Йулыш каганга йөз тотса, аңа күчеп китсә?.. Әмма шундук төптәңренең күз алдына алостаз Дәян килә. Төптәңре Ирсан алостаз Дәян белән беркайчан да тату яши алмады. Шул ук мәлдә кеше күзенә бәрелерлек дошман да түгелләр иде, алай да бу ике кеше арасында ихлас татулык булмады. Алостаз Дәян карусыз Тәңрегә инанды, әллә бар иде аңа төптәңре, әллә юк – күрмәде дә, белмәде дә. Ул һәрчак мәгълүматлар җыйды һәм аларны, түкми-чәчми, ханга җиткерде. Нәрсә эшләргә җыена иде Кубрат хан ул мәгълүматлар белән – бер Тәңре үзе белә. Өске Кирмәннән кайткан атчабар, әлбәттә инде, ханга алостаз Дәяннан да хәбәр алып килгәндер. Атчабарның аркасындагы дала тузаны әле булса күз алдында төптәңренең. Кирмәннән кайтып җиткәнче ничәмә ат алыштыргандыр. Хәер, ат ни аңа. Төптәңре сөенчегә ике алтын биргән булса, олуг хан уч тутырып биргәндер. Тәңре генә хәерхаһ була күрсен, Тәңрегә табынган, язмышын Тәңре белән бәйләгән һәммә кеше боларның барысын да бушлай эшләргә тиеш иде дә бит, юк, ханнан башлап сарай куштанына кадәр сөенче әйткән кешегә уч тутырып акча бирәләр. Әйтик, греклар әнә бер дә диннәренә инанган өчен кешедән акча сорамыйлар, яу чабалар икән – Алла өчен, кеше үтерәләр икән, Хода кичерер. Иоанн Фасиан тора да Тәңрене яманлый, тора да яманлый, ә хан тыңлый, дәшми. Әйт шунда Иоанн Фасианга, синең динең мескеннәр дине, дип, юк, дәшмәс була. Алла колы патрикий Симеонны әйтеп тә торасы юк. Әйе, чиркәү җимерелергә тиеш.
Төптәңре урамга чыкты. Аның йөрәге ашкына иде. Әйе, бүген ни дә булса кылыныр. Чиркәү җимерелер. Кайсы илханнан башларга?.. Кайсысын киездә күтәреп олуг хан итәргә?.. Өлкән илхан Батбай. Әйе, әйе, Батбай. Аспарух илхан күңеле белән көнбатышка баккан, Кодрак илхан Төн илләре белән саташа, Балкырның җәйләүләреннән кайтып кергәне юк. Әйе, иң ышанычлысы – илхан Батбай. Ни сәбәпледер ул баштан ук Батбайга тартылган иде. Димәк, Тәңре куша. Тапшырдык. Батбайның кул астында Кубрат буйсындырган хазар бәкләре дә бар. Аннары болай: төптәңре үзе дә Батбайны яклап чыкты. Булды андый хәл дә. Күптән түгел Йулыш каган бәкләренең берсе Батбай илханның ат көтүен куып алып киткән иде. Батбай илхан угрыларны куа бармаган, ике ат яндырып, Кубрат ханга кайткан. Үч алырга алай сорады. Ә үзендә төмән алай бар. И орышты, и орышты илханны Кубрат хан, алдына гына тезләндермәде. Шунда аны төптәңре яклап чыкты, йола буенча илхан атланып кайткан атны, чалып, корбан итсәң, иярен каплап, ияр өстенә корбан канын койсаң, языгы юыла. Шулай итеп, өлкән илхан Батбай аксакаллар һәм сарай түрәләре алдында акланды. Батбайның рәхмәте зур иде төптәңрегә. Никушса, шуны кылыр ул хәзер аңа – чиркәүне яндырыр, манарасын җимереп, чаңнарын тимерчеләргә биреп, кораллар ясатыр.
Болгарда бердәмлек югалып бара, һәр илхан үз җәйләвен кайгырта. Ханда исә бары бер максат