Verstaan jy?”
“Heiden help, ouma Liefie.”
Hulle oefen. Later glip Susannatjie soos ’n vetgesmeerde paling deur die klein venstertjie van ant Liefie se badkamer, terwyl sy die tyd hou.
“En onthou die botteltjie.”
“Ja, Ouma. Die botteltjie.”
Drie dae later is hulle gereed. Reeds die vorige dag het ant Liefie vir Mildred in die eetsaal voorgekeer. “Jy en Dolores kan gerus ’n bietjie tee by my in die kamer kom drink. Dan wys ek vir Dolores die poppe. Julle is hartlik welkom.”
“Ag, maar dis te dierbaar, ant Liefie! Dolores kom juis môremidddag oor na my toe.”
Ant Liefie is die ene onskuld: “Ek hoor sy het ook hier aansoek gedoen om ’n plek?”
Mildred knip haar oë ’n paar maal. “Ag, jy weet, ons wil graag saam in ’n kamer wees. Ons twee kom mos ’n lang pad saam.”
“Môremiddag drie-uur?”
“Wonderlik! Ek sal vir Dolores sê.”
Ant Liefie sit drie teekoppies uit. Die wittes met die pienk rosies. Sy pak Romany Creams in die koek-bordjie en haal pienk servetjies uit. Sy maak die ketel tot oorlopens toe vol. Hoe voller die ketel, hoe meer slaan hy af. Dis goed so. Sy gaan badkamer toe en maak vir die hoeveelste keer seker dat die venster se knip af is. Sy trek die badkamerdeur toe en kom terug in die kamer. Sy skakel die bedlampie aan. Dit flikker. Sy skakel dit weer af. Dan soek sy deur die klomp poppe op die werkstafel na ’n geskikte een. Ja, dié een met die oranje rokkie lyk reg. “Nou toe, Petronella,” fluister sy, “dis tyd vir die poppe om te dans!”
’n Minuut oor drie is daar ’n kloppie aan die kamerdeur. En daar staan hulle albei met gedoende hare. Mildred in ’n pienk rok met krale daarby en Dolores in babablou met ’n borsspeld op die kraag.
Ant Liefie ontvang hulle baie gasvry. “Kom in! Kom in!” nooi sy gesellig.
Mildred en Dolores kom in en kyk nuuskierig rond.
Ja, kyk maar, dink ant Liefie. Kyk maar. Julle wil mos nou kyk.
“Kom sit julle tweetjies sommer hier,” beduie sy na die riempiesbankie. “Dis wat my oorle’ Abraham nog self gemaak het. Hy’t mos sulke wonderlike dinge met sy hande gedoen.”
Mildred en Dolores gaan sit styf teen mekaar. Die vingers is vol ringe. En die naels is rooi.
“Dis darem ’n heerlik ruim kamer, ant Liefie,” laat Dolores hoor en druk haar geel gebleikte krulle reg.
“Ja,” beaam ant Liefie, “ek spandeer al my tyd hier. Die poppe, jy weet. Mens sit baie ure in, want daar is so baie detail. Vat nou dié een byvoorbeeld. Dis Petronella. Presies soos wat sy gelyk het. Met die blou ogies, die kort swart haartjies, en die oranje rokkie. Sy was mos altyd een vir helder kleure …” Sy hoop tog nie een van hulle het die vrou ooit geken nie, want sy self het ook nie die vaagste benul hoe miss Petronella van Niekerk gelyk het nie.
“Petronella?” wil Mildred weet.
“Ja, dis sy wat voorheen in die kamer was, die dierbare mens. Altyd so baie oorgehad vir ander. Ek moes twee jaar vir die kamer wag, voordat sy toe so tragies heen is. Maar nou ja … dis nie asof Petronella weg is nie. Sy’s maar nog altyd hier.” Ant Liefie sit die pop neer. Die blou glasogies staar na haar. Uit die hoek van haar oog sien sy hoe Mildred en Dolores vir mekaar kyk.
“Was … sy in h-hierdie kamer?” vra Mildred.
