“Wat’s nuus?” vra sy en rek haar uit.
“Baie,” sê Saartjie en kom sit op die bed.
“So?” Anna se wenkbroue is vraagtekens. Sy kom sit langs haar vriendin op die bed.
Saartjie vertel vir haar alles wat Apie vertel het. Anna se oë is groot en sy bal ook haar vuiste.
Toe Saartjie klaar vertel het, sê Anna kwaad: “Daardie boelie moet ’n les geleer word.”
“Dis wat ek ook sê,” antwoord Saartjie. “Kom ons gaan vertel vir Lina.”
Anna is maar te bly om ’n verskoning te hê om op te hou leer.
Die twee vriendinne loop gesels-gesels na Lina se huis toe.
Lina sit en leer in haar kamer, maar toe sy hulle sien, stoot sy haar boeke met ’n sug van verligting weg.
“Haai,” groet sy.
“Haai jouself,” groet die twee en kom sit op haar bed.
“Hier’s ons weer,” sê Lina laggend.
“Ja, hier’s ons weer,” sê Saartjie en Anna byna tegelyk.
“So wat’s nuus?” vra Lina.
“Groot nuus,” sê Anna en haar oë is so groot soos pierings.
“Groot moleste,” sê Saartjie en haar oë vonkel ondeund.
Die Drie Muskiete is weer saam en die groot moleste gaan nou begin.
2
Saartjie en Amanda
Toe Lina hoor van die boelie wat Apie so afgeknou het, is sy ook baie verontwaardig.
“Ons moet iets doen,” sê sy. “Ons moet hom terugkry.”
Saartjie en Anna stem natuurlik met haar saam, maar wat kan hulle doen?
“Wag tot Galpil van die vent hoor,” sê Saartjie ná ’n oomblik. “Hy sal hom gou op sy plek sit.”
“Hoe weet jy?” wil Anna weet. “Apie sê dan die ou is so sterk soos ’n leeu.”
“Wel, Galpil is nog sterker!” sê Saartjie.
Anna en Lina kyk vinnig na mekaar. Hulle hoop nie Galpil en Saartjie word weer kêrel en meisie nie. Met hul vorige kamtige verhouding – wat gelukkig net ’n paar dae gehou het – was Saartjie baie slegte geselskap.
Lina is ’n skraal langbeenmeisie met mooi blonde vlegsels wat laag in haar rug hang. Sy is aan die begin nie baie lus om by Saartjie se planne in te val nie, maar op die ou end ondersteun sy haar tog voluit.
Sy wil nou weet hoe Galpil van die geboelie te hore gaan kom.
“As hy dit nie iewers anders hoor nie, sal ek hom self vertel!” sê Saartjie en voeg by: “En dan sal ek vir hom sê hy moet iets aan die saak doen.”
Die meisies stem uiteindelik saam – Galpil is net die regte persoon om Louis op sy plek te sit. En as hy dit nie kan of wil doen nie, sal hulle met iets vorendag moet kom. Die “boef van Kaapstad” soos Saartjie hom noem, moet reggesien word.
Die Drie Muskiete kan nou niks doen nie, want hulle is te besig met eksamen skryf. Maar sodra dit verby is, gaan hulle ernstige aandag aan hierdie saak skenk en dan kom die dag van afrekening!
Saartjie se raad is: “Kom ons vergeet eers vir ’n paar dae van hierdie boef van Kaapstad …”
“Ons sal dit net kan doen as hy niks verder aanvang nie,” sê Anna.
En dit is heeltemal waar. Hulle sal nie van hom kan vergeet as hy aangaan om die kleiner outjies so af te knou nie. Hulle sal drasties moet optree.
Maar Saartjie wil nie nou aan daardie moontlikheid dink nie. Sy vra Lina om vir haar Boyle se Wet te verduidelik. Anna skuif ook nader, want sy verstaan dit self ook nie te lekker nie.
Die volgende dag skryf die graadneges sosiale wetenskappe. Saartjie het nie veel geleer nie, want sy hou van sosiale wetenskappe en het altyd in die klas opgelet. Sy is seker sy sal goed vaar in hierdie vak. Sy wens net sy kon dieselfde voel oor môre se natuurwetenskappe!
