37
Por. Mosse (1978).
38
Por. mowę Himmlera do oberabschnittsführerów oraz szefów głównych urzędów w Domu Lotnika (Haus der Flieger) w Berlinie 9 czerwca 1942 r., opublikowana w: Smith, Petersen (1974, s. 145–161).
39
„Wierność”, „posłuszeństwo”, „obowiązkowość”, „honor”, „przyzwoitość”, „koleżeństwo” należały do stałych tematów poruszanych w mowach Himmlera; por. jego mowa przed 8. klasą w Napola, 3 lipca 1938 r., cyt. za: Smith i Petersen (1974, s. 80). „Wierność” oznaczała dla Himmlera dobrowolne i całkowite podporządkowanie się samodzielnie wybranemu dowódcy i była możliwa jedynie w przypadku ludzi „germańskich”, ponieważ była kwestią „rasy” i mogła wykształcić się jedynie w związku z „głębokimi motywami” związanymi z „nordycką krwią”. Por. Birn (1986, s. 365).
40
Dareé pozostał kierownikiem tego urzędu, z jego stale powiększającą się władzą, do 11 września 1938 r., choć w 1933 r. objął także inne urzędy w państwie nazistowskim. Dareé urodził się w 1895 r. w Argentynie i uczęszczał do King’s College w Wimbledonie w Anglii. W 1925 r. ukończył w Berlinie studia jako dyplomowany rolnik. W swoich wczesnych książkach
41
Członkowie ruchu Artamanów, powołanego do życia w 1923 r. w wyniku apelu Willibalda Henschela, chcieli osiąść na własnej ziemi. Wierzyli, że „rasa germańska” jest „do głębi rasą chłopską” i dlatego jej „rozkwit” jest „uzależniony od jej zakorzenienia w ziemi”. W związku z tym w dużych miastach miała ona tylko ulegać„zwyrodnieniu i wyciekać”. Wierzyli także, że tylko osada może dać „możliwość udaremnienia infiltracji przez obce narody”. Linse (1983, s. 327). Także Rudolf Höss, komendant obozu koncentracyjnego w Auschwitz, należał do Artamanów. Tam też poznał swoją przyszłą żonę oraz Heinricha Himmlera.
42
Następcą Dareé był Günther Pancke. 09.07.1940 roku Pancke oddał kierownictwo urzędu RuSHA Ottonowi Hoffmannowi, którego następnie 20 kwietnia 1943 roku zastąpił Richard Hildebrandt. Por. Bundesarchiv Koblenz, Best. NS2, RuSHA.
43
„SS-Leithefte” były rozdawane szkoleniowcom regularnie co miesiąc od 1 lutego 1935 r. List RuSHA z 21 stycznia 1935 r., przedrukowany w:
44
Por.
45
Por. Fraenkel i Manvell (1971, s. 56); na temat RuSHA zob. także: Weingartner (1971, s. 62–77).
46
Stwierdził tak w 1937 r., podczas przemowy przed uczestnikami narodowo-politycznego kursu Wehrmachtu, przedrukowano w: Poliakov, Wulf (1989, s. 24 i n.).
47
Tamże, s. 25: „… już wtedy doszło do tego, że kazaliśmy robić zdjęcia. To było rocznie 100 lub 150 do 200 osób, które fotografowaliśmy. Osobiście widziałem zdjęcie każdego i zastanawiałem się: czy w twarzy tego człowieka widać całkiem wyraźnie domieszkę obcej krwi, a więc wystające kości policzkowe, na podstawie których z reguły można domniemywać: czy ten nie wygląda mongolsko lub słowiańsko?”.
48
Bruno Kurt Schulz był dyrektorem Biologischer Institut der Reichsakademie für Leibesübungen (Instytut Biologiczny Akademii Wychowania Fizycznego Rzeszy), szefem Urzędu Rasy w RuSHA, jednym z najbardziej znanych „badaczy ras” i antropologów w tamtych czasach. Według wpisu do kalendarza uczonych Kürschnera z 1992 r. (s. 3329), Schulz mieszkał w owym czasie w Münster jako emerytowany profesor.
49
Tak przedstawił to Himmler w swoim wykładzie
50
Podczas wojny warunki te były jedynie idealnym wzorcem i dopuszczano wiele wyjątków, aby uzupełnić szeregi pułków Waffen-SS. Jednak Himmler do końca pozostał wierny swojej wizji zakonu złożonego z członków wyselekcjonowanych zgodnie z kryteriami rasowymi. Pragmatycznie godził się na wyjątkowe regulacje w Waffen-SS podczas wojny, założył sobie jednak, że po wojnie zmieni podjęte decyzje. W aktach odzwierciedla to adnotacja:
51
Arendt (1993, t. 1, s. 426).
52
Tamże, s. 427.
53
Fraenkel, Manvell (1971, s. 57).
54
Bundesarchiv Berlin, film 3331, Sztab Osobisty Reichsführera SS, folder 816, rozkaz SS – A – nr 65, z 31 grudnia 1931 r.
55
Por. Arendt (1966, s. 97 i n.).
56
Na temat odrzucenia, z jakim początkowo spotkał się ten rozkaz, informuje także wydawca czasopisma „Das Schwarze Korps”: „Jedną z największych i najbardziej decydujących zasług reichsführera SS pozostaje to, że w owym czasie, kiedy nawet we własnych szeregach ruchu kwestia rasowa była tylko pojęciem negatywnym, wychodzącym od oczywistego antysemityzmu, podczas realizacji swojego własnego zadania organizowania i budowania SS odważnie i konsekwentnie wykorzystywał, a później także jednoznacznie przeforsowywał teoretyczne ustalenia narodowosocjalistycznego światopoglądu akurat w tej dziedzinie”. d’Alquen (1939, s. 9).
57
„Ustawa o zapobieganiu potomstwu obciążonemu dziedzicznie” została uchwalona 14 lipca 1933 r., ogłoszono ją 26 lipca, a 1 stycznia 1934 r. weszła w życie. Por. Six (1942, s. 204–206). Za pomocą tej ustawy zalegitymizowano przymusowe sterylizacje kobiet, mężczyzn i dzieci. Zob. Bock (1986, s. 80 i n.).
58
„Ustawa o ochronie zdrowia dziedzicznego narodu niemieckiego (ustawa o zdrowiu małżeńskim)” zakazywała małżeństw między „zdrowymi” i „dziedzicznie obciążonymi”, jak też z ludźmi, którzy cierpieli na choroby zakaźne (przede wszystkim choroby przenoszone drogą płciową) oraz z ludźmi ubezwłasnowolnionymi oraz chorymi psychicznie. RGBl. I (1935, s. 1246); zob. Czarnowski (1991, s. 64 i n.).
59
Bundesarchiv Berlin, film 3331, folder 816, Sztab