Dian en Tiesjie kom in, albei mooi uitgevat in die fluweelrokkies wat hulle vir aandete gedra het. Omdat hulle jong dames is, staan die hoof nou weer op soos netnou vir hulle ma.
“Het julle die ete geniet?” vra hy.
“Ja dankie, Pa,” sê Dian.
“Ek het nie,” sê Tiesjie. “Fräulein sê ook ek moet skool toe gaan wanneer ons by die huis kom. Toe vra ek haar hoekom moet Pa haar so baie geld betaal as sy nie meer ons goewernante is nie, toe huil sy en nou lê sy.”
“O, Tiesjie!” sê Dian.
Sy waag dit nie om op te kyk na haar pa nie. Dis eintlik jammer, want dan sou sy dieselfde uitdrukking in sy oë gesien het as wat Tiesjie dadelik opmerk.
Hy praat egter heeltemal ernstig. Fräulein is al van voor Josef se geboorte af by ons. Sy praat Duits en Frans in die huis, en dis goed vir ons almal. Buitendien pas sy julle getrou op … Vir sulke astrantheid gaan julle ma jou beslis straf.”
“Sy het al,” sê Tiesjie. “En ek het nie gehuil nie.”
“Dis goed … Ek bedoel, dan was sy hierdie keer nie te streng nie. Ag jouself gelukkig en moenie jou geluk te veel beproef nie.”
“Ek wil saam met ons eie skool se seuns skoolgaan,” sê die vierjarige beslis, “nie by daardie aaklige kleuterskool op die dorp nie!”
“Jy is te jonk vir ons skool se klasse.”
“Tessa was daar, voor Pa haar aangeneem het.”
“Sy was toe al nege jaar oud. Dis nou genoeg van hierdie onderwerp. As jou ma sê jy gaan na juffrou Holland toe, dan gaan jy. Goeienag, meisies.”
Mevrou Serfontein knipoog vir die hoof en stap saam met hulle dogters uit.
By die deur kyk Tiesjie oor haar skouer na hom. “Ek sal daaroor dink. Ek weet nog nie wat ek gaan doen nie,” dreig sy sag.
“Laat weet my so gou moontlik as jy besluit om probleme te veroorsaak,” sê haar pa.
Hy gaan sit weer en wil net verder begin tik toe Berrie opdaag.
Berrie kom leun teen die lessenaar en trek met sy vinger patroontjies op die houtblad. Hy lyk afgehaal. “Nag, Pa,” sug hy. “Lekkerg slaap.”
“Dankie. Jy ook.”
Doktor Serfontein kyk vlugtig op en dan weer af na sy werk.
“Vorgder die boek goed?” vra die verlangende stem.
“Op die oomblik uitstekend, dankie.”
“Pa het nou die dag gesê dis oorg mense in die Balkan.”
“Ja.”
“Was ons ooit daarg?”
“Ek en jou ma was, kort ná ons troue. Nie julle kinders nie.”
“Dis snaaks dat daarg ’n tyd was toe Pa my nie geken het nie.” Berrie gee ’n hartverskeurende sug. “Het Pa toe dargem goed genoeg klaargekom?”
“Ek moes maar, aangesien jy toe nog nie bestaan het nie. Wou jy nog iets gehad het?”
“Nee … ja … Maarg dit maak nie saak nie.”
Berrie krul hom in ’n bondel op. Hy bloos effens.
Dan druk ’n sterk arm hom teen sy pa se skouer vas en hy kry ’n soen op sy voorkop.
“Was dít dalk wat jy wou gehad het?”
Berrie hou sy gesig nog vir ’n oomblik teen die skouer.
“Ja, Pa!” sê hy dan met ’n groot sug van verligting. “Ek voel nou baie beterg!”
“Dis gaaf.”
’n Geluid laat doktor Serfontein opkyk na die oop deur waar sy tweede seun op die drumpel staan. Die ongewone toneel van Berrie in hulle pa se arms laat hom ongemaklik en verleë lyk.
