Die deelnemers se ma’s glimlag trots, maar nie die pa’s en ouer broers nie.
Die seuns het goeie stemme en ’n mooi musikale aanvoeling toe hulle begin sing, maar die gesigte op die verhoog lyk eerder na dié van ’n klomp boksers as van “jongelinge rein, vol deug die siele”, soos die lied se woorde hulle beskryf. Hulle oë word na die dak opgeslaan sodat hulle nie die gehoor se gesigte kan sien nie. Wanneer hulle vlugtig afkyk na waar die hoof sit, is daar iets in die onpeilbare erns van sy blik wat hulle nie vertrou nie.
Die eerste lang koorstuk loop goed af. Meneer Beunk is werklik ’n uitstekende sangonderwyser. Nou is daar ’n oomblik stilte voor die eerste solo begin.
Skielik praat ’n skril kinderstemmetjie uit die gehoor.
“Mamma, ek hou nie van daai een nie … Die een aan die punt van die voorste ry. Sy bene is krom. Hoekom laat hulle hom ’n rok dra?”
Daar is ’n geskokte stilte en dan is dit duidelik ’n paar mense sukkel om hulle lag in te hou.
Jacobs wie se bene so onvleiend beskryf is, verwurg homself byna met ’n blommekrans.
Die hoof wys geen tekens van lewe nie, behalwe dat sy lippe stywer opmekaar gedruk word, soos Tessa sien toe sy na hom kyk.
Krynauw se mooi basstem begin sy solo sing, maar hy sukkel om sy gesig te hou soos dit hoort.
Jacobs het van die verhoog af gevlug. Hy is klaar met hierdie konsert.
Terwyl Krynauw sing, wag Snyman agter die verhoog. Hy speel die hoofrol en moet netnou opgaan saam met die juniors, wat nogal heel klassiek lyk met hulle wit handdoeke.
“Haai, wat makeer jou gesig?” vra klein Otto Snyman vir sy broer.
“Niks, en as jy probeer snaaks wees, foeter ek jou.”
“Nee, man, rêrig! Daar’s ’n vuil streep op jou gesig, net bo jou mond. Wag, ek sal dit afvee.”
Otto het ’n sakdoek by hom, iets ongehoords vir ’n junior, en sy broer is so verras toe hy dit sien dat hy buk en die kleintjie toelaat om sy mond met die sakdoek af te vee. Die stuk gebrande kurk wat daarin weggesteek is, gee vir die skool se sedigste prefek ’n perfekte snor. Dit lyk baie snaaks by die ou Griekse kostuum, en Snyman se waardige houding maak dit natuurlik nog snaakser!
Toe hy so op die verhoog verskyn, kry die mans in die gehoor ’n bietjie hoop. Miskien is dit ’n komedie. Die gehoor lag verlig.
Snyman rammel ’n rits vroom slagspreuke met die grootste afkeer af en begin dan sy solo sing. Dit verloop aanvanklik goed. Die laaste vers eindig op ’n paar indrukwekkende hoë note en lui: “Ek staan op die heuwel van reine deug, en vandaar daal ek nimmer!”
Toe die laaste klank wegsterf, gee Snyman ’n tree vorentoe. Maar sy voet glip onder hom uit en hy slaan so hard neer dat die saal skud.
Die mense skater van die lag, veral die mans. Dit is beslis ’n komedie!
Nou sing die volle koor. Daar is ’n breë glimlag op almal se gesigte terwyl Snyman opstaan en moorddadig rondkyk.
Skielik klink die musiek vreemd. Vervleg deur meneer Beunk se melodie hoor die mense nou ’n moderne wysie. Dit is so lewendig dat die gehoor wil opstaan en dans. Maar waar kom dit vandaan? Die orkeslede speel sedig verder. Hulle hoor nie die ander musiek nie.
Bertrand en die grootste deel van sy nuwe boereorkes wat hy met die hoof se toestemming en hulp gestig het, sit gevaarlik hoog op die balke ver bokant die verhoog. Hulle speel liedjies wat hulle die afgelope paar dae op trekklaviere, kitare en mondfluitjies geoefen het. Die moderne treffers pas perfek by die ernstige musiek in. Slegs ’n begaafde musikant kon dit so verwerk het – en Bertrand is beslis een.