“Ja, baie lank. En toe het sy mos in die stort geval daardie aand … Om hulp geroep, maar niemand het haar gehoor nie. Verskriklik tragies. Haar lê en doodbloei. Met die stort se kraan wat die hele tyd loop en loop … en al die bloed wegspoel …”
Kom nou, Susannatjie, waar is jy?
Mildred en Dolores skuif ongemaklik rond. Ant Liefie maak asof sy dit nie sien nie. “Nou wat drink julle? Rooibos of gewone Engelse tee?”
“Rooibos,” sê Dolores met ’n hees stem.
Susannatjie! Toe, toe, toe …
En toe begin die stortkraan in die badkamer hoorbaar loop. Dit hou nie op loop nie.
“D-daar loop water …” Mildred kyk agterdogtig na die toe badkamerdeur.
“Ag, nee wat, dis niks,” sê ant Liefie, “dis sommer maar net Petronella. Sy’t seker gehoor ons praat van haar. Dis maar net haar manier om vir ons te laat weet sy is hier.”
“Hier?” Mildred haal ’n wit sakdoek uit haar sakkie en vee oor haar voorkop.
“Ja,” sê ant Liefie, “op die plek waar sy heen is, daarheen keer sy altyd terug.”
Die stortkraan hou op loop.
Dankie, Susannatjie!
“D-die kraan het ophou loop …” sê Mildred met groot oë.
“Ja, sy stort nooit te lank nie. Dis nou darem nie asof sy Viljoenshof se water mors nie. Die probleem is net dat sy partymaal ’n paar druppeltjies bloed agterlos.”
Mildred vee weer oor haar voorkop. “B-bloed?”
Ant Liefie klink rustig: “Net ’n paar druppeltjies partykeer. Darem nou nie te erg nie. En wat vreemd is, as sy gewoonlik klaar gestort het, dan kom sy in vir tee.”
Dolores se wange is wit. “Hoe bedoel jy … sy kom in?”
“Sy kom by die kamer in … seker maar net om te wys sy’s nie weg nie. En dan kan jy maar enige lig aansit, dit flikker. Dis die seker teken dat sy hier is.”
“Wat doen sy? W-wat maak sy?”
Ant Liefie klink onheilspellend: “Sy praat deur haar pop … en dan lê sy baie dinge uit. Baie dinge …”
“Soos wat?” vra Dolores en klou aan Mildred se arm vas.
“Dinge uit die verlede. Toe sy hoor julle kom vir tee, het sy baie van julle tyd saam op Baanbrekersfontein gepraat. Baie dinge …”
Mildred se nek is snaarstyf: “Watse dinge?”
Ant Liefie skakel die ketel aan. “Ag wat, ons hoef nie daaroor uit te wei nie. Ons het mos maar almal ons geraamtes in die kas.”
Waar’s jy, Susannatjie?
Die ketel hou op kook. “Ag, nee! En as Petronella eers die dag in die krag is, werk absoluut niks.” Die ketel begin weer kook. En slaan weer af.
Mildred sit styf teenaan Dolores. “Is sy nou in die ketel?”
“Nee, nog nie,” sê ant Liefie bedaard. “Sy gee maar net ’n teken dat sy op pad is. Wag, laat ek net seker maak.” Sy skakel die bedlampie aan. Dit flikker. “ Ja-nee, sy sal seker enige oomblik hier wees.” Sy skakel die bedlampie af.
Waar’s jy, Susannatjie?
Die kamerdeur gaan oop. En dan klap dit weer toe met ’n harde slag. Mildred kry ’n onaaardse geluid uit. Sy spring op saam met Dolores. Hulle klou beangs aan mekaar vas.
Ant Liefie maak asof sy glad nie hulle ontsteltenis raaksien nie. “Sy’s hier. Kom in, Petronella. Jy ken mos vir Mildred en vir Dolores.” Sy kyk na die twee wat doodsbleek staar. “Julle kan haar maar groet.”
“M-middag,” prewel Mildred en weet nie vir wie om te kyk nie.
Dolores kry nie ’n woord uit nie. Dit lyk asof haar vals tande skeef in haar mond hang.
“So lekker dat jy gekom het, Petronella! Wag, ek haal jou blou