“Ja, Richard?” vra die hoof effens skerp.
“Ekskuus, Pa …”
“Kom in! Waarvoor vra jy verskoning?”
Berrie huppel doodgelukkig weg.
Die gemoedelike atmosfeer is skielik weg. Richard hoor net die skerp, ongeduldige stem. Hy weet nie dis omdat sy pa bekommerd is oor hierdie seun van hom se onnodige liggeraaktheid nie. Dit herinner die hoof aan die pynlike skugterheid van sy eie kinderdae. Hy weet wat dit hom gekos het om dit te oorwin, al is dit net uiterlik.
Hy kyk nou afkeurend na sy ewebeeld met die gekrenkte oë en stywe lippe.
“Wat is dit?” vra hy kortaf.
“Ek… wou kom nag sê.”
“Dis tog jou reg. Hoekom gedra jy jou asof jy skuldig is?”
Riekie se oë brand en hy kan nie antwoord nie.
“Goeienag dan,” sê sy pa ferm. “Dis tyd dat jy selfbeheersing leer. Jy sal dit regkry as jy minder aan jouself dink.”
Niemand wat doktor Serfontein oor die jare aanbid het, het ooit gesê dis maklik om met hom oor die weg te kom nie. Hy is allesbehalwe subtiel, en van al die seuns met wie hy te doen gehad het, is sy eie Richard die minste teen hierdie koue ongeduld bestand.
Toe hy by die kajuit uitgaan, is hy so verblind dat hy in die gang byna verby Josef loop.
Sy broer keer hom voor. “Wat makeer?” vra hy besorg.
“Niks,” sê Riekie op sy stil, trotse manier.
“Komaan, daar ís iets! Sê my.”
“Dis niks,” sê Riekie en gaan met ’n trap op na die dek.
Hy leun teen die relings en kyk uit oor die see wat nou donker met wit skuimstrepe onder hom lê.
Wat is verkeerd met hom? Hoekom bots hy altyd met die een mens wat vir hom die belangrikste op aarde is, selfs meer as sy ma? Wat is so afstootlik aan hom dat sy eie pa hom nie kan verdra nie?
Hy beleef ’n bitter halfuur totdat Berrie hom daar kry met die opdrag dat hy onmiddellik bed toe moet kom. Josef het lankal vir hulle pa nag gesê en slaap al.
Dominee Goosen wag reeds in die salon toe doktor en mevrou Serfontein van aandete af inkom. As die belangrikste passasiers op hierdie reis moet hulle aan die kaptein se tafel sit, en ’n formele dinee neem ’n hele rukkie.
Die predikant het al met Helen gepraat, maar dis nou die eerste keer dat hy die bekende skoolhoof ontmoet.
Hy voel nogtans verrassend tuis in die geselskap en is te onskuldig om agter te kom hoe die lui, halftoe oë hom ondersoek.
Die gesprek oor die seun begin – voor hy dit self besef – met ’n opmerking oor die beknopte lewe aan boord en jongmense se behoefte aan gereelde oefening, soos byvoorbeeld dektennis.
“Karl het ’n natuurlike aanleg daarvoor,” sê doktor Serfontein rustig.
“Ja … Hy hét ook goeie eienskappe,” sê die ouer man. “Hy was vroeër baie belowend. Maar nou is hy die grootste hartseer in my lewe.”
Doktor Serfontein kyk nie reguit na hom nie. Hy leun oor om sy vrou se koppie te neem.
“Ja?” sê-vra hy. “Ná die bietjie wat ek van hom gesien het, sou ek sê hy is ’n normale, gesonde seun.”
“Dis ongelukkig nie die geval nie,” antwoord die dominee. “Maar jy het soveel seuns onder jou sorg; jy wil seker nie van nog een se probleme hoor nie. Ek het jou vrou alreeds vandag daarmee lastig geval. My hart is so vol …”
Sulke openhartigheid is vir doktor Serfontein vreemd, want hy is totaal die teenoorgestelde. Nogtans weet hy geen twee mense is eenders nie.
“Wat