“Ja,” knik Basson. “Ek dink ons kan haar met veiligheid maar buite rekening laat in hierdie ding. Wat my egter heeltemal dronkslaan, is hoekom hierdie vreemde ding net op toeriste toeslaan wat op die vakansieplaas tuis gaan. Sou dit toeval wees? Hierdie saak word vir my al ingewikkelder hoe meer ek daarvan te hore kom. Dit begin vir my selfs ’n bonatuurlike kleur kry. Daar is dan net geen logiese en aanneemlike veronderstellings vir die vreemde dinge te vind nie.”
Soos gedurende die gesprek met dokter Johnson, die distriksgeneesheer, word Gustaf Lenard se gesig nou grimmig.
“Ek glo nie aan bonatuurlike dinge nie, doktor.”
Basson kyk hom fronsend aan.
“Ek staan nie heeltemal so skepties teenoor bonatuurlike verskynsels nie, Gustaf. Soms . . .”
Gustaf se oë lyk verbaas en sy glimlaggie effens spottend toe hy die argeoloog reguit aankyk.
“Jy is tog ’n geleerde man, doktor. Wil jy my werklik kom vertel dat jy aan bonatuurlike dinge glo?”
’n Effense rooi blos verkleur die argeoloog se wange, maar hy kyk vas terug, sy stem ernstig, amper vermanend.
“There are more things in heaven and earth . . . Ek is ’n ou man in vergelyking met jou, my jonge vriend. En soos ’n mens ouer word, besef jy al meer en meer: daar is nog oneindig baie dinge in die wêreld om ons en in die magte binne-in ons en in die heelal waarvan die mens nog niks weet nie, waarvoor die menslike verstand nog geen verklaring kon vind nie. Die mens het baie gevorder, Gustaf, maar daar is nog baie, oneindig baie om te leer, veral van die geesteswêreld. En dit bestaan, dit verseker ek jou. Daar is ’n wêreld buite die tasbare, buite die vleeslike liggaam; ’n oneindige, grenslose wêreld binne-in die klein en beperkte kokon van vlees wat die menslike liggaam is. En daarvan, my vriend, weet ons nog baie min. Ek wonder of ons ooit alles daarvan sal weet. Want daar is geen grens aan die gees nie, net so min as wat jy my nou kan vertel waar die einde van die heelal is. Dis ’n groot wêreld daardie . . .”
“Asseblief, doktor, hou op! Ek is die ene hoendervleis!” roep Sandra laggend uit, maar met ’n onseker noot in haar stem. Soos Gustaf voel sy ook: vir al hierdie vreemde dinge moet daar ’n logiese verklaring wees. Maar die argeoloog se ernstige woorde beïndruk haar nietemin.
Gustaf se gesig lyk heeltemal grimmig toe hy sê: “Wel, doktor, geesteswêreld of nie geesteswêreld nie, maar ek weet net een ding: ’n tasbare lyk is heeltemal bloedloos hier gevind. En tasbare menslike liggame wat volgens streng en vaste natuurwette funksioneer, het skielik onverklaarbaar begin verswak. Ek gaan vasstel hoekom. Of ek nou ’n menslike verstand of ’n gees uit ’n ander wêreld aan die end van hierdie ry spore gaan kry, kan my nou nie skeel nie. Maar ek gaan hom kry, dit sweer ek. Ek wil weet wie, of wat, agter hierdie dinge sit. Maar ek kan jou verseker: dit gaan baie onomstootlike bewyse verg om my te oortuig dat ’n bonatuurlike mag hier aan die werk was . . . en is. Maar ek wil jou byna wed dat ek op die end tog tasbare polse sal kry waarom ek die boeie sal slaan.”
Die tweede keer voel Sandra die hoendervleis op haar vel uitslaan en sy ril liggies. Sy hou niks van hierdie bonatuurlike praatjies van doktor Basson nie. Maar een ding weet sy ook: as dit ’n mens van vlees en bloed is wat agter hierdie geheimsinnighede skuil, is sy dankbaar dat sy nie in sy skoene sal staan dié dag wanneer Gustaf Lenard hom in ’n hoek vas het nie. Van hierdie man sal sy liewer ’n vriend wil maak as ’n vyand.
Basson trek sy skouers op as enigste antwoord.
“Verskoon my, asseblief,” vervolg Gustaf kortaf. “Ek moet ’n paar oproepe gaan maak. Ek het gesien hier is ’n openbare telefoonhokkie op die kampeerterrein.”
Doktor Basson knik en sonder ’n verdere woord stap Gustaf weg en die twee kyk hom agterna. “Ons vriend is ’n bietjie ergerlik vir my, kom dit my voor,” laat doktor Basson met ’n skewe glimlaggie hoor. “By hom is ’n ding net swart óf wit . . . geen skakerings nie.”
