Galpil waag dit ná ’n oomblik van stilte om haar te antwoord.
“Jissou, Saartjie, jy’s darem ’n verkeerde entjie mens!” sê hy ewe gemoedelik. “Dis nie nodig om so goor met Ou Grompot te wees nie. Hy’t ons mos niks gedoen nie.”
“Al het hy ook iets gedoen soos om julle kamtig onregverdig te straf, sou julle nog steeds niks aan hom gedoen het nie,” kap Saartjie terug, “want julle is te bang!”
Galpil begin hom vererg.
“Ons is nie bang nie!”
“Julle is!”
“Ons is nie!”
Die twee skree nou hard op mekaar: “Julle is!” en “Ons is nie!” Dit is asof hulle dink die een wat die hardste gil, gaan die argument wen.
Lina bring hulle tot bedaring toe sy opspring en hard sê: “Bly stil! Wil julle hê die onnies moet almal uit die personeelkamer kom om te kyk wat aangaan?”
Saartjie en Galpil is stil. Hulle staan mekaar woes en aangluur.
Dit is duidelik dat die seuns Ou Duifie nog wil aanhou tart en dat die meisies nou vir Saartjie ondersteun. Hulle voel ook die seuns is sommer lafaards – dit is hoekom hulle op Ou Duifie pik en nie op een van die ander onderwysers nie, veral nie die mans nie.
“Saartjie is heeltemal reg,” sê Anna. “Dis ’n skande dat ons Ou Duifie so sleg behandel het!”
Die meisies beaam dit almal luidkeels, maar Galpil bulder bo-oor almal dat Ou Duifie hierdie straf verdien. Sy het hom en hulle almal verniet in die moeilikheid laat beland. Die seuns stem saam met Galpil. Hulle skree dat hulle Ou Duifie moet wys en haar ’n les moet leer.
Saartjie kan sien dit help nie om so te argumenteer nie. Hulle sal die seuns nie op hierdie manier oorreed nie. Sy sal later met Galpil gesels en sien of sy hom kan ompraat. As hy besluit hulle moet ophou om Ou Duifie so te tart, sal die ander seuns ook so besluit. Galpil is mos sterk en kan goed baklei.
“Is ek reg as ek sê ons gaan nie meer moeilikheid maak in Ou Duifie se klasse nie?” vra Saartjie nou net om weer seker te maak wat die algemene gevoel is.
“Nee!” skree die seuns. Galpil gil die hardste. Hy voeg ook by: “Jy is nie reg nie!”
Die meisies skree weer almal: “Ja, Saartjie is reg!” Haar boesemvriendinne Anna en Lina gil die hardste.
En dit is dan hoe die vergadering – as ’n mens dit so kan noem – ten einde loop. Die seuns gaan met die versetveldtog aanhou en die meisies nie.
Galpil is vies, want nou gaan sy plan natuurlik glad nie meer so goed werk nie. Hy besluit hy sal met Saartjie gesels en haar probeer oortuig sy is verkeerd om Ou Duifie te wil help. Die juffrou is self vir al die lawaai in die klas verantwoordelik. Dis mos sy wat nie dissipline kan handhaaf nie!
Toe die kinders by die klaskamer uit speelterrein toe stroom, wonder die graadneges wat die volgende periode gaan gebeur. Hulle is dan weer by juffrou Nortjé. Die seuns gaan stilbly en weier om enige vrae te beantwoord en die meisies gaan die juffrou se vrae beantwoord en vriendelik met haar wees.
Dit gaan ’n baie interessante periode wees.
4
Goedhartige Saartjie
Maar die periode is nie vol pret nie. Afgesien van die feit dat die kinders hard werk, gebeur daar absoluut niks nie.
Die seuns kan nie weier om vrae te beantwoord nie – al wil hulle ook hoe graag. Ou Duifie vra nie een enkele vraag nie. Sy skryf ’n paar oefeninge op die bord en sê hulle moet dadelik aan die werk spring.
Dit is besonder stil in die klas. Die meisies praat nie, want hulle het besluit om die onervare onderwyseres soveel moontlik te help en hulle in haar klasse te gedra. Die seuns praat ook nie. Hulle het mos besluit dit sal ’n goeie manier wees om die juffrou te tart. Hulle gaan ook nie antwoord as sy vir hulle ’n vraag vra nie.