Einste hy en Geer het vroeër ’n koekie seep onder die blomme op die verhoog weggesteek. Hulle het twee gaatjies deur die seep gedruk en twee lang stukke swart gare daaraan vasgemaak. Die seep is net voor die operette deeglik nat gemaak. Toe kon Geer en Breda dit maklik van weerskante van die verhoog af aan die gare nader trek om die arme Snyman te laat neerslaan.
Dis ’n genade dat meneer Beunk doof is. Hy kom agter daar skort iets met die musiek, maar hy moet deurdruk, wat ook al gebeur.
Uiteindelik verskyn die vier aardgeeste, in wit geklee en met blomme bekroon.
“Liewe kinders, waar gaan julle heen?” vra Killian wat tot in sy siel gekrenk is dat hy hieraan moet deelneem.
Flip is veronderstel om te antwoord, maar hy staar net stil terug.
“Van die Koninkryk van die Wysheid kom ons,” fluister Kannemeyer. Hy speel agter die verhoog souffleur.
“Hè?” vra Flip.
“Sjuut, jou bobbejaan! Dis nie wat jy moet sê nie!” Kannemeyer is ontsteld en praat so hard dat die hele gehoor hom hoor.
“Sjuut, jou bobbejaan! Dis nie wat jy moet sê nie!” herhaal Flip op die verhoog.
“Haai, dis verkeerd!” sê Dollie Combrink spontaan.
“Ek weet dis verkeerd,” sê Flip. “Ou Kan-nie-meer-nie kan nie die regte plek in die teks kry nie.”
’n Gelag weergalm deur die saal.
Nou vang Flip die hoof se oog. Tot sy verbasing lyk doktor Serfontein nie kwaad nie; hy kyk net stip na sy horlosie.
Flip praat haastig. “Van die Koninkryk van die Wysheid … Haai, Neels, jou handdoek val af!”
Neels gryp na sy handdoek en die gehoor bulder van die lag.
Dis vir die hoof een te veel. Hy kon hom tot dusver goed inhou, maar nou glimlag hy so breed soos byna nooit nie. Sy broers en Tessa lag lankal reeds hardop en selfs sy skoonsuster skater saam.
Niks wat op die verhoog gesê word, is meer hoorbaar nie. Meneer Beunk maak vertwyfelde gebare vir Neels. Onder hernude gelag sien almal die ander drie aardgeeste het ook probleme met hulle handdoeke.
Toe die gehoor besef die seuns kan hulle handdoeke met een hand vashou en wil skynbaar graag met die stuk aangaan, bedaar hulle ’n bietjie.
Al die Oudgrieke het ingewillig om die vier jong gidse na die Tuin van Skoonheid te volg; almal behalwe een dwase mensekind wat die “wilde, sondige gewoel van die wêreld” nie kan of wil agterlaat nie. Hierdie karakter word deur Wentzel vertolk.
Terwyl die goed afgerigte koor nou bewend van die lag Wentzel se bose gedagtes verwoord, maak Flip ongemerk die punt van ’n lang stuk sterk tou aan sy lyfband vas. Bertrand en Geer het die tou reeds oor ’n balk hoog bo die verhoog gegooi. Nou sit die twee hulle instrumente neer en gryp die tou se ander punt.
Die koor se stemme styg tot ’n sterk crescendo.
Dan weergalm die vreesaanjaende woorde: “Daal neer, daal neer in die ewige nag! Vaarwel! Daal neer! Daal neer!”
Wentzel moes agter ’n ander deelnemer weggesak het sodat die gehoor die neerdaling in hulle geestesoog sou sien, maar met die laaste “Daal neer!” skiet hy hoog in die lug op en bly daar hang met ’n verdwaasde uitdrukking op sy gesig.
Hy kom eers ná ’n paar oomblikke tot verhaal. “Maak my los, man!” roep hy vies. “Dit maak seer!”
Die geskater is nou oorverdowend. Gelukkig is dit die einde van die operette, want almal huil behoorlik van die lag.
Net voor die gordyn en Wentzel saam “neerdaal”, hardloop die vier aardgeeste vorentoe asof hulle hom wil help. Onder wilde krete en fluite uit die gehoor val die handdoeke af, en daar staan hulle, heel ordentlik in sportbroeke en onderhemde.
Maar nou kom die oomblik van wraak. Die prefekte kry Flip en die ander drie aan die ore beet en stoot hulle by ’n kleedkamer in.
“Julle bly hier, met die deur gesluit!” sê Krynauw. “Dink solank wat julle vir doktor gaan sê. As meneer Beunk julle nou sien, is julle dood!”
Flip-hulle