Sandra knik en sê dan op gemaak opgewekte toon asof sy die somber noot wil wegvee waarop hul gesprek geëindig het: “Wel, ek gaan nou die ruïnes bekyk en ’n paar foto’s neem. Tot later, doktor.”
“Wederom. Ek sal ook nou moet begin aanstaltes maak om met my werk aan te gaan. Ek moet die geheim van Zimbabwe probeer oplos. Die ander geheime sal ek maar aan ons jong, vasberade vriend oorlaat!”
Die volgende uur of so dwaal Sandra deur die ruïnes en haar kamera kry baie werk. Sy is ’n geesdriftige amateurfotograaf en heeltemal in haar skik toe sy eindelik omdraai om terug te gaan. Haar keel voel droog en vertel haar dat dit teetyd is. Iets roois trek haar aandag teen ’n bossie en sy buk. Dis ’n serpie, duidelik een wat deur ’n toeris hier verloor is, want dis nog skoon, vertoon nuut en is van goeie gehalte. Nie wetend wat om eintlik daarmee te maak nie, druk sy dit ná ’n oomblik van aarseling in haar rompsak. Sy sal dit maar vir een van die huishulpe by die vakansieplaas gee. Waar sal sy tog nou die baas daarvan kan opspoor?
Toe sy buite die ringmuur kom, sien sy Gustaf aangestap kom vanuit die rigting van die kampeerterrein. Sy wag hom in en kyk hom nuuskierig aan. Sy sal graag wil weet watter oproepe hy gemaak het. “Jy lyk ernstig,” sê sy toe hy hom by haar aansluit.
Hy knik sy kop.
“Dis ernstige sake waarmee ek besig is, meisiekind. En dit word al ernstiger.”
“Asseblief, Gustaf. Moenie my geduld so beproef nie! Wat is dit nou weer?” vra sy reguit, en sy antwoord kom ewe reguit.
“Oubaas Brijns het niks makeer nie. Ek het so pas die verslag van die laboratoriums ontvang. Geen spoor van ’n skadelike element is opgespoor in sy liggaamsdele wat vir ontleding weggestuur is nie. Daardie ou man was blakend gesond.”
“Afgesien van die feit dat die bloed uit sy liggaam verdwyn het,” voeg sy by. Hy knik.
“Ja. Verder het al die toeriste wat skielik siek geword het en wat ons kon opspoor dadelik herstel nadat hulle die ruïnes verlaat het . . . volkome herstel, dieselfde as Botes van wie doktor Basson vertel het.”
’n Rukkie lank stap hulle swyend langs mekaar. “En nou? Wat nou?” vra Sandra huiwerig.
Hy antwoord nie dadelik nie, maar toe hy praat, het sy stem so ’n dodelike kalmte dat Sandra weer koue rillings langs haar ruggraat voel afgaan.
“En nou wag ons.”
“Op wat?”
“Dat die bonatuurlike gees van doktor Basson eerste beweeg, met ander woorde, ons wag op die volgende toeris wat onverwags verswak.”
Gustaf glimlag effens op haar ernstige gesiggie af. “Dit kan enigeen van drie wees, sal ek sê.”
“Watter drie?”
“Powell of Dickens of . . . ek.”
Sonder dat Sandra dit besef, word sy effens bleek, haar oë bang.
“Hoekom is jy so oortuig daarvan dat die volgende een, as daar ’n volgende gaan wees, een van julle drie sal wees?”
“Eenvoudig. Andrews sal dit nie wees nie. Hy woon al . . .” Hy frons. “Ek weet nie hoe lank hulle al hier woon nie, maar altans die afgelope maande lank dan. Ek moet tog vasstel wanneer hy met die vakansieplaas begin het. Andrews is egter uitgeskakel. Basson ook, dink ek. Hy is al drie maande lank hier en het nog niks oorgekom nie. Jy of Dianne sal dit nie wees nie. Hierdie . . . e . . . gees het blykbaar ’n voorliefde vir mansmense. Dus bly net ek en die twee Engelsmanne oor. Ek dink ook nie ons sal lank hoef te wag op die volgende geval nie.”
“Hoekom sê jy so?”
“Volgens die lys van name en datums wat ek gisternag bestudeer het, het die gevalle met taamlik gereelde tussenpose voorgekom. Oubaas Brijns is al ’n rukkie dood. Die volgende aanval van swakheid kan dus nie baie ver wees nie. Die vraag is net: by wie sal dit uitslaan?”
Hulle praat nie verder nie. Dis of daar niks meer te sê is nie. Hoewel Sandra nie direk na hom kyk