Ná die eksamen sit die kinders in hul klas. Hulle kan leer vir die volgende dag se vak of sommer net ’n boek lees. Die onderwyser laat hulle selfs toe om fluisterend te gesels. Hy is druk besig om vraestelle na te sien.
Saartjie en Anna deel ’n bank en Lina sit net agter hulle. Die drie het die oggend se vraestel bespreek en Anna en Lina dink ook hulle het taamlik goed gevaar. Hulle moet eintlik nou vir natuurwetenskappe leer, maar nie een van hulle voel juis lus nie. Hulle is moeg ná sosiale wetenskappe se lang vraestel.
Verder is Saartjie ook effens bekommerd. Dit lyk vir haar of hulle die dag van afrekening met die boelie van Kaapstad nie sal kan uitstel nie.
Toe sy gistermiddag van Lina af by die huis kom, het Apie haar vertel dat Louis de Jager vir Ben-ou-pen (soos hy sy maat noem) ook in die hande gekry het. Hy het die verskrikte Bennie glo ’n paar klappe gegee en toe gevra of die outjie dan nie maniere het nie. In die toekoms moet Bennie op aandag staan as hy wat Louis is verbykom, en sy pet beleefd lig. Hy het ook vir Bennie gesê hy gaan Lynnekom se kinders regruk in die paar dae wat hy hier kuier.
Dis darem snaaks, dink Saartjie, dat hy net vir die kinders wat kleiner as hy is maniere wil leer. Hoekom keer hy nie ’n seun van sy ouderdom voor en sê dat hy sy pet vir hom moet lig nie?
Saartjie voel die tyd het aangebreek om vir hierdie boef van Kaapstad te wys hy het nie die alleenreg op klappe uitdeel nie. Sy vat ’n stukkie papier en skryf kort en saaklik:
Galpil
Is jy sterk?
Saartjie
Sy wys die kort briefie vir Anna en Lina en hulle knik glimlaggend hul koppe. Hulle het gehoor dat Louis de Jager vir Bennie ook afgeknou het. Hulle weet Saartjie gaan Galpil nou begin oorreed om daardie Kaapse vent te takel.
Saartjie vou die briefie op en skryf Galpil se naam daarop. Dan kyk sy met ’n onskuldige gesig op na die onderwyser. Toe sy sien hy kyk ook op en boonop reguit na haar, begin sy sommer ’n paar formules by haarself prewel. Gelukkig is haar handboek vir natuurwetenskappe oop voor haar. Dit lyk of sy besig is om baie hard te leer.
Toe die onderwyser weer begin werk, gee Saartjie die briefie vinnig oor haar skouer vir Lina en fluister: “Gee aan!”
Lina maak so en die briefie trek van die een hand na die ander tot by Galpil.
Galpil is ’n sterkgeboude ou met ’n growwe stem. Sy hare is altyd deurmekaar en sy lang skoolsokkies lê altyd op sy skoene. Toe hy die briefie kry, hou hy dit eers toe in sy hand en kyk ook ewe onskuldig op om seker te maak die onderwyser is besig met sy nasienwerk.
Galpil herken Saartjie se handskrif en wonder wat sy wil hê. Hy maak die briefie oop en lees dit gou. Dan antwoord hy Saartjie net so kort en saaklik.
Sy briefie trek nou met die ry op tot by haar.
Uiteindelik kry sy dit en lees wat hy sê. Anna en Lina buig nader en hulle lees ook.
Saartjie glimlag. Galpil was nog nooit iemand vir baie woorde nie en sy is ook nie lus om nog ’n briefie te skryf nie.
“Sê vir hom ek sal hom later sê,” fluister sy vir Lina oor haar skouer. Lina fluister dit vir die meisie agter haar en só gaan die mondelinge boodskap met die ry af.
Maar die boodskap verander intussen heeltemal. Teen die tyd dat dit by Galpil uitkom, hoor hy: “Saartjie sê dis baie laat en hoe later hoe kwater, so jy moet jou sê sê.”
Galpil