is vir haar iets van Renier wat sy baie lank by haar sal hê.
Later by die huis maak sy die ander twee pakkies oop. Tant Hanna en oom Frank gee aan haar ’n stukkie dienlike onderklere, en in Charles se pakkie is daar ’n handgebreide mof vir die winter.
“Tant Nelie hekel hulle vir een-en-ses vir die kerkbasaars.”
Rosalie kyk met gloeiende oë na hom.
“Dis die gedagte wat tel, Samuel!”
“Hierdie een was ’n goedkoop gedagte,” kry hy nog ’n laaste woord in voordat hy uitloop.
Oom Markus se geskenke aan die twee Wepener-kinders word nie waardeer nie. Samuel het die Bybel met ’n skouerophaling in ’n laai gesit, en Clara was openlik teleurgestel toe sy háár Bybel uit die pakkie haal.
“Ek wou dan so graag ’n pelsskouermanteltjie gehad het, oom Markus,” kla sy.
Die uitdrukking op sy gesig is onpeilbaar.
“Ek dink jy het ’n Bybel nodiger, Clara. Miskien sal dit jou aanmoedig om daarin te lees. Gedurende huisgodsdiens elke aand is jy maar taamlik verveeld.”
Clara antwoord nie, maar bly net kop onderstebo sit. Hierdie jaar het sy nie gekry waarop sy gehoop het nie. Haar ma het haar verseker dat oom Markus die manteltjie aan haar sal gee, en nou het dit nie gebeur nie.
Gedurende die week tussen Kersfees en Nuwejaar is Rosalie by die dorsvloer waar die miedens gepak word sodat dit byderhand kan wees wanneer daar met die dors van die koring begin word. Sy dra self die koffie en kos vir die werkers aan en gaan op die inspeksieritte deur die plaas sodat oom Markus meer tyd kan hê om aan die snyers en wegry te bestee. Nou en dan sorg sy ook vir die paar melkkoeie wanneer die werkers elders dringend benodig word.
Die oes verloop goed. Net ’n paar enkele los donderbuie vertraag die werk ietwat, maar nie veel nie. Die laaste koringland aan die rivier se kant lê nog wuiwend in die wind. Die ryp geel koring blink in die son, die are is vol en vet. Die dag ná Nuwejaar sal die snyers in daardie land insak, en dit sal hulle net drie dae neem om die koring af te kry.
Oom Markus is tevrede. Hierdie jaar het hy genoeg koring gewen om sy bankbalans goed te verstewig. Sy grootste kommer was oor Rosalie. Sy suster en haar gesin kos hom heelwat per jaar. Hy is net nie meer opgewasse teen hulle eise nie. In die begin het hy botweg geweier om aan alles toe te gee, maar hulle staan bymekaar wanneer een van hulle iets wil hê, en teen vier van hulle kan hy nie baklei nie. Die geld vir hierdie jaar se oes gaan hy net so vir Rosalie wegbêre. Daarna sal hy eers rus vir sy siel hê.
Hanna weet dat die oes ’n groot sukses is, en sy is besig om ’n lysie op te stel van alles wat sy van Markus wil hê. Dis veral vir Samuel wat sy wil pleit. Die kind wil só graag ’n spaider hê. Sy besef dat dit nie die soort rytuig is wat op die ruwe plaaspaaie gebruik moet word nie, maar sy weet ook dat dit Samuel se hartsbegeerte is om een te besit. Daar is juis nou een by ’n wamaker op Harrismith. Iemand het dit ingevoer en toe besluit dat hy dit nie meer wil hê nie.
Clara se begeerte is nie so moeilik om te vervul nie. Sy wil maar net ’n klavier hê, en dis buitendien hoog tyd dat iemand in die gesin leer om musiek te maak. Dit sal die ander opvrolik wanneer hulle rustig om die kaggelvuur sit.
Oujaarsdag stuur Markus Rosalie om vir hom rieme in die waenhuis te gaan haal. Sy loop sommer die entjie omdat hulle naby die huis werk. Sy wil net by die waenhuis instap toe sy stemme binne hoor.
“Hy mors sy geld op hierdie verbrande plaas!” sê oom Frank. “Ek wil nie soos ’n slaaf vir my inkomste werk nie. Sodra Leydshoop in my hande is, gaan ek dit verkoop en ’n hotel op Harrismith oprig. Daar kan ons in weelde leef.”
“Die plaas is al baie geslagte in die familie, Frank,” keer Hanna.
“Dit skeel my maar min. Jy weet watter afkeer ek aan handearbeid het. In ’n hotel is jou grootste werk om te organiseer, en dit kan ek tog doen. Ek sal nie toelaat dat my seun soos ’n slaaf op die plaas werk nie.”
“Ek weet sowaar nie hoekom ek met jou getrou het nie, Frank,” sê Hanna bitter. “In baie opsigte was Markus reg. Jy is lui en gemaksugtig. Jy het nie eens ’n pennie van die geld verdien wat ons gaan erf nie!”
“Draai jy nou teen my?” wil