Krzyżacy. Henryk Sienkiewicz. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Henryk Sienkiewicz
Издательство: Public Domain
Серия:
Жанр произведения: Зарубежная классика
Год издания: 0
isbn:
Скачать книгу
Polski (prawo nie przewidywało wówczas koronacji królowej), w 1386 poślubiła Władysława Jagiełłę, co dało początek unii polsko-litewskiej.

472

Konrad von Jungingen — (1355–1407) wielki mistrz zakonu krzyżackiego w latach 1393-1407, zręczny polityk, umiejętnie rozgrywający konflikty między książętami litewskimi.

473

turbacja (daw.) — trudna sytuacja bądź zmartwienie nią.

474

niemoc (daw.) — choroba.

475

turbować (daw.) — martwić.

476

zapędliwość — popędliwość.

477

zaciąć się (daw.) — uprzeć się, zawziąć się.

478

w szranki powołan być nie może — nie można go wyzwać na pojedynek.

479

szczeznąć (daw.) — zginąć.

480

dokazać (daw.) — dokonać.

481

roków (gw.) — lat.

482

stryk (daw.) — stryj.

483

ostać (się) (daw.) — zostać.

484

ostawić (daw.) — zostawić.

485

pomiarkować (daw.) — zastanowić się.

486

przystać na coś (daw.) — zgodzić się na coś.

487

zaprzeć się czegoś (daw.) — zaprzeczyć czemuś.

488

niepodobna (daw.) — niemożliwa.

489

kapituła — rada sprawująca władzę w zakonie.

490

odkazać — (z ros.) odpowiedzieć.

491

krucyfiks — krzyż z przybitą postacią Chrystusa, od łac. crucifixus: ukrzyżowany.

492

rychło (daw.) — szybko.

493

Piotr Wysz Radoliński — (ok. 1354–1414), biskup krakowski od 1392, poznański od 1412, przeniesiony na to drugie stanowisko na skutek intryg dworskich, wykonawca testamentu królowej Jadwigi.

494

turbacja (daw.) — trudna sytuacja bądź zmartwienie nią.

495

wolej (daw.) — lepiej.

496

otrąbić (daw.) — ogłosić uroczyście.

497

bez (daw.) — przez.

498

jąć (daw.) — zacząć.

499

frasować się (daw.) — martwić się.

500

ścierciałka — skartabella, szlachcic bez pełni praw stanowych.

501

mieszczanów — dziś popr.: mieszczan.

502

aże (daw.) — aż.

503

zabawiać się (daw.) — zajmować się.

504

w dół Węgrów — na południe Węgier.

505

Aleksandra Olgierdówna — (ok. 1370–1434), córka wielkiego księcia Litwy Olgierda, siostra Władysława II Jagiełły, żona księcia mazowieckiego Ziemowita IV.

506

Aleksandra Olgierdówna — (ok. 1370–1434), córka wielkiego księcia Litwy Olgierda, siostra Władysława II Jagiełły, żona księcia mazowieckiego Ziemowita IV.

507

polerowany — tu: obyczajny, wyrafinowany.

508

szyi niepewny — niepewny, czy nie wykonają na nim wyroku śmierci.

509

mdły (daw.) — słaby.

510

kaganek — lampka oliwna.

511

zapędliwy (daw.) — popędliwy, skłonny do szybkiego a nieprzemyślanego działania.

512

Za Jasiem do Śląska — pieśń ludowa spotykana w Wielkopolsce, Małopolsce, na Mazowszu i na Śląsku.

513

rzęsów — dziś popr.: rzęs.

514

Jadwiga — (ok. 1374–1399), córka Ludwika Węgierskiego, w 1384 koronowana na króla Polski (prawo nie przewidywało wówczas koronacji królowej), w 1386 poślubiła Władysława Jagiełłę, co dało początek unii polsko-litewskiej.

515

Piotr Wysz Radoliński — (ok. 1354–1414), biskup krakowski od 1392, poznański od 1412, przeniesiony na to drugie stanowisko na skutek intryg dworskich, wykonawca testamentu królowej Jadwigi.

516

deputacja (daw.) — delegacja.

517

cech — samorządna organizacja rzemieślników, skupiająca przedstawicieli określonego zawodu.

518

bractwo — organizacja religijna, zrzeszająca ludzi o podobnych formach pobożności (np. bractwo różańcowe).

519

kasztelan — średniowieczny urzędnik, odpowiedzialny za ściąganie podatków, obronę i sądownictwo na terenie kasztelanii, to jest jednostki administracyjnej średniego szczebla.

520

kanonik — w średniowieczu duchowny żyjący przy katedrze według reguł kanonicznych.

521

rajcy — tu: doradcy.

522

nie masz (daw.) — nie ma.

523

widomy (daw.) — widoczny.

524

Ludwik Węgierski — węg. Lajos I Nagy, Ludwik I Wielki (1326–1382), król Węgier w latach 1342–1382, król Polski w latach 1370–1382, ojciec Jadwigi.

525

kmieć — zamożny