– Салыстырмалы талдау әдісі – бұл кәсіпорынның салада алатын орнын анықтау үшін қолданылады.
– Индекстік талдау әдісі – бұл уақыт пен кеңістікті қарастыратын көрсеткіштердің мәндерін сипаттайды. Индекстік талдау арқылы жалпы көрсеткіштің өзіне жеке факторының әсер ету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.
– Инвестициялық жобаның жасалынуын қаржылық бағалау – ақша ағымының әрбір кезеңдегі жүзеге асырылуын болашақта пайда алуды және инвестициялық жобаны болашақта жүзеге асыруды түсінуге болады.
– Кәсіпорынньщ қаржылық жағдайы келесідей түрлер бойынша болады:
1) мүліктік жағдайын бағалау – бұл кәсіпорынның активтерінің жағдайы мен активтерінің құрылысын сипаттайды;
2) өтімділікті бағалау – өтімділік терминінің екі ұғымы бар:
– бұл ақшаға айырбасталатын қабылдаулармен сипатталады. 2 ерекшелігімен ерекшеленеді:
1) тез ақшаға ауысуы;
2) ақшаға ауысуы процесінде өзінің номиналдық құнын сақтайды.
– Баланс өтімділігі – бұл кәсіпорынның айналыс активтерін пайдалану арқылы қысқа мерзімді міндеттер бойынша есеп айырысу қаділетімен сипатталады.
– Қаржылық тұрақтылығын бағалау – бұл кәсіпорынның өз меншігіндегі қаражаттар есебінен қызмет ету мүмкіндігі және оның сыртқы факторлардан тәуелсіздік деңгейін анықтаумен сипатталады.
– Іскерлік белсенділікті бағалау – бұл кәсіпорынның нәтижелілігімен сипатталады.
– Рентабельділігін бағалау – бұл пайданың шығынға, өнім өндіру көлеміне, активтер құрамына қатысатынын анықтайды.
Инвестициялық жобалардың тиімділігін бағалау әдістері
1. Кәсіпорын деңгейіндегі экономикалық тиімділіктің өндірістік нәтижелерінің ағымдық шығындары мен инвестициясын есептейді және кәсіпорын жұмыскерлеріне және олардың жанұяларының мүшелеріне қатысты әлеуметтік нәтижелерді есептеуге де мүмкіндік береді. Коммерциялық тиімділік бұл талап етілген табыстың нормасын қамтамасыз ететін қаржылық шығындар мен нәтижелердің қатынасын анықтайтын тиімділік болып табылады.
Бюджеттік тиімділік – жобаны жүзеге асыру нәтижелерінің бюджеттің табыстары мен шығындарына әсерін көрсетеді. Тиімділікті тағы да 2 түрге бөледі:
1) жобаның жалпы тиімділігі;
2) жобаға қатысудың тиімділігі.
2. Инвестицияның тиімділігі инвестормен байланысты шығындар мен нәтижелердің қатынасын көрсететін және инвестицияның экономикалық артықшылықтарын көрсету болып табылады.
Инвестицияның тиімді көрсеткіші келесідей түрлер бойынша жіктеледі:
1) инвестицияның экономикалық тиімділігінің келесі белгілері бойынша жіктеуге болады:
• абсолютті
• қатысты
• уақытша
2) әрбір уақытта болатын ақша шығындары мен нәтижелерін салыстыру әдісі бойынша:
• статистикалық
• динамикалық
Статистикалық әдіс, бұл есептік