Maar sy vra niks nie. Die seuns is teleurgesteld. Hulle kyk vies na mekaar.
Galpil is natuurlik die viesste van almal. Dit is vir hom ’n persoonlike saak. Ou Duifie het hom mos een keer verniet vir twee dae laat detensie kry!
Hy voel die onderwyseres wil hom uitoorlê deur nie vir die klas vrae te vra nie. Hy sit vies hieroor en nadink.
Galpil wonder nou of hy nie miskien ook moes voorgestel het dat hulle glad nie enige werk vir die juffrou doen nie. Maar, dink hy, dit sou miskien gevaarlik gewees het. Dan sou sy vir die hoof moes gaan sê het – en hy sou hulle dan sweerlik almal op detensie gesit het.
Nee, dink Galpil, hul kans sal nog kom wanneer Ou Duifie weer begin vrae vra. Dan sal hulle haar wys.
Die jong juffrou sit by die tafel en staar ingedagte voor haar uit. Al is hierdie lawaaierige klas vandag so stil, weet sy alles is nie pluis nie. Sy kan dit sommer aanvoel.
Juffrou Nortjé wens sy kan die graadneges se vertroue wen. Sy wonder hoekom hulle nie van haar hou nie. Sy is seker hulle het iets teen haar, anders sal hulle mos nie altyd so ’n bohaai in haar klas opskop nie. En vanoggend het hulle ’n nuwe streek gehad. Hulle het haar siel probeer uittrek deur aanhoudend net te sê: “Ek weet nie, Juffrou.”
Maar nou is die klomp so doodstil dat sy half ongemaklik voel. Die meisies lyk soet, so soet soos engeltjies. Die seuns lyk egter boos, al sit hulle ook doodstil en werk.
Die onderwyseres wonder wat sal gebeur as sy nou vir een van hulle ’n vraag moet vra. Sal die leerder vir haar sê: “Ek weet nie, Juffrou” en haar dan stom en onverskillig aankyk?
Ou Duifie besluit om liewer nie so ’n kans te vat nie. Sy sit nou weer soos so dikwels deesdae en wonder of sy die regte ding gedoen het om ’n onderwyser te word. Maar sy wou nog altyd, van sy klein was, so graag onderwys gee.
Juffrou Nortjé kyk na die klas. Haar oë rus ’n oomblik op Saartjie. Die rabbedoe voel dit aan en kyk op. Dan glimlag sy vriendelik. As Saartjie glimlag, glinster haar oë en daar verskyn twee bekoorlike kuiltjies in haar wange. Nou glimlag Ou Duifie onwillekeurig ook. Dit laat haar beter voel dat een van die meisies so vriendelik is – en dit nogal die een wat altyd ’n voorbok is as dit kom by moeilikheid maak in die klas.
Juffrou Nortjé begin moed skep. Sy sê vir haarself sy moet net aanhou en uithou. Eendag sal sy nog hierdie klas se vertroue wen.
Die periode loop sonder enige voorval ten einde. Toe die klok lui, sê Ou Duifie: “Julle het julle vandag so goed gedra dat ek nie vir julle gaan huiswerk gee nie.”
Die kinders is in hul skik. Galpil brom egter hulle het hulle net goed gedra omdat hulle nie kans gekry het om iets anders te doen nie. Hy sê ook vir sy twee boesemvriende Gert en Piet dit is glad nie so wonderlik van haar om nie vir hulle huiswerk te gee nie. Dit vergoed nog nie vir die strafwerk wat hulle gister verniet gekry het nie. Verder is sy natuurlik te lui om hul antwoorde na te sien – dis hoekom sy nie vir hulle huiswerk gee nie. Sy dink net aan haarself, nie aan hulle nie. Dit is in elk geval hoe Galpil redeneer.
Sy vriende steur hulle min aan sy redenasie. Hulle is maar net te bly Ou Duifie het nie vir hulle huiswerk gegee nie en om die waarheid te sê, is Galpil ook baie verlig.
Aan die einde van die skooldag, toe Lynnekom se leerders in die bus huis toe ry, vra Saartjie smalend vir Galpil wat net voor haar sit: “Hoekom was julle ouens ná pouse so stil in Ou Duifie se klas?”
“Sy’t nie vir ons vrae gevra nie,” antwoord Galpil vies.
“So val die helde!” sê Saartjie spottend.
“Probeer jy snaaks wees?”
